Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Ισαπόστολος, Ιερομάρτυς και Νεομάρτυς

Μαρτύρησε στις 24 Αυγούστου στο Καλικόντασι του Βερατίου

Ο άγιος γεννήθηκε στο χωριό Μέγα Δένδρο της Αιτωλίας, γι’ αυτό ονομάζεται και Αιτωλός.

Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο κοντινό μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Καθώς τότε βρισκόταν ακόμη σε ακμή η Αθωνιάδα Σχολή , την οποία είχε ιδρύσει και συντηρούσε η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου , πήγε, λαϊκός ακόμη , στο Άγιο Όρος για ανώτερες σπουδές. Σπούδασε κοντά σε μεγάλους δασκάλους της Αθωνιάδος, στους σπουδαιότερους της εποχής, όπως ο Παναγιώτης Παλαμάς και ο Νικόλαος Τζαρτζούλιος.

Ο Άγιος Ιερομάρτυς και Ισαπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός ο και Φιλοθείτης – 24 Αυγούστου

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, με σκηνές του μαρτυρίου του. Φορητή εικόνα Ι. Κ. Αγίας Άννης - Καρυών (19ος αι.). Από το βιβλίο "Οι Άγιοι του Αγίου Όρους" του Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου (εκδ. Μυγδονία).

Μαρτύρησε στο Κολικόντασι της Αλβανίας στις 24 Αυγούστου 1779

Ο άγιος Κοσμάς γεννήθηκε γύρω στα 1714 στο χωριό Μέγα Δέδρον της Αιτωλίας από γονείς απλούς και ευλαβείς , που του μετέδωσαν φόβο Θεού και αγάπη για τα ιερά γράμματα

Σε ηλικία είκοσι περίπου ετών ανεβαίνει στο Άγιον Όρος , για να σπουδάσει στην Αθωνιάδα Ακαδημία ,που είχε προ ολίγου ιδρυθεί ως εξάρτημα της Μονής Βατοπεδίου και όπου δίδασκε ο περίφημος Ευγένιος Βούλγαρης. Οι αντιδράσεις όμως που προκλήθηκαν από την ίδρυση αυτής της σχολής ανάγκασαν σύντομα τον Βούλγαρη και τους άλλους ονομαστούς διδασκάλους να εγκαταλείψουν τον Άθω. Η Αθωνιάδα περιέπεσε σε παρακμή. Αυτό , ως σημείο της Θείας Πρόνοιας, υπήρξε η αφορμή να αφήσει ο νεαρός Κοσμάς τις σπουδές και να στραφεί στην μοναχική ζωή. Εισήλθε στην Μονή Φιλοθέου, όπου σύντομα αξιώθηκε λόγω των πνευματικών του χαρισμάτων να χειροτονηθεί πρεσβύτερος .

«Θα έλθει καιρός που οι άνθρωποι θα γίνουν μανιακοί και όταν δουν κάποιον λογικό, θα ξεσηκωθούν εναντίον του λέγοντας: Εσύ είσαι μανιακός»

Ο άγιος Αντώνιος, ο οποίος είχε πει ότι «Θα έλθει καιρός που οι άνθρωποι θα γίνουν μανιακοί και όταν δουν κάποιον λογικό, θα ξεσηκωθούν εναντίον του λέγοντας: Εσύ είσαι μανιακός», επειδή δεν είναι όμοιος με αυτούς».

Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τους νέους ή με τους νέους, αγνοώντας την σύγχρονη πραγματικότητα. Ούτε είναι δυνατό να αγγίξουμε τον προβληματισμό ή να ακούσουμε τον αδάμαστο κοχλασμό της αγωνίας τους, δίχως να ακτινογραφήσουμε τον χώρο, που προωθεί και μεθοδεύει κινήσεις και ενέργειες τόσο διαλυτικές και τόσο διασπαστικές της προσωπικότητός τους.Ας μη ξεχνάμε, εξάλλου, πως οι νέοι είναι παιδιά της εποχής μας. Είναι πιστά αντίγραφα του δικού μας κόσμου, που σέρνεται εφιαλτικά μέσα σε υλιστικούς μονόδρομους. Σε πνυκτικά αδιέξοδα, που δημιουργούν ψυχονευρωτικές τρικυμίες- σωματικές φθορές στην σφριγηλή νεανική ύπαρξη. Για να την σύρουν σ’ έναν ξέφρενο χορό ποικίλης ασυδοσίας.

Ο οποίος στραγγίζει την ικμάδα του σώματος θολώνει την διαύγεια του μυαλού ραγίζει τα νεύρα αντοχής αποδυναμώνει κάθε αντιστασιακή πνοή και ευτελίζει το ανθρώπινο πρόσωπο. Το αποτέλεσμα ζυγίζεται δραματικά στην ανήσυχη καθημερινότητα. Οι αξίες περνούν στο περιθώριο της ζωής, με κατάληξη η ζωή και ο άνθρωπος να χάνουν την αξία τους. Η ελευθερία, που αποτελεί την ένθεη σπίθα μέσα στο αδύναμο ανθρώπινο πρόσωπο, δεν έχει πια την ανάλογη ποιοτική βαρύτητα. Εφθαρμένη προσφέρεται στο ποικίλο παζάρι των διαπροσωπικών σχέσεων και αποκτά περιεχόμενο δίχως αντίκρυσμα. Ενώ ταυτόχρονα ένας ασύντακτος παραλογισμός πνίγει το ύφος και το ήθος του νέου, για να του σπρώξει μέσα στον ταλαιπωρημένο κοινωνικό λαβύρινθο, στον οποίο κρυφοζεί ο περίεργος, ατίθασος και σκοτεινός Μινώταυρος της ασυδοσίας και του μαρτυρικού θανάτου.

ΚΑΝΕΙΣ ΣΩΣΤΑ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ;

Πώς θα γίνει στα χέρια μας ο σταυρός φόβητρο των δαιμόνων; Αν το κάνουμε σωστά. Αν το κάνουμε όπως μας παραδίδει και μας διδάσκει ή άγια Εκκλησία μας – με πίστη, ευλάβεια, συναίσθηση, ιεροπρέπεια, ταπείνωση και διάκριση.

Πώς δηλαδή;

Αρχικά ενώνουμε τα τρία πρώτα δάκτυλα του δεξιού χεριού, ομολογώντας έτσι την πίστη μας σ’ ένα Θεό, πού είναι ταυτόχρονα και τρεις υποστάσεις, τρία πρόσωπα – ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα -, ομοούσια, ενωμένα μεταξύ τους «αχωρίστως» και «αδιαιρέτως». Τα άλλα δύο δάκτυλα, πού ακουμπούν στην παλάμη, συμβολίζουν τις δύο φύσεις, δύο θελήσεις και δύο ενέργειες του Κυρίου μας, τη θεία και την ανθρώπινη. Μ’ αυτό τον τρόπο κάνουμε μια συμβολική ομολογία της ορθοδόξου πίστεως μας, που βάσεις και θεμέλιά της αποτελούν το τριαδολογικό και το χριστολογικό δόγμα.

Μετά φέρνουμε το χέρι στο μέτωπο, τη σωματική περιοχή της διανοητικής λειτουργίας, φανερώνοντας έτσι ότι αγαπούμε το Θεό μ’ όλη τη διάνοια μας και ότι αφιερώνουμε σ’ Αυτόν όλες τις σκέψεις μας.
Το χέρι έρχεται κατόπιν στην κοιλιά. Έτσι δηλώνουμε συμβολικά ότι προσφέρουμε στον Κύριο όλες τις επιθυμίες μας και όλα τα συναισθήματα μας.