Άγιος Μακάριος Νοταράς, Επίσκοπος Κορίνθου ( †1805) Αγιορείτης Άγιος Μνήμη 17 Απριλίου

Ο Άγιος Μακάριος ( κατά κόσμον Μιχαήλ) γεννήθηκε το 1731 στα Τρίκαλα της Κορινθίας και καταγόταν από τη σπουδαία οικογένεια των Νοταράδων. Ο πατέρας του Γεωργαντάς (ή Γεώργιος), πρόκριτος της περιοχής Κορινθίας, απέκτησε από το γάμο του με την ενάρετη Αναστασία εννιά παιδιά. Από τον Ευστάθιο, δάσκαλο από την Κεφαλληνία, διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στο μοναστήρι της Παναγίας. Έδειξε την κλήση του προς τα έργα της ευσέβειας και την αγάπη του προς την Εκκλησία από μικρός. Ως επιστάτης των οικογενειακών κτημάτων απέτυχε αφού όχι μόνο δεν μπορούσε να εισπράξει τα ενοίκια από τους χωρικούς αλλά μοίραζε και τα δικά του στους φτωχούς. Ο πατέρας του δεν του επέτρεψε να γίνει μοναχός στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και έτσι επιδόθηκε στη μελέτη των θείων γραφών και πατερικών κειμένων.

Μετά το θάνατο του δασκάλου του ανέλαβε δωρεάν για έξι χρόνια να διδάξει τους μαθητές της Κορίνθου. Αυτό δημιούργησε το μεγάλο θαυμασμό και την εκτίμηση των συμπολιτών του με αποτέλεσμα το 1764 όλος ο κλήρος και ο λαός της περιοχής να ζητήσει από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να τον χειροτονήσει ως επίσκοπο Κορίνθου μετά τη χηρεία του μητροπολιτικού θρόνου. Ο άγιος Μακάριος θεώρησε την ομόφωνη γνώμη κλήρου και λαού ως κλήση Θεού και δέχθηκε το αξίωμα της Αρχιεροσύνης. Κατά την χειροτονία του ονομάσθηκε Μακάριος.

Τα κόλλυβα στην Ορθόδοξη λατρεία μας και τα Μνημόσυνα

Κόλλυβα ετοιμάζουμε τα Ψυχοσάββατα (δηλ. τά Σάββατα πρίν τις Κυριακές της Απόκρεω, της Τυρινής και της Α΄ Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και το Σάββατο πριν την Κυριακή της Πεντηκοστής) καθώς και κάθε φορά που θέλουμε να τελέσουμε στο Ναό επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση των αγαπημένων κεκοιμημένων μας προσώπων. Τα κόλλυβα συμβολίζουν την κοινή ανάσταση των ανθρώπων. Δηλ, όπως ο σπόρος του σιταριού πέφτει στη γη, θάβεται και χωνεύεται και σαπίζει χωρίς όμως να φθαρεί και στη συνέχεια φυτρώνει καλύτερος και ωραιότερος, έτσι και το νεκρό σώμα του ανθρώπου θάβεται στη γη και σαπίζει, για να αναστηθεί και πάλι άφθαρτο και ένδοξο και αιώνιο. Την ωραία αυτή εικόνα μας δίδει ο απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή (κεφ. 12, στίχοι 35-44). Την ίδια εικόνα για την Ανάστασή Του χρησιμοποίησε και ο Χριστός (ευαγγέλιο Ιωάννη, κεφ. 12, στίχ. 24).

Κόλλυβο είναι βρασμένο σιτάρι, το όποιο σιτάρι είναι σύμβολο του ανθρώπινου σώματος, επειδή το ανθρώπινο σώμα τρέφεται και αυξάνει με το σιτάρι.Γι’ αυτό άλλωστε και ο Κύριος παρομοίασε το θεο-ϋπόστατο Σώμα Του με το σπυρί του σιταριού, έτσι λέγοντας στο 12ο κεφάλαιο του κατά Ιωάννη αγίου Ευαγγελίου: «Το σπυρί του σιταριού εάν πέφτοντας στη γη δεν πεθάνει, μένει μοναχό του (και δεν πολλαπλασιάζεται), εάν όμως πεθάνει, πολύ καρπό φέρνει».Είπε εξάλλου και ο μακάριος Παύλος στην προς Κορινθίους Α’ επιστολή (κεφάλαιο 16): «Εκείνο που εσύ σπέρνεις δεν ζωογονείται, εάν πρώτα δεν πεθάνει», και τούτο, γιατί θάβεται στη γη το νεκρό σώμα και σαπίζει, όπως ακριβώς συμβαίνει και με το σπυρί του σιταριού.

Η περιφρόνηση των κολλύβων

Πρωτοπρεσβυτέρου Νικολάου Μανώλη
Προϊσταμένου Ιερού Βυζαντινού Ναού Προφήτου Ήλιού Θεσσαλονικης

Το Σάββατο προ της Πεντηκοστής είναι Ψυχοσάββατο, δηλαδή “μνεία πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς Χριστιανών”. Το εσπέρας της Παρασκευής και το πρωί του Σαββάτου, πλήθος λαού, προσέρχεται εις τους κοιμητηριακούς η ενοριακούς Ναούς. Εκεί ψάλλεται ο νεκρώσιμος κανόνας και το μνημόσυνο “ο οι θειότατοι πατέρες εθέσπισαν” υπέρ πάντων των “επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου κεκοιμημένων ευσεβών και Ορθοδόξων Χριστιανών”. Προς τιμήν τους προσκομίζουν οι πιστοί κόλλυβα. Το έθιμο των κολλύβων είναι πάρα πολύ παλαιό. Οι ρίζες του χάνονται στις προ Χριστού εποχές.

Άγιος Μακάριος Νοταράς, Επίσκοπος Κορίνθου

(17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ)

Ο Άγιος Μακάριος ( κατά κόσμον Μιχαήλ) γεννήθηκε το 1731 στα Τρίκαλα της Κορινθίας και καταγόταν από τη σπουδαία οικογένεια των Νοταράδων. Ο πατέρας του Γεωργαντάς (ή Γεώργιος), πρόκριτος της περιοχής Κορινθίας, απέκτησε από το γάμο του με την ενάρετη Αναστασία εννιά παιδιά. Από τον Ευστάθιο, δάσκαλο από την Κεφαλληνία, διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στο μοναστήρι της Παναγίας. Έδειξε την κλήση του προς τα έργα της ευσέβειας και την αγάπη του προς την Εκκλησία από μικρός. Ως επιστάτης των οικογενειακών κτημάτων απέτυχε αφού όχι μόνο δεν μπορούσε να εισπράξει τα ενοίκια από τους χωρικούς αλλά μοίραζε και τα δικά του στους φτωχούς. Ο πατέρας του δεν του επέτρεψε να γίνει μοναχός στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και έτσι επιδόθηκε στη μελέτη των θείων γραφών και πατερικών κειμένων.

Μετά το θάνατο του δασκάλου του ανέλαβε δωρεάν για έξι χρόνια να διδάξει τους μαθητές της Κορίνθου. Αυτό δημιούργησε το μεγάλο θαυμασμό και την εκτίμηση των συμπολιτών του με αποτέλεσμα το 1764 όλος ο κλήρος και ο λαός της περιοχής να ζητήσει από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να τον χειροτονήσει ως επίσκοπο Κορίνθου μετά τη χηρεία του μητροπολιτικού θρόνου. Ο άγιος Μακάριος θεώρησε την ομόφωνη γνώμη κλήρου και λαού ως κλήση Θεού και δέχθηκε το αξίωμα της Αρχιεροσύνης. Κατά την χειροτονία του ονομάσθηκε Μακάριος.

Ο Επίσκοπος Μαδαγασκάρης Νεκτάριος Α’ (1952-2004)

του Μητροπολίτου Προικοννήσου Ιωσήφ

Το όνομά του νέκταρ γλυκύ: Νεκτάριος. Γεώργιος στο άγιο βάπτισμα. Γεωργήθηκε καλά από την Δωδεκανησιακή ευσέβεια των γονέων του, τον Στέργου και της Παναγιώτας Κελλή. Και με τη φροντίδα των πνευματικών του πατέρων: του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Ιεζεκιήλ Τσουκαλά, του Ιερομόναχου Γερβασίου Καμπουράκη και του Αγιορείτου Γέροντος Σπυρίδωνος Ξένου, που τώρα τον υποδέχονται στην άλλη όχθη.

Οι Τούρκοι έχουν τα κόλλυβα στο ζωνάρι (Γέροντας Παΐσιος Αγιορείτης)

– Γέροντα, φοβόμαστε τη

Άγιος Μακάριος αρχιεπίσκοπος Κορίνθου, ο Νοταράς (1731 – 17 Απριλίου 1805)

Ο Άγιος Μακάριος καταγόταν από τη σπουδαία οικογένεια των Νοταράδων. Πρόγονοί του υπήρξαν ο Νικόλαος (+1454) µέγας διερµηνέας του αυτοκράτορος Μανουήλ Β΄ του Παλαιολόγου (1391-1425), ο Λουκάς (+1453) µέγας δούκας του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (+1453) και συµµάρτυράς του, ο όσιος Γεράσιµος ο εν Κεφαλληνία (+1579), ο µοναχός Ѳεοφάνης Ιβηρίτης κατά κόσµον Ѳωµάς Ελεαβούλκος Νοταράς (16ος αι.), ο Δοσίθεος (+1707) Πατριάρχης Ιεροσολύµων, ο Χρύσανθος (+1731) Πατριάρχης Ιεροσολύµων, ο Γρηγόριος Μητροπολίτης Κορίνθου (+1792), ο Σπυρίδων προεστώς Κορινθίας (+1778) και τα τέκνα του Ιωάννης (+1826) ιατροφιλόσοφος και Φιλικός, Σωτήριος (+1844) δηµογέροντας Κορινθίας και Πανούτσος (+1849) λόγιος και νουνεχής πολιτικός της Πελοποννήσου. Ο πατέρας του Αγίου Γεωργαντάς Ν. Νοταράς (+1771), διακεκριµένος πρόκριτος της Κορινθίας, απέκτησε από τον γάµο του µέ τη νέα, µορφωµένη και ενάρετη Αναστασία πέντε υιούς και τέσσερεις θυγατέρες. Ο αδελφός του αγίου Νικόλαος τελείωσε τον βίο του µαρτυρικά (+1775) και η αδελφή του Ευφροσύνη εκάρη µοναχή. Ο κατά κόσµον Μιχαήλ Γ. Νοταράς γεννήθηκε το 1731 στα Τρίκαλα της Κορινθίας.

Η ωφέλεια από τα μνημόσυνα (Οσίου Ιωάννου του Δαμασκηνού)

Ένας άγγελος ζυγίζει ψυχές και διώχνει τον δαίμονα που προσπαθεί να αρπάξει μία. Πίνακας του ιταλού ζωγράφου Guariento (μέσα 14ου αιώνα).

Μ’ αυτό το έργο του ο μεγάλος άγιος και θεολόγος του 8ου αιώνα συνοψίζει τη διδασκαλία της Εκκλησία μας για τα μνημόσυνα και, χρησιμοποιώντας πλήθος πατερικών μαρτυριών, απαντά σε πολλά ερωτήματα, που σχετίζονται με την ιστορική προέλευση, τη σημασία και τη σκοπιμότητά τους.

Πρόλογος

Σύμφωνα με ομόφωνη αγιοπατερική μαρτυρία την οποία επιβεβαιώνει αδιάκοπη εκκλησιαστική παράδοση αιώνων, οι ειδικές ευχές για τους νεκρούς θεσπίστηκαν από τους αγίους αποστόλους (1). H θέσπιση αυτή έχει δύο βασικά δογματικά θεμέλια: α) την έννοια της Εκκλησίας ως κοινωνίας αγίων, που αποτελείται όχι μόνο από τους ζωντανούς αλλά και τους «κεκοιμημένους» χριστιανούς και β) την πίστη στη μεταθανάτια ζωή, την ανάσταση και την τελική κρίση.

Επιπλέoν, η διδασκαλία και η διαχρονική πράξη της Εκκλησίας, μας προτρέπουν να εκδηλώνουμε τη μέριμνα μας για την ανάπαυση μιας ψυχής όχι μόνο με προσευχές, αλλά και με έργα αγάπης. Έτσι, οι Αποστολικές Διαταγές παραγγέλνουν να προσφέρονται στους φτωχούς ορισμένα από τα υπάρχοντα του νεκρού στη μνήμη του. Και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, συμβουλεύει να κάνουμε τέτοιες αγαθοεργίες, «ώστε, αν μεν ο νεκρός είναι αμαρτωλός, ν’ απαλλαγεί από τις αμαρτίες του· και αν είναι δίκαιος, να λάβει μεγαλύτερο μισθό και ανταπόδοση». Οι προσευχές, από το άλλο μέρος, για τους νεκρούς περιλαμβάνουν τόσο την μνημόνευση των ονομάτων τους στις θείες λειτουργίες, όσο και την τέλεση ειδικών ακολουθιών, των μνημοσύνων.