Φώτης Κοντογλου, 44 χρόνια από την κοίμηση του

Φώτης Κόντογλου (Αποστολέλης) 1896-1965

Σήμερα συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από την κοίμηση ενός μεγάλου νεοέλληνα, του μακαριστού φίλου και διδασκάλου Φώτη Κόντογλου (+13 Ιουλίου 1965). Γι’ αυτο και μαζευτήκαμε σ΄ αυτή τη σύναξη, όπως στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, να τελέσουμε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και να προσευχηθούμε για την ανάπαυση της ωραίας και ηρωϊκής ψυχής του Κόντογλου. Ευτυχισμένη συγκυρία, να είναι μέρα Σάββατο, και να έχουμε συνευχομένους και συλλειτουργοϋντας και όλους τους άγιους Κολλυβάδες, πού αυτή ή προσωνυμία τους στην αρχή εθεωρείτο σκωπτική και υβριστική, επειδή αυτοί οι άγιοι (Νικόδημος Αγιορείτης, Μακάριος Κορίνθου, Αθανάσιος Πάριος κ.ά.) ήθελαν τα μνημόσυνα-κόλλυβα των κεκοιμημένων να τελούνται μόνο Σάββατο, μα σήμερα η λέξη Κολλυβάδες αποτελεί τίτλο τιμής και δίκαιο έπαινο κ΄ εγκώμιο για τους φανατικούς αυτούς τηρητάς των ορθοδόξων λειτουργικών Παραδόσεων και της ακριβούς εφαρμογής της εκκλησιαστικής τάξεως. Και ο Κόντογλου, ως γνήσιος υϊός και μαθητής του Παπαδιαμάντη και των Αγιορειτών Κολλυβάδων, μπορεί να θεωρηθεί απόγονος και συνεχιστής των νεωτέρων αυτών Πατέρων και Συγγραφέων της Ορθοδόξου Εκκλησίας, «εν λόγω και έργω». Τονίζουμε το «εν λόγω και έργω» κατά το γραφικό «ο ποιήσας και διδάξας, ούτος μέγας κληθήσεται». Σ΄ αυτό διαφέρει ο Κόντογλου από το πλήθος των συγχρόνων ορθοδοξολογούντων -με όλα τα κανάλια της δημοσιότητας- πού, ωστόσο, βρίσκονται πολύ μακρυά, φευ, από το πνεύμα της γνήσιας Όρθοδόξου πνευματικότητος, η οποία είναι εναρμόνιση λόγου και έργου, διδασκαλίας και ζωής, ορθοδοξίας λόγων και ορθοπραξίας.

Τηρουμένων των αναλογιών, θα μπορούσαμε σήμερα να επαναλάβουμε τον ωραίο λόγο του ιερού Χρυσοστόμου: «τιμή Μάρτυρος, μίμησις Μάρτυρος». Δηλαδή, όλες οι τιμές και οι πανηγυρικοί τόμοι και τα συνέδρια και οι διατριβές και οι διάφορες μελέτες, πού γίνονται τελευταία για τον Κόντογλου, για να είναι αληθινές και να έχουν πνευματικό αποτέλεσμα, πρέπει να είναι από ανθρώπους πού ακολουθούν τα ίχνη και τα βήματα του προφήτου και διδασκάλου Φωτίου. Αλλιώς, είναι όλο θέατρο και υποκρισία, πού δεν οδηγεί σε κανένα θετικό αποτέλεσμα.