«Ihtida»: Η Ρωμιοσύνη που έμεινε στην Τουρκία μετά το 1922

Νίκου Χειλαδάκη
Δημοσιογράφου- Συγγραφέα-Τουρκολόγου

Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 υπογράφτηκε η συνθήκη της ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, (Türk – Yunan Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol Anlaşması). Σύμφωνα με την συνθήκη αυτή, όλοι οι Ρωμηοί χριστιανοί της Μικράς Ασίας και της ανατολικής Θράκης πλην της Κωνσταντινούπολης και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου, θα έπρεπε να φύγουν για την Ελλάδα ενώ από την άλλη πλευρά οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας πλην της δυτικής Θράκης, θα έπρεπε να πάνε στην Τουρκία. Έτσι ένα θλιβερό καραβάνι της προσφυγιάς ξεκινούσε από τα πατροπαράδοτα χώματα της Μικράς Ασίας στον δρόμο της εξορίας. Στην Μικρά Ασία δεν θα ακούγονταν πια ο ήχος της καμπάνας που θα καλούσε το ελληνορθόδοξο ποίμνιο για την Θεία Λειτουργία, ένας ήχος που ηχούσε αδιάκοπα επί δυο σχεδόν χιλιετίες.

Έφυγαν όμως όλοι οι Ρωμηοί;

Η καμπάνα του Πόντου (Φίλωνας Κτενίδης)

I
Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν, μαύρον άμον την νύχταν,
ολονυχτίς τριγύριζεν ολόγερα ‘ς σον κάστρεν,
‘ς σον κάστρεν, ‘ς σα καστρότειχα τη μαυρο-Τραπεζούντας,
που έχ’ τα ρίζας ‘ς σον γιαλόν και την κορφήν ατ’ ‘ς σ’ άστρα
π’ είχεν δέκα καστρόπορτας κι ούλα χαλκοδεμένα,
κι απ’ έξ’ ας σα καστρόπορτας, ορμία και ποτάμια,
ντο έδεναν και έλυναν, γεφύρια σιδερένια…

Πέμπτη της Διακαινησίμου και ο κρυφός εορτασμός του Πάσχα στην Τραπεζούντα

Πέμπτη του Πάσχα κι ο παπα – Λευτέρης πρωΐ-πρωΐ φόρτωνε το ζώο του κι ετοιμαζόταν να κατεβεί στην Τραπεζούντα. Την ίδια ώρα ακούστηκαν οι πρώτοι χτύποι της καμπάνας. Ο συνεφημέριός του ο παπα – Γαβριήλ φαίνεται πώς είχε αϋπνίες. Χθες ήταν η σειρά του να λειτουργήσει. Μετά πήρε τα βουνά και τα λαγκάδια να μαζέψει ξύλα. Και σήμερα νάτον ξημερώματα, έτοιμος να κάνει τον πραματευτή. Κανονικά όφειλε να πάει στην εκκλησιά. Τέτοια μέρα, ακόμη Πασχαλιά, πού ξανακούστηκε να λείπει απ’ τη Λειτουργία! Ας όψονται, όμως, τα τόσα στόματα πού περιμένουν στο σπίτι. Κάποιος έπρεπε να νοιαστεί για το καθημερινό τους.

Οκτώ του έδωσε ο Θεός κι άλλα τρία ο

Έαρ Γλυκύτατο!… (Επίκαιρο ποίημα)

του Μητροπολίτου Προικοννήσου Ιωσήφ

Την άνοιξη, ως γνωστόν,

την ψάλλουν τα πουλιά και οι ποιητές·

τη λούζει ο ήλιος

με φως ανθέων και με χρώματα,

απ΄ τα οποία ουδέποτε απουσιάζει

το μενεξελί του πένθους.

Άγιος Μάξιμος ο Βατοπαιδινός, ΧΡΟΝΙΚΟ ανακάλυψης τάφου, ανακομιδής και μετακομιδής αγίων λειψάνων (3) [με πλούσιο φωτογραφικό υλικό]

Ο Άγιος Μάξιμος ο Βατοαπιδινός, ο εξ Ιθάκης, ο Νέος Ομολογητής, εθναπόστολος των Ελλήνων και φωτιστής των Ρώσσων ο επιλεγόμενος Γραικός

Πραγματικά, στις 2 μ.μ. της 3 Ιουλίου του 1996 ανέσυραν με προσοχή και ευλάβεια τα ιερά οστά και τα τοποθέτησαν σε μεγάλη ξύλινη θήκη προσωρινής λάρνακας για τη μεταφορά τους, τα εκάλυψαν δε με λαμπροκεντημένα άμφια μεγαλόσχημο να μονάχου. Τη στιγμή εκείνη οι καμπάνες ηχούσαν χαρμόσυνα και άρχισε να συγκεντρώνεται ένα πλήθος από Μητροπολίτες, Επισκόπους, Αρχιμανδρίτες, Ιερείς, Διάκους και Μοναχούς, με ή χωρίς άμφια, με αναμμένα κεριά και θυμιατήρια, οι οποίοι έψελναν όλοι μαζί τροπάρια για τον Άγιο Μάξιμο Γραικό, τον μεγάλο φωτιστή των Ρώσσων. Δόξα τω Θεώ!

Ήταν κάποτε παιδιά-Ο Γέρων Χατζηγιώργης

VatopaidiFriend: Στο πρώτο βιβλίο της νέας παιδικής σειράς «Ήταν κάποτε παιδιά», των εκδόσεων «Άθως», η βραβευμένη συγγραφέας Άννα Ιακώβου, μας ταξιδεύει στην καρδιά της Καππαδοκίας, στην Κερμίρα, τόπο καταγωγής του μικρού Γαβριήλ, (του μετέπειτα ονομαστού Γέροντα Χατζηγιώργη του Αθωνίτη που έγινε γνωστός από το γνωστό βιβλίο που έγραψε γι’ αυτόν ο Γέροντας Παΐσιος).

Ένα μικρό απόσπασμα αφιερώνουμε,  στους μικρούς μας φίλους, από τη παιδική ζωή του.

…… Γαβριήλ, παιδί μου, πήγαινε στην εκκλησία και παρακάλεσε την Παναγία να σε βοηθήσει να μάθεις γράμματα. Και μη στεναχωριέσαι, γιαβρίμ. Εσύ είσαι τόσο καλό παιδί, έξυπνο, πρόθυμο, εργατικό. Όλες ετούτες τις χάρες ο Θεός σου τις έδωσε. Παρακάλεσε τώρα να σε κάμει να μάθεις και γράμματα που τόσο λαχταράς.

Η αγία Νέα Οσιομάρτυς Μαργαρίτα

Η μοναχή Μαργαρίτα, ηγουμένη της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στην πόλη Μενζελίνσκ, είχε ελληνική καταγωγή. Διακρινόταν για την εξαίρετη μόρφωση της, τη σύνεση, αλλά και την αυστηρή ασκητική ζωή της. Όργάνωσε το μοναστήρι της κατά τα πρότυπα των παλιών μοναστηριών της Ελλάδος. Μια από τις μοναχές πού επέζησε ως τις μέρες μας, η μοναχή Αλεφτίνα, τυφλή στα τελευταία της χρόνια, διέσωσε τις πληροφορίες πού καταγράφουμε. Οι μοναχές, με την έμπνευση και καθοδήγηση της ηγουμένης Μαργαρίτας, ζούσαν αυστηρή μοναχική ζωή, τελώντας ανελλιπώς τις ακολουθίες και το μοναχικό τους κανόνα. Όλες εργάζονταν με πνεύμα θυσίας και πολύ φιλότιμο στα διακονήματά τους. Το μοναστήρι είχε πολλούς κήπους με οπωροφόρα δέντρα, λαχανόκηπους, χωράφια, μελίσσια κ.λ.π. Ακόμη διέθετε εργαστήριο καλλιτεχνικών φωτογραφιών, κάτι σπάνιο και πρωτοποριακό για τότε.