Η δικαίωση του ανθρώπου

122. Τι εννοούμε λέγοντας δικαίωση;

Την απελευθέρωση τού ανθρώπου από την αμαρτία και την οφειλόμενη σ’ αυτήν ενοχή, την αναγέννηση, ανακαίνιση και θέωση της φύσεώς του, που είναι όλα καρποί του λυτρωτικού έργου του Χριστού.  Οπως η αμαρτία με την εισήγηση του πλάνου επέφερε αχρείωση της πνευματικής φύσεως του ανθρώπου και εξασθένηση των πνευματικών του δυνάμεων σταθερώς αποκλινουσών από το Θεο και φερομένων προς το κακό, έτσι και η χάρη του Θεού, που πλούσια απέρρευσε από το πάθος και την ιλαστική θυσία του Χριστού, αποκατέστησε το «κατ’ εικόνα» στην αρχέγονή του εύκλεια, ενισχύοντας τις ηθικές και πνευματικές δυνάμεις του ανθρώπου στο αγαθό και την αρετή. Παρόλο ότι η δικαίωση είναι έργο καθαρό της αγάπης και της χρηστότητας του Θεού, όμως για την πραγμάτωσή της απαιτείται από μέρους του ανθρώπου η ελεύθερη σύμπραξη και συνέργειά του με τη χάρη του Χριστού.

Ο Ανθρωπισμός

Ανθρωπισμός αποτελεί την ηθική και αισθητική έκφραση της Αναγέννησης. Ως τότε, η ζωή του κόσμου αρμοζόταν και προαγόταν με κέντρο ζωτικό του σύμπαντος το Θεό. Εκείνος ιεραρχούσε τη δημιουργία ολόκληρη και πρόσφερε τα μέτρα, τα κριτήρια και τους στόχους της ανθρώπινης ζωής που στο τελικό της σύνορο ήταν η αθανασία.

Η Αναγέννηση, μέσα σε φώτα και πανηγυρισμούς, καταλύει την από αιώνων, επισφραγισμένη με τη χριστιανική αποκάλυψη, ιεραρχία του κόσμου, εκθρονίζει το Θεό απ’ το κέντρο του σύμπαντος και τοποθετεί στη θέση του τον άνθρωπο. Χαράζει μια αληθινά μεγάλη και τρομερά επικίνδυνη εποχή, η εποχή του Ανθρωπισμού.

Στην αρχή το σχήμα προβάλλεται ως δυαρχικό: ο Θεός κι ο Άνθρωπος στέκονται αντίκρυ και διαλέγονται. Ο άνθρωπος ενδιαφέρεται για την αιωνιότητα της χάριτος αλλά φροντίζει και για την επίγεια ζωή του, τις απολαύσεις και τις τιμές της. Αλλά η ανταρσία του ανθρώπου δεν έμελλε να σταματήσει ως Ιδώ. Και σιγά-σιγά ο Θεός παραμερίζεται, μπαίνει -από ύψιστη αρχή και Πατέρας και Κυβερνήτης του κόσμου και του Ανθρώπου- στη σκιά, και τη θέση του, μέσα σε αποθεωτικές ιαχές, καταλαμβάνει ο άνθρωπος. Από το πρωτείο του Θεού πάμε στο πρωτείο του Ανθρώπου: αυτό είναι το κίνημα της Αναγέννησης και το περιεχόμενο του ανθρωπισμού. Από τη θεοκρατία καταλήγουμε στην Ανθρωποκρατία. Ο εγωισμός του ανθρώπου πραγματοποίησε το γκρέμισμα της αιώνιας και φυσικής τάξης του κόσμου και προσπάθησε να θεμελιώσει μια νέα τάξη.

Προεορτάσομεν πιστοί

Ο προεόρτιος εορτασμός της Γεννήσεως του Κυρίου ξεκινά για τα καλά πέντε μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Οι ακολουθίες κάθε μιας από αυτές τις ήμέρες καλούν τους πιστούς να προετοιμαστούν για την εορτή και να προετοιμάσουν την πανήγυρή της.

Προεορτάσωμεν λαοί, Χριστού τα Γενέθλια· και επάραντες τον νουν, επί την Βηθλεέμ αναχθώμεν τη διανοία, και κατίδωμεν τήν Παρθένον, τοις ψυχικοίς λογιομοίς, επειγομένην τίκτειν εν Σπηλαίω τον των όλων Κύριον και Θεόν ημών ου Ιωσήφ κατιδών των θαυμάτων το μέγεθος, εδόκει άνθρωπον θεωρείν, ως βρέφος σπαργανούμενον· υπενόει δε εκ των πραγμάτων, Θεόν είναι αληθινόν, τον παρέχοντα ταις ψυχαίς ημών, το μέγα έλεος.

Η «Διακαινήσιμος» εβδομάδα.

Ολόκληρη η εβδομάδα από το άγιο Πάσχα μέχρι την επομένη Κυριακή, δηλαδή, την Κυριακή του Θωμά, λέγεται «διακαινήσιμος».

Γιατί ονομάζεται έτσι;

Στην πάλαια εποχή στην Εκκλησία υπήρχε η τάξη των Κατηχουμένων, όσων δηλ. προέρχονταν από τους ειδωλολάτρες ή τους Ιουδαίους και διδάσκονταν τις αλήθειες της χριστιανικής πίστεως για να γίνουν μέλη της με το μυστήριο του Βαπτίσματος. Το Βάπτισμα δεν ήταν τότε ατομικό ή οικογενειακό γεγονός, όπως σήμερα, αλλά γεγονός που αφορούσε το πλήρωμα της Εκκλησίας. Γι’ αυτό οι Κατηχούμενοι βαπτίζονταν ομαδικά κατά τη νύχτα του Μ. Σαββάτου προς την Κυριακή του Πάσχα.

Χρεοκόπησε ή απέτυχε ο χριστιανισμός;

Πολλές φορές  ακούμε να διατυπώνεται η απορία για το πως συμβαίνει δυο χιλιάδες χρόνια χριστιανισμού να μην καταφέρουν να επηρεάσουν την κοινωνία μας, έτσι που η ζωή της να γίνει πιο υποφερτή και πιο ανθρώπινη. Και ξεκινώντας από την απορία αυτή βγάζουν το συμπέρασμα, ότι ο χριστιανισμός είτε έχει χρεοκοπήσει είτε είναι από τη φύση του ανίκανος για μια τέτοια αποστολή.

Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει από μια παρεξηγημένη αντίληψη για την αποστολή του χριστιανισμού. Ο χριστιανισμός ποτέ δεν επεδίωξε, όσο κι αν πολλοί χριστιανοί το πιστεύουν, μια κοινωνική μεταρρύθμιση, τουλάχιστο για την τωρινή μορφή του κόσμου.

Ο Χριστιανισμός έζησε και στις «κατακόμβες»

Κώστα Τσιρόπουλου

Σήμερα από πολλές, και συχνά αντίθετες πλευρές, από ανθρώπους του ανατολικού αλλά και του δυτικού ημισφαιρίου ακούμε πως η θητεία του Χριστιανισμού μέσα στον κόσμο μας τελείωσε. Πως ήταν ένας Μύθος, έδωσε ό,τι ήταν να δώσει σε αληθινά κρίσιμες στιγμές της ανθρωπότητας και πως τώρα είναι καιρός ν’ αναζητήσουμε ένα νέο Μύθο.

Είναι τραγικό που ο σημερινός άνθρωπος δεν μπορεί πια ν’ ανιχνεύσει το αιώνιο, το υπερχρονικό και να το ξεχωρίσει από τη ροή και τη φθορά της ιστορικής ζωής.

Προσωπική αναγέννηση (2)

Πιο πάνω σημειώσαμε, πως την ειλικρινή μετάνοια την ακολουθεί η ακριβής τήρηση των εντολών του Θεού. Αισθάνομαι την ανάγκη να επιμείνω λίγο περισσότερο πάνω σ’ αυτό το σημείο, γιατί μου φαίνεται βασικό για την προσωπική αναγέννηση. Ο περισσότερος κόσμος ακούει μετάνοια και πανικοβάλλεται. Την θεωρούν απάρνηση της ζωής, κ’ επομένως την αφήνουν για τα… γεράματα. Εδώ δεν χρειάζεται και μεγάλη διαλεκτική για ν’ αποδείξει κανείς το μέγεθος αυτού του σφάλματος και των κινδύνων που το ακολουθούν. Η μετάνοια είναι απάρνηση, αλλά της αμαρτωλής μας ζωής.