Ο Πύρινος Άγιος, Ηλίας ο Θεσβίτης (του Φώτη Κόντογλου)

…Oι Iουδαίοι περιμένανε να ξανάρθει στον κόσμο, για τούτο θαρρούσανε πως ο άγιος Iωάννης ο Πρόδρομος ήτανε ο Hλίας. Kαι τότε που ρώτησε ο Xριστός τους μαθητές του «Ποιος, λένε, πως είμαι, οι άνθρωποι;», του απαντήσανε πως λέγανε πως ήτανε ο Hλίας ή κάποιος άλλος από τους προφήτες. O προφήτης Mαλαχίας, που έζησε πολύ υστερώτερα από τον Hλία, λέγει: «Tάδε λέγει Kύριος Παντοκράτωρ. Iδού εγώ αποστελώ υμίν Hλίαν τον Θεσβίτην, πριν ή ελθείν την ημέραν Kυρίου την μεγάλην και επιφανή», και πολλοί το εξηγήσανε πως ο Hλίας θάρθη πάλι στον κόσμο πριν από τη Δευτέρα Παρουσία και θα μαρτυρήσει. Σε όλα μοιάζει μ’ αυτόν ο Πρόδρομος, γι’ αυτό οι απόστολοι κ’ οι άλλοι Eβραίοι υποπτευόντανε μήπως ήτανε ο Hλίας ξαναγεννημένος. Ύστερα από τη Mεταμόρφωση, σαν κατεβήκανε από το βουνό οι τρεις μαθητάδες με τον Xριστό, τον ρωτήσανε: «Oι γραμματείς λένε πως ο Hλίας πρέπει νάρθει πρώτα. Eσύ τι λες;» Kι’ ο Xριστός τούς αποκρίθηκε: «O Hλίας έρχεται πρώτα και θα τ’ αποκαταστήσει όλα· αλλά σας λέγω πως ο Hλίας ήρθε κιόλας, και δεν τον γνωρίσανε, αλλά του κάνανε όσα θελήσανε· τα ίδια μέλλεται να πάθει και ο γυιος του ανθρώπου απ’ αυτούς». Tότε καταλάβανε οι μαθητές πως για τον Iωάννη τον Bαπτιστή τούς είπε (Mατθ. ιστ΄, 10). Pωτήσανε οι μαθητές τον Xριστό για τον Hλία, επειδή τον είχανε δει πριν από λίγο, απάνω στο Θαβώρ, να φανερώνεται μαζί με τον Mωυσή, την ώρα που μεταμορφώθηκε ο Xριστός, και να μιλά μαζί του, με όλο που είχε ζήσει σ’ αυτόν τον κόσμο πριν από 800 χρόνια. Aλλά και κατά τη Σταύρωση, σαν φώναξε ο Xριστός «Hλί ηλί, λαμά σαβαχθανί», κάποιοι από τους Eβραίους που στεκόντανε κοντά στο σταυρό λέγανε πως θα φώναζε τον Hλία να τον βοηθήσει: «Tινές δε των εκεί εστώτων ακούσαντες έλεγον ότι Hλίαν φωνεί ούτος» (Mατθ. κζ΄, 46). Παντού πλανιέται ο ίσκιος του.

Σύναξις του αγίου ενδόξου Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου

Από πολύ παλιά έχει καθορισθεί να εορτάζουμε κατά την επομένη ημέρα των Αγίων Θεοφανείων την Σύναξη του Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού , για το λόγο ότι αξιώθηκε να βαπτίσει τον Ιησού Χριστό. Ο Τίμιος Πρόδρομος υπήρξε ο Όρθρος που ανήγγειλε τον ερχομό της ημέρας του Κυρίου. Ο Όρθρος που προηγήθηκε της Ανατολής του Ηλίου της δικαιοσύνης. Έτσι τον ονομάζει ένας ύμνος των Θεοφανείων .

«Φωνή βοώντος εν τη ερήμω , ετοιμάσατε την οδόν του Κυρίου». Ομιλεί το στόμα του Ασκητού. Ο χαρισματικός άνθρωπος που αναδείχθηκε «μείζων εν γεννητοίς γυναικών». Ο Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος κηρύσσει προδρομικά μέσα στην έρημο το μήνυμα του Ευαγγελίου του Χριστού. Ξαναθυμίζει τα προφητικά λόγια του Ησαΐου ο Ευαγγελιστής Μάρκος, που βεβαίως αναφέρονται στον μεγάλο ερημίτη του Ιορδάνου. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος κηρύσσει, με πέντε βαρυσήμαντες λέξεις ό,τι θα διδάξει λίγο αργότερα ο Ιησούς: «Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών».

Η Βάπτιση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού

Οι Χριστιανικές γιορτές είναι γεγονότα, που έχουν σκοπό να καθοδηγήσουν τον άνθρωπο στο μεγάλο μυστήριο της σωτηρίας και για αυτό είναι λυτρωτικές για τον πιστό. Έτσι ο χρόνος για τον άνθρωπο, που συμμετέχει σε όλες τις γιορτές της Εκκλησίας, μεταφέρει το μήνυμα της εν Χριστώ αναγέννησης, την οποία καμία άλλη κοσμική γιορτή δεν μπορεί να προσφέρει ή να αντικαταστήσει.

Τα Θεοφάνεια ή Θεοφάνια ή γιορτή των Επιφανείων ή Αγίων Φώτων είναι μια από τις δεσποτικές γιορτές του Χριστού μας μέσα στο λειτουργικό πλαίσιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου. Είναι η τρίτη και τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου (γιορτών των Χριστουγέννων). Η γιορτή αυτή είναι η αρχαιότερη μετά το Πάσχα δεσποτική γιορτή, που άρχισε κατά το 2ο αιώνα μ.Χ. και συνδέεται με την αποκάλυψη του Θεού, δηλαδή τη φανέρωση του ενός Τριαδικού Θεού στην ενανθρώπηση του Υιού του Θεού και Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Είναι η αρχή της δημόσιας φανέρωσης της ένσαρκης οικονομίας του Υιού του Θεού, που συνδέεται με τη βάπτιση Tου στον Ιορδάνη από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή και η οποία τον ανέδειξε Σωτήρα και Λυτρωτή του κάθε πιστού. Η βάπτιση του Χριστού μας κατέστη ο θεμέλιος λίθος της σύνδεσης του κάθε πιστού με το μυστήριο της βάπτισής του, με το οποίο ξαναγεννιέται και εισέρχεται στη νέα εν Χριστώ ζωή.

Το ευαγγέλιο του Χριστού είναι πάντοτε παρόν μέσα στην ανθρωπότητα

Κυριακή πριν τα Φώτα (Μάρκ. 1. 5-8)

 

Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα από την αρχή του κατά Μάρκον ευαγγελίου μας παρουσιάζει τη ζωή και τη φωνή «του βοώντος εν τη ερήμω»· Ιωάννη του Βαπτιστή. Η φωνή αυτή προαγγέλλει τον Μεσσία και το ευαγγέλιο του και γι’ αυτό η εμφάνιση αυτής της μορφής συνιστά, κατά τον ευαγγελιστή, την «αρχήν του ευαγγελίου Ιησού Χριστού, υιόν Θεού». Η δραστηριότητα και το κήρυγμα του Ιωάννη δηλώνουν ότι έφθασε η εποχή του   Μεσσία και το «Ευαγγέλιο» θ’ απλωθεί σαν χαρμόσυνο μήνυμα ανάμενα στους ανθρώπους· μπροστά σε μια τέτοια θεία δωρεά δεν υπάρχει άλλη πιο συνετή στάση εκ μέρους των ανθρώπων από τη μετάνοια. Μετάνοια όχι για να έλθει η βασιλεία του Θεού όπως δίδασκαν παλαιότερα οι προφήτες, άλλα γιατί ήδη έρχεται στο πρόσωπο του Χριστού.

Τί είναι όμως το ευαγγέλιο και τί σημαίνει για μας σήμερα; Στους ανθρώπους που στέναζαν κάτω από την τυραννία του κακού. κάτω από το βάρος της δουλείας σαν κοινωνικού και  πνευματικού φαινομένου, αλλά και κάτω από το ζυγό του Μωσαϊκού Νόμου παρέχεται η ευχάριστη αγγελία ότι το κακό που με διάφορες μορφές τους καταδυναστεύει χάνει τη δύναμή του, καταστρέφεται στο σταυρό και την ανάσταση του Χριστού και μια νέα δυνατότητα ζωής προσφέρεται στους ανθρώπους μέσα στην Εκκλησία. Αρκεί βεβαίως οι άνθρωποι να μετανοήσουν, να επιστρέψουν δηλ. από τον κακό εαυτό τους και τις αμαρτωλές εκδηλώσεις τους στο Θεό και να δεχθούν με ταπείνωση και συντριβή τη δωρεά του.