Την Τρίτη 18 Σεπτεμβρίο​υ, στις 20.00 μ.μ., στο Κεντρικό Κτήριο του Μουσείου Μπενάκη, θα γίνουν τα εγκαίνια της έκθεσης «Δύο Φορές Ξένος»

Οικογένεια της Καππαδοκίας, Αρ. 17, Αρχείο Κ. Τερκενίδη

Η έκθεση «Δύο Φορές Ξένος», είναι μια περιήγηση στις μεγαλύτερες ανταλλαγές και εκτοπισμούς πληθυσμών του 20ου αιώνα, όταν εκατομμύρια άνθρωποι ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους και μεταφέρθηκαν σε μια καινούργια πατρίδα. Βασισμένη σε προσωπικές μαρτυρίες και σπάνιο κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό, η έκθεση φέρνει τον επισκέπτη πρόσωπο με πρόσωπο με όσους έζησαν τα τραυματικά γεγονότα.Από την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, ταξιδεύουμε στη μαζική μετακίνηση Γερμανών και Πολωνών μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στο διαχωρισμό της Ινδίας και τη δημιουργία του Πακιστάν και στην Κύπρο το 1974.

«Ihtida»: Η Ρωμιοσύνη που έμεινε στην Τουρκία μετά το 1922

Νίκου Χειλαδάκη
Δημοσιογράφου- Συγγραφέα-Τουρκολόγου

Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 υπογράφτηκε η συνθήκη της ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, (Türk – Yunan Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol Anlaşması). Σύμφωνα με την συνθήκη αυτή, όλοι οι Ρωμηοί χριστιανοί της Μικράς Ασίας και της ανατολικής Θράκης πλην της Κωνσταντινούπολης και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου, θα έπρεπε να φύγουν για την Ελλάδα ενώ από την άλλη πλευρά οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας πλην της δυτικής Θράκης, θα έπρεπε να πάνε στην Τουρκία. Έτσι ένα θλιβερό καραβάνι της προσφυγιάς ξεκινούσε από τα πατροπαράδοτα χώματα της Μικράς Ασίας στον δρόμο της εξορίας. Στην Μικρά Ασία δεν θα ακούγονταν πια ο ήχος της καμπάνας που θα καλούσε το ελληνορθόδοξο ποίμνιο για την Θεία Λειτουργία, ένας ήχος που ηχούσε αδιάκοπα επί δυο σχεδόν χιλιετίες.

Έφυγαν όμως όλοι οι Ρωμηοί;

Ο άγιος νεομάρτυρας Θεοχάρης ο Νεαπολίτης (Νεβσεχηρλής)

Η παλιά πόλη του Νεβσεχήρ (Νεάπολη).

Το έτος 1740 επί Ιμπραήμ Πασά, γενικού διοικητού της Μικράς Ασίας, το Οθωμανικό έθνος ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση . Τότε εκδόθηκε διάταγμα να συγκεντρωθούν τα αρσενικά παιδιά των Χριστιανών σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως.

Ο Θεοχάρης ήταν ορφανός από μωρό, δεν είχε γνωρίσει καν τους γονείς του ούτε είχε άλλους συγγενείς. Μικρό παιδί τον πήραν μαζί με άλλα παιδιά σε στρατόπεδο. Ρακένδυτα, πεινασμένα , υπέφεραν τα σκλαβωμένα παιδιά τους ξυλοδαρμούς και τα βάσανα. Ο μικρός Θεοχάρης, ο οποίος είχε εμπιστευθεί τον εαυτό του στον Θεό, προσευχόταν γονατιστός μέρα νύχτα για την λύτρωσή τους.

Κάποια μέρα ο δικαστής της Νεάπολης επισκέφτηκε το στρατόπεδο των παιδιών, είδε τον Θεοχάρη, του άρεσε και τον πήρε για δούλο στο σπίτι του, όπου του ανέθεσε να περιποιείται τα ζώα του.

Περιστατικά κρυπτοχριστιανών – Κάνεως, Οι δίπιστοι του Σταυρί

Εφημ. «Ποντιακή Φωνή» 24-5-1964

Κωνστ. Αμοιρίδη

Ήταν Μάιος μήνας στα 1867. Το ότι οι κάτοικοι της Κρώμνης φανερώθηκαν ως Ορθόδοξοι Έλληνες και στην ψυχή και στην καρδιά, αυτό έδωσε μεγάλο θάρρος στους Σταυριώτες, κι έλεγαν αναμεταξύ τους. «Αφού ο εκατοχρονίτης Μολλά-Μπεχρέμ’ ς πέταξε το σαρίκι κι έβγαλε τον κίτρινο τσουμπέ, γιατί κι εμείς να μην πετάξουμε από πάνω μας τη ντροπή του αρνησίθρησκου;»

Γι’ αυτό οι χωρικοί συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του πρωτόπαπα του χωριού, και αφήνοντας κατά μέρος και τα ψέματα, έκαναν την εξής συμφωνία. «Δεν έχει σημασία το ότι οι παπούδες μας αρνήθηκαν το Χριστό μπροστά στους ανθρώπους. Εμείς, κι αν ακόμα μας σφάξουν, είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε όπως έκαναν οι Κρωμέτες. Θα φανερώσουμε την πίστη μας και θα χάσουμε όλα μας τα υπάρχοντα, αρκεί να βγούμε από αυτή την κόλαση».

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ Ο ΝΕΑΠΟΛΙΤΗΣ (Νεβσεχηρλής) – 20 Αυγούστου

Η παλιά πόλη του Νεβσεχήρ (Νεάπολη).

Το έτος 1740 επί Ιμπραήμ Πασά, γενικού διοικητού της Μικράς Ασίας, το Οθωμανικό έθνος ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση . Τότε εκδόθηκε διάταγμα να συγκεντρωθούν τα αρσενικά παιδιά των Χριστιανών σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως.

Ο Θεοχάρης ήταν ορφανός από μωρό, δεν είχε γνωρίσει καν τους γονείς του ούτε είχε άλλους συγγενείς. Μικρό παιδί τον πήραν μαζί με άλλα παιδιά σε στρατόπεδο. Ρακένδυτα, πεινασμένα , υπέφεραν τα σκλαβωμένα παιδιά τους ξυλοδαρμούς και τα βάσανα. Ο μικρός Θεοχάρης, ο οποίος είχε εμπιστευθεί τον εαυτό του στον Θεό, προσευχόταν γονατιστός μέρα νύχτα για την λύτρωσή τους.

Κάποια μέρα ο δικαστής της Νεάπολης επισκέφτηκε το στρατόπεδο των παιδιών, είδε τον Θεοχάρη, του άρεσε και τον πήρε για δούλο στο σπίτι του, όπου του ανέθεσε να περιποιείται τα ζώα του.