ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Μέλλω δι’ αγάπην σας και ωφέλειαν της
ψυχής σας σκιαγραφήσαι τον βίον μου
Πάλιν και πάλιν τη αγαπητή μου κόρη μετά πάσης της εν Χριστώ Αδελφότητος. Εύχομαι υμάς εν πλήθει δακρύων, εν αγάπη Χριστού αγνή και πεπληρωμένη… Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής αποτελεί την σπάνια εκείνη περίπτωση μοναχού, που εξαρχής της αποταγής του δέχθηκε το πλήρωμα της θείας Χάριτος, την Χάρη των τελείων. Το πιο αξιοπρόσεκτο όμως είναι ότι όχι μόνον διατήρησε την Χάρη αυτήν, πράγμα δύσκολο, αλλά και την επαύξησε, πράγμα σχεδόν αδύνατο.
Κατά τους πρώτους μήνες της αποταγής του, όταν βρισκόταν στην Βίγλα, την ησυχαστική αυτή περιοχή κοντά στην Μονή της Μεγίστης Λαύρας, έλαβε την επουράνια και ανεκτίμητη δωρεά, την επίσκεψη του θείου Φωτός, και ταυτόχρονα το χάρισμα της αδιαλείπτου νοεράς προσευχής. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε σταθμό για την μετέπειτα πορεία της μοναστικής του ζωής. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Το καθολικό της Ιεράς Μονής Ταξιαρχών στο Σαν Αντόνιο του Τέξας
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Μάλιστα πριν την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως έλεγε ο ίδιος ο Γέροντας στον υποτακτικό του αείμνηστο Γέροντα Χαράλαμπο τον Διονυσιάτη, ένιωθε αφόρητο πόνο. Είχε ανάψει τέτοια φλόγα στην καρδία του, που έμοιαζε με φλόγα καμίνου. Αυτός ο πόνος και η φλόγα τον οδηγούσαν σε ακατάπαυστη προσευχή. Δεν μπορούσε να κάνει τίποτε άλλο. Αναγκάστηκε να αφήσει όλες τις άλλες δραστηριότητές του και να προσεύχεται όλο το 24ωρο εντατικά, όσο ποτέ άλλοτε. Είχε καταλάβει ότι κάτι σοβαρό συνέβαινε, μέχρι που έμαθε την έναρξη του πολέμου. Πόσοι θα σώθηκαν άραγε και πόσο θα αναχαιτίστηκε το κακό –γιατί τα δεινά αποτελέσματα του πολέμου θα μπορούσε να ήταν ακόμη πιο ολέθρια– από τις προσευχές του μακαρίου Γέροντος; Προσευχόταν όχι μόνο για τους εν ζωή παντοιοτρόπως θλιβομένους ανθρώπους, αλλά και για τους κεκοιμημένους. Είχε τέτοια δύναμη και ενέργεια προσευχής, που, Χάριτι Θεού, έβγαζε ανθρώπους από την κόλαση.
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής είχε γίνει ο απλανής και διακριτικός οδηγός της πνευματικής ζωής. Παρόλο που ήταν διακεκριμένος ησυχαστής, ήταν ταυτόχρονα και ποιμένας που ποίμαινε τις διψασμένες για σωτηρία ψυχές. Αγαπούσε και συμπονούσε τον πλησίον. Συμβούλευε και καθοδηγούσε όσους προσέρχονταν σε αυτόν. Τους ενέπνεε και τους ενίσχυε στην συνεχή άρση του σταυρού τους. Προσευχόταν αόκνως για τα πνευματικά του τέκνα και έδινε για την προκοπή τους όλο τον εαυτό του. Προτιμούσε, όπως και ο απόστολος Παύλος, να γίνει «ανάθεμα από του Χριστού υπέρ των αδελφών του». Έγραφε σε πνευματικό του τέκνο: «Μαζί θα πάμε εις τον Παράδεισον. Και αν δεν βάλω εσένα, μήτε εγώ δεν καθέζομαι μέσα». Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Γράφει σε πνευματικό του τέκνο τα εξής αποκαλυπτικά: «Ημείς δε ενθάδε την ουράνιον εκλεξάμενοι φιλοσοφία, τω βάθει των θεϊκών μυστηρίων ενδιατρίβοντες, νόα διαυγέστατον απεργαζόμενοι, κατά δυνατόν φροντίζομεν ίνα καταλάβωμεν τα διά χειρών ανέφικτα, νοΐ δε καταληπτά. Θεόν έχοντες συνυπουργόν και αγίους Αγγέλους πυρφόρους, λαλούντας ημίν και τρίβους ουρανίους δεικνύοντας διά μέσου της αγαθής συνειδήσεως».
Το 1938 μετοικίζει στις απόκρημνες σπηλιές της Μικρής Αγίας Αννας. Το 1953, αφού είχε δημιουργήσει μικρή συνοδία, που αποτελείτο από τον π. Αρσένιο, τον π. Αθανάσιο (κατά σάρκα αδελφό του), τον π. Ιωσήφ (βιογράφο του και νυν Βατοπαιδινό και Γέροντά μας), τον π. Εφραίμ (προηγούμενο της Ιεράς Μονής Φιλοθέου) και τον αείμνηστο π. Χαράλαμπο (προηγούμενο της Ιεράς Μονής Διονυσίου) κατέρχεται στην Νέα Σκήτη, στα ησυχαστήρια της Μονής Αγίου Παύλου. Κοιμήθηκε στις 15 Αυγούστου του 1959, ενώ είχε λάβει “πληροφορία” από την Παναγία ότι θα τον πάρει κοντά της ανήμερα της εορτής της. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Χειροτέχνημα του Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
Ο μοναχισμός δεν είναι ανθρώπινο επίτευγμα. Είναι ένας τρόπος ζωής, που έχει απ’ ευθείας την αναφορά του στον επουράνιο Πατέρα. «Ουδείς δύναται ελθείν προς με, εάν μη ο πατήρ ο πέμψας με ελκύση αυτόν». Δεν είναι απλά μία κλήση, αλλά μία έλξη, ένας ακόρεστος πόθος προς τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Ο μοναχός, «ο της θείας συνουσίας εραστής», όπως λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, φεύγει από τον υπαίτιο βίο και εκλέγει την μοναχική πολιτεία, για να επιτύχει την πληρεστέρα –στα όρια αυτής της ζωής– θεία ένωση. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Σημείωμα στην πρώτη σελίδα του πιο αγαπητού βιβλίου του Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή, των «Ασκητικών» του αββά Ισαάκ. «Βιβλίον του πάτερ Ιωσήφ του Αγιωρίτου Σκίτη Αγίου Βασιλίου Άγιον Όρος» «Η βίβλος αυτή ήνε του πάτερ Ιωσήφ. την έχι κληρονομίαν από τον γέροντά του Εφρέμ μοναχόν εξσασκόντες τον Ασκιτικόν Βίον εν Αγίο Όρι Σκίτι Αγίου Βασιλίου. τη 6 Δεκεβρίου 1920.» «Κληρονομία Γέροντος Εφραίμ Ιερομονάχου του Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου. Γέρων Ιωσήφ μοναχός.» «Παρέλαβον το παρόν την 15ην Αυγούστου, βδ΄ (2004). + Αρχιμ. Εφραίμ.»
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Ο υπάκουος μοναχός δέχεται με επίγνωση τους ονειδισμούς, την εξουδένωση από τον Γέροντα, διότι γνωρίζει ότι αυτές οι επεμβάσεις αποτελούν την αγωγή για την αποβολή του εγωισμού, της υπερηφανείας και την απόκτηση του ταπεινού φρονήματος. Ο μοναχός, που αγόγγυστα «φέρει τον ονειδισμόν του Χριστού», κοινωνεί των παθημάτων του Χριστού και αποκτά την κατάσταση του Χριστού. Ο υποτακτικός δίνει εξετάσεις για πνευματική προαγωγή κατά τις στιγμές της εξουδενώσεώς του από τον Γέροντα – ή και από κάποιον άλλο αδελφό, αν επιτρέψει η θεία Πρόνοια. Αν αποδεχτεί με ταπείνωση και χωρίς αντιλογία την ατιμία που του προκαλείται, ανεβαίνει πνευματικά. Για να αξιοποιηθούν μάλιστα οι στιγμές εκείνες σε μέγιστο βαθμό από την θεία Χάρη, η εξουδένωση που προκαλείται στον μοναχό δεν συμβαίνει όταν βρίσκεται σε πνευματική ευφορία, αλλά σε στιγμές αλλοιώσεως, όπου ίσως κυριαρχούν ενάντιοι λογισμοί, σκοτισμός του νου, ξηρότητα καρδίας. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Οπότε, για να μην φθάσει ο μοναχός να τρυγήσει τα δεινά αποτελέσματα της παρακοής, πρέπει να αποπέμπει αμέσως την προσβολή των λογισμών εναντίον του Γέροντος, που διαχωρίζουν τον Γέροντα από τον υποτακτικό. Όταν ο μοναχός βλέπει ότι διά του νου του χαράζει διαφορετικές γραμμές πνευματικής ζωής απ’ ό,τι του έχει δοθεί από τον Γέροντα, αυτό ήδη αποτελεί ένα σημείο διαστάσεως.
Ο Γέροντας, επειδή έχει αναλάβει να οδηγήσει τον υποτακτικό Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Η υπακοή πρέπει να πραγματοποιείται με όλη την διάθεση και έφεση της ψυχής. Τότε επιτυγχάνεται η «χαρούμενη υπακοή», κατά τον μακάριο Γέροντα Πορφύριο. Ο Γέροντας Ιωσήφ χαρακτήριζε ελαφρό τον ζυγό της υπακοής. Η υπακοή είναι που κάνει τον ζυγό του Κυρίου χρηστό, το φορτίο Του ελαφρό και την τήρηση των εντολών Του εύκολη.
Υπάρχουν βαθμίδες υπακοής. Κάποιος μπορεί να φέρει αρχικά αντιλογία στην εντολή, αλλά τελικά να υπακούσει και να την εκτελέσει. Αλλος μπορεί να μην εκδηλώσει την αντίρρησή του με λόγους, αλλά εσωτερικά με τις σκέψεις και να εκτελέσει την εντολή. Αλλος μπορεί να τηρήσει την εντολή μόνο και μόνο επειδή δεν θέλει να παρακούσει και να διαταράξει την σχέση του με τον εντολοδότη. Αλλος μπορεί να υπακούσει με όλη την ψυχή αποβλέποντας στην πνευματική ωφέλεια που θα αποκομίσει. Αλλος υπακούει γιατί αγαπά τον Γέροντα ή και όποιον αδελφό ζητά κάτι από αυτόν· και το θεωρεί αυτό ως χαρά και τρυφή του, να δίνεται, να θυσιάζεται για τους άλλους. Αυτή η τελευταία βαθμίδα εκφράζει την αληθινή υπακοή, που γίνεται αιτία στον υποτακτικό να γευθεί πολλές χάριτες. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Η ΥΠΑΚΟΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΙΩΣΗΦ ΤΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗ
Η υπακοή είναι το θεμέλιο του μοναχισμού. Δεν μπορεί να εννοηθεί ο μοναχισμός δίχως την άσκηση της υπακοής. Η υπακοή αποτελεί το μυστήριο της μοναστικής ζωής, που λίγοι γνωρίζουν και βιώνουν το βάθος του. Η καλογερική δεν μαθαίνεται διανοητικά· παραδίδεται βιωματικά από τον Γέροντα στον υποτακτικό. Ο μοναχός κατά την κουρά του υπόσχεται ενώπιον του θυσιαστηρίου υπακοή μέχρι θανάτου στον Γέροντα και την αδελφότητα. Αυτή η υπόσχεση δεν είναι μικρή υπόθεση· σε αυτήν κρύβεται η ζωή, η πνευματική προκοπή, η ανάσταση, αλλά και ο πνευματικός θάνατος του μοναχού. Η ζωή στο κοινόβιο, στην σκήτη, στο κελλί, διά της υπακοής εξωραΐζεται και γίνεται παραδεισένια· όταν όμως επικρατεί η παρακοή και η αντιλογία, τότε γίνεται δυσβάστακτη, ανυπόφορη. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Συνέχεια από (12)
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ
Κύριος καρπός της ευχής είναι η θεραπεία της αρρωστημένης φύσεως μας, αυτή η ίδια η αγιότητα, η θέωση και η τελείωση, αφού περάσουμε με επιτυχία τις προηγούμενες πνευματικές καταστάσεις την καθαρτική και την φωτιστική.
Ο μακάριος Γέροντας γράφει περί τούτου στον νεαρό εκείνον που τον ρωτούσε για την ευχή: «Εις τρεις τάξεις διαιρείται η κατάστασις η πνευματική· και αναλόγως ενεργεί η Χάρις εις τον άνθρωπον. Η μία κατάστασις λέγεται καθαρτική, η οποία καθαρίζει τον άνθρωπον. Αυτή διεγείρει τον άνθρωπον εις μετάνοιαν. Η κάθε προθυμία εις τα πνευματικά όπου έχεις, όλα της Χάριτος είναι. Εδικόν σου δεν είναι τίποτε. Αυτή μυστικώς όλα ενεργεί. Αυτή λοιπόν η Χάρις, όταν βιάζεσαι, παραμένει μαζί ωρισμένα χρόνια. Και, εάν προκόψη ο άνθρωπος διά της νοεράς προσευχής, λαμβάνει άλλην χάριν πολύ διαφορετικήν… Η άλλη ονομάζεται φωτιστική. Κατ’ αυτήν λάμβάνει φως γνώσεως, ανάγεται εις θεωρίαν Θεού· όχι φώτα, όχι φαντασίες, όχι εικονισμοί· αλλά διαύγεια νοός, καθαρότης λογισμών, βάθος εννοιών. Αυτό διά να έλθη πρέπει ο ευχόμενος να έχη πολλήν ησυχίαν και οδηγόν απλανή. Και τρίτη κατάστασις –επισκίασις Χάριτος– είναι μετά από αυτά η Χάρις η τελειωτική, όπου είναι δώρον μεγάλο». Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Συνέχεια από (11)
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ
Πρακτικό δείγμα της αληθινής ταπεινώσεως κατά τους αγίους Πατέρες είναι τα δάκρυα. Και ο μακάριος Γέροντας “επόμενος κατά πάντα τοις Αγίοις Πατράσι” γράφει σε ένα πνευματικό του τέκνο περί τούτου: «Της ταπεινώσεως γνώρισμα είναι τα αμέτρητα δάκρυα, όπου επί τρία τέσσαρα έτη τρέχουν εν είδει πηγής. Εξ αυτών γεννάται η αδιάλειπτος προσευχή, η λεγομένη νοερά προσευχή. Όπου μόλις ειπής “Ιησού μου γλυκύτατε!” τρέχουν τα δάκρυα. Μόλις ειπής “Παναγία μου!” δεν δύνασαι να κρατήσης. Οπότε εξ αυτών γεννάται μία γαλήνη εις όλον το σώμα και τελεία ειρήνη». Γι’ αυτό και ο τρισόλβιος Γέροντας πάντοτε συνιστούσε στον προσευχόμενο να προσπαθεί να επιδίδεται στο κλάμα. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Συνέχεια από (10)
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ
Ο ησυχαστής Γέροντας είναι από τους σύγχρονους οσίους Αθωνίτες Γέροντες που δίδαξαν με λεπτομέρεια τον τρόπο της πρακτικής της νοεράς προσευχής και στους μοναχούς, αλλά και στους λαϊκούς. Όλοι οι άνθρωποι κατά τον Γέροντα, ανεξάρτητα από τον τρόπο ζωής τους, όπου και αν ευρίσκονται, ό,τι και αν κάνουν, μπορούν να αποδώσουν πνευματικά ασχολούμενοι με την νοερά προσευχή. Γράφει περί τούτου ο μακάριος Γέροντας: «Η πράξις της νοεράς προσευχής είναι να βιάσης τον εαυτόν σου να λέγη συνεχώς την ευχήν, με το στόμα αδιαλείπτως. Να προσέχης μόνον στα λόγια: “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”. Όταν αυτό πολυχρονίση, το συνηθίζει ο νους και το λέγει. Και γλυκαίνεσαι, ωσάν να έχης μέλι στο στόμα σου». Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Συνέχεια από (9)
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ
Ο μακάριος Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής είναι μία από τις σημαντικότερες μορφές του σύγχρονου Αθωνικού μοναχισμού. Η οσιακή του ζωή θυμίζει την ζωή των παλαιών οσίων της Εκκλησίας. Κατατάσσεται ανάμεσα στους σύγχρονους αγίους, ενώ οι υποτακτικοί του σήμερα έχουν επανδρώσει σχεδόν το μισό Άγιον Όρος και κατευθύνουν επίσης πολλά άλλα γυναικεία μοναστήρια εντός και εκτός του Ελλαδικού χώρου.
Λέγεται σήμερα από ευλαβή στόματα που ομιλούν την γλώσσα του Αγίου Πνεύματος, ότι στην σημερινή ευλογημένη επάνδρωση του Αγίου Όρους συνέτειναν κυρίως ο Γέροντας Σωφρόνιος της Μονής του Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ με το περίφημο βιβλίο του περί του αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου, ο Γέροντας Παΐσιος, ο ασκητής με την χαριτωμένη παρουσία του στον ιερώνυμο τόπο, και οι υποτακτικοί του μακαρίου Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού. Το δένδρο γνωρίζεται από τον καρπό. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Ο Γέροντας Εφραίμ, Προηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου
Συνέχεια από (8)
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Υπολογίζεται ότι από την “ρίζα” του Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού προέρχονται άμεσα, περισσότεροι από 800 μοναχοί και μοναχές. Επειδή το προγνώριζε αυτό ο Γέροντας, δεν επέτρεψε στους υποτακτικούς του μετά τον θάνατό του να ζήσουν μαζί, αλλά τους χώρισε· ήξερε ότι αυτοί θα γίνουν οι Ηγούμενοι και Γέροντες μεγάλων κοινοβίων.
Η αγάπη του προς τον μοναχισμό εκδηλώνεται και μετά τον θάνατό του. Μέχρι και σήμερα εμφανίζεται σε επώνυμους νέους και τους προτρέπει να ακολουθήσουν τον μοναχισμό. Εμφανίζεται σε πολλούς μοναχούς και τους παρηγορεί στις θλίψεις τους. Σε ένα μοναχό μάλιστα είπε ότι η οδός για την σωτηρία είναι η νήψη και η εσωτερική πνευματική εργασία. Με κάποιον αγιορείτη Ηγούμενο είχαν συζήτηση για πνευματικά θέματα για πολλή ώρα.
Ένα συγκλονιστικό γεγονός αποτελεί η εμφάνισή του σε μία κοπέλλα που ήθελε να γίνει μοναχή και οι γονείς της αντέδρασαν με τον πιο φρικαλέο τρόπο. Η κοπέλλα αυτή σπούδαζε στην Θεσσαλονίκη, και όταν επέστρεψε για την εορτή των Χριστουγέννων στο οικογενειακό σπίτι της στην Αθήνα, οι γονείς της που πληροφορήθηκαν ότι ήθελε να γίνει μοναχή, έφθασαν σε τέτοιο σημείο ξυλοδαρμού που αναγκάστηκαν να την πάνε στο Νοσοκομείο από την ακατάσχετη αιμμοραγία και το σπάσιμο των πλευρών και του χεριού της. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Ο Γέροντας Χαράλαμπος (1910-2001). Προηγούμενος Ιεράς Μονής Διονυσίου
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Οι μοναχοί δεν είναι παρά εκμεταλλευτές του Γένους σε διάφορα επίπεδα. Στο επίπεδο της λατρείας επέφεραν την νόθευση και αλλοίωσή της, καθιστώντας την αποκρουστική και κουραστική. Κοινωνικά, εμφανίζονται ως θορυβοποιοί και ταραχοποιοί. Εκκλησιολογικά επέφεραν την αλλοτρίωση της θρησκείας, ως «καλογεροθρησκεία». Εθνικά, ισχυρίζεται ο Κοραής, ότι από τις μακρές προσευχές και νηστείες, τις πολλές εκκλησίες και τα πολλά μοναστήρια ανεφύτρωσαν οι Τούρκοι. Φορέας και μεταφορέας των ιδεών του Κοραή στους χώρους λήψεως των αποφάσεων έγινε ο αρχιμανδρίτης Θεόκλητος Φαρμακίδης, γραμματέας της Ιεράς Συνόδου. Δηλαδή μοναχός πρωτοστάτησε κατά του μοναχισμού!
Ο Φαρμακίδης ως ενεργό μέλος της Επταμελούς Επιτροπής καταθέτει «Έκθεση» περί των εκκλησιαστικών ζητημάτων, όπου κατά τον σημαντικότερο θεολόγο του 19ου αιώνα, πρωτοπρεσβύτερο Κωνσταντίνο Οικονόμο, «οι μοναχοί υπήρξαν τα τελευταία θύματα της Εκθέσεως». Η « Εκθεση» της Επιτροπής θα υλοποιηθεί από την Αντιβασιλεία, έστω και αν πολλά άρθρα της Εκθέσεως αθετούσαν την Ορθόδοξη κανονική τάξη, την παραδεδομένη από τις Οικουμενικές Συνόδους. Ο παραδοσιακός, γνήσιος απόγονος των Κολλυβάδων, Κωνσταντίνος Οικονόμος, χαρακτηρίζει ως εξής τις σχετικές αποφάσεις: Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Ο μακάριος Γέροντας ασκούσε όμως και τον εξομολογητικό τρόπο προσευχής ως προσωπικής συνομιλίας με τον Χριστό, την Παναγία ή τους Αγίους. Οι προσευχές του αυτές, που μερικές διασώθηκαν γραπτώς, περικλείουν μεγάλο ύψος θεογνωσίας και αυτογνωσίας. Όποιος τις διαβάσει μπορεί να καταλάβει ότι, εξέρχονται από μία συντετριμμένη καρδία που φλέγεται από τον θείο πόθο και έρωτα, και εκφράζονται από μία φωτισμένη διάνοια που έχει οικειοποιηθεί διά της αυτομεμψίας την πνευματική γνώση. Ας παραθέσουμε ένα δείγμα τέτοιας προσευχής: «Δέσποτα γλυκύτατε, Κύριε ημών Ιησού Χριστέ, εξαπόστειλον την Αγίαν Σου Χάριν και λύσόν με εκ των δεσμών της αμαρτίας! Φώτισόν μου το σκότος της ψυχής, όπως κατανοήσω το Σον άπειρον έλεος, και αγαπήσω και ευχαριστήσω αξίως Σε τον γλυκύτατόν μου Σωτήρα Θεόν, τον άξιον πάσης αγάπης και ευχαριστίας. Ναι, Αγαθέ ευεργέτα μου και πολυεύσπλαγχνε Κύριε, μη απώσης αφ’ ημών το Σόν πλούσιον έλεος, αλλά σπλαγχνίσθητι το Σον πλάσμα. Γιγνώσκω, Κύριε, το βάρος των εμών πλημμελημάτων, αλλ’ είδον και το Σον ανείκαστον έλεος! Θεωρώ το σκότος της αναισθήτου μου ψυχής, αλλά πιστεύω με χρηστάς ελπίδας αναμένων τον θείον Σου φωτισμόν και την απαλλαγήν των πονηρών μου κακών και ολεθρίων παθών, τη πρεσβεία της γλυκυτάτης Σου Μητρός, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας και πάντων των Αγίων. Αμήν». Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Αξιώθηκε πολλές φορές να δει αγγέλους. Μία φορά ένας άγγελος τον κοινώνησε με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, κάτι που σπάνια συναντούμε στους βίους των Αγίων. Αλλη φορά την εορτή των Θεοφανίων τρεις άγγελοι εμφανίσθηκαν ενώπιόν του, τον θυμίαζαν, τον ευλογούσαν και έψαλλαν, «όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε, αλληλούια».
Είχε αυτό που θα έλεγε αργότερα ο Γέροντας Παΐσιος πνευματική τηλεόραση, δηλαδή τα χαρίσματα της διακρίσεως και της διοράσεως, αν και έδινε μεγαλύτερη σημασία στην διάκριση των πνευμάτων που την χαρακτήριζε ως “άλας” για την ζωή των μοναχών. Πάμπολλες φορές, όπως μας λέει και τώρα ο βιογράφος του ο Γέροντάς μας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός –που είχε την ευλογία να ήταν υποτακτικός του– όταν βρισκόταν για τις ανάγκες της συνοδίας σε κάποιο μακρινό διακόνημα για αρκετό χρονικό διάστημα και οι εκεί περιστάσεις τον στενοχωρούσαν, έστελνε ο μακάριος Γέροντας γράμμα που του εξηγούσε τι του συμβαίνει, γιατί του συμβαίνει και πως θα επιτευχθεί η έκβαση αυτού του πειρασμού. Χωρίς καν να του μιλήσει κάποιος, λάμβανε πληροφορία για την εσωτερική κατάσταση του άλλου. Πολλές φορές διέκρινε έτσι τους αιρετικούς που τον πλησίαζαν, δίχως καμμία συνομιλία με τον επισκέπτη. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου
Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟ
Ο μοναχισμός δεν είναι επινόηση κάποιων ανθρώπων. Ο μοναχισμός είναι ένας τρόπος ζωής, που αποβλέπει στην επίτευξη της ευαγγελικής τελειότητος. «Ει θέλεις τέλειος είναι… δεύρο ακολούθει μοι»( Ματθ.19,21), προτρέπει ο Χριστός. Δεν μπορούν όμως όλοι να ακολουθήσουν τον Χριστό και να ζήσουν όπως Εκείνος έζησε επί της γης: «Ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον, αλλ οις δέδοται»(Ματθ. 19,11).
Ο Χριστός στον επίγειο βίο του έζησε ως μοναχός. Αποσυρόταν στις ερήμους, προσευχόταν, αγρυπνούσε, ήταν ακτήμων, διαφύλαττε την παρθενία, ήταν υπήκοος και στους υποτιθέμενους γονείς του (Λουκ.2,51), αλλά και στον ουράνιο Πατέρα Του (Ιω.6,38). Αν και δεν όφειλε να ζήσει «εν υπακοή και μετανοία», αφού ήταν ομότιμος και σύνθρονος με τον Πατέρα· τούτο όμως το έπραξε για να γίνει υπόδειγμα σε εμάς. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Εσωτερικό της σπηλιάς στα Καντουνάκια όπου ο Γέροντας Ιωσήφ είδε το όραμα με τα τρία παιδάκια
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Στον Άγιο Βασίλειο έγινε γνωστός πλέον ο Γέροντας και πολλοί τον επισκέπτονταν για συμβουλές. Έτσι ενοχλούμενος στην ησυχία του αναζητούσε άλλο χώρο ησυχαστικό και δύσβατο, κρυμμένο από τους πολλούς. Δεν άργησε να ανακαλύψει τις σπηλιές στην Μικρή Αγία Αννα. Ήταν τόπος στενός και δύσβατος. Ο χώρος για να κτιστεί ένα μικρό πήλινο καλυβάκι, όπως συνήθιζαν, ήταν σχεδόν ακατάλληλος. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Η σπηλιά στην Μικρά Αγία Άννα
ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ, ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Από την ερημική Βίγλα κοίταζε προς την κορυφή του Αθωνα, στο εκκλησάκι της Παναγίας και γεμάτος ταπείνωση προσευχόταν, όταν ξαφνικά αισθάνθηκε κάποιο σκίρτημα χαράς στην καρδιά του και ταυτόχρονα είδε αισθητά ένα φως, το οποίο προερχόταν από το εκκλησάκι της Παναγίας, ακούμπησε πάνω του και του μετέδωσε την υπερφυσική ενέργεια της Χάριτος. Έχασε την αίσθηση του χώρου, του χρόνου, της ύλης ακόμη και του σώματός του. Η χαρά ήταν ανεπανάληπτη. Το φως εκείνο ήταν ενωμένο με την ύπαρξή του και έξω από αυτόν, ενώ ταυτόχρονα η πονεμένη προσευχή του άλλαξε. Μέσα στην καρδιά του ακουγόταν ξεκάθαρα, ρυθμικά, με αίσθηση υπερφυσικής ειρήνης, χωρίς πλέον δική του προσπάθεια, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», η σύντομη προσευχή που χρησιμοποιούν οι Αγιορείτες Πατέρες, για να έχουν αδιάλειπτη την μνήμη του Θεού και των εντολών Του, και επίσης να εκπληρώνουν, με αυτόν τον τρόπο, την εντολή του αποστόλου Παύλου «αδιαλείπτως προσεύχεσθε»(Α΄Θεσ. 5,17). Αυτή ήταν η πρώτη του εμπειρία· πραγματική αίσθηση και πνευματική γνώση της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Οι Άγιοι Πάντες οι εν τω Αγίω Όρει του Άθω ασκήσαντες. Φορητή εικόνα της Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου, 1860.
Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής
Οταν κανείς ευτυχεί θεωρητικά για κάποιο διάστημα της ζωής του δεν θέτει ερωτήματα που αφορούν την ύπαρξή του. Απολαμβάνει για λίγο την ηδονή που προκύπτει από τα ευτυχή γεγονότα, ή και φαντάζεται ότι έχει την δυνατότητα να επεκτείνεται ευτυχώντας έως ότου πετύχει την ύψιστη ανάπαυση και χαρά του. Αυτό συνήθως συμβαίνει στις πιο μικρές ηλικίες, όταν άλλοι έχουν τις πραγματικές ευθύνες για τη ζωή –σήμερα μάλιστα για αρκετό χρονικό διάστημα– εφόσον τελειώνει κανείς τις σπουδές του σε ώριμη ηλικία.
Όταν σιγά σιγά συναντούμε τις πρώτες δυσκολίες της ζωής, που δεν αποκλείεται να συμβούν και σε μικρή ηλικία, τότε αρχίζει ο προβληματισμός. Προβάλλονται και εντελώς φυσικά στον νου του ανθρώπου, ερωτήματα: Γιατί υπάρχω; Ποιό το νόημα σε αυτήν την ζωή; Ποιά είναι η αλήθεια για το πρόσωπό μου και τον κόσμο που ζω; Όταν απαντηθεί το ερώτημα ποιά είναι η αλήθεια, τότε μπορεί να δοθεί ουσιαστική λύση σε κάθε άλλο ερώτημα. Κάποτε αυτό το ερώτημα είχε τεθεί στον Χριστό από τον Πιλάτο «Τί εστίν αλήθεια»;(Ιω. 18,38). Φυσικά δεν περίμενε απάντηση. Το ερώτημα αυτό κουράζει, απογοητεύει· σκέπτεται κανείς ότι δεν υπάρχει απάντηση. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Με ιδιαίτερη συγκίνηση και χαρά δέχθηκα την πρόταση του αγαπητού μου αδελφού αρχιμανδρίτου Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Αγίου Όρους, να προλογίσω το καινούργιο βιβλίο-έκδοση της Ιεράς Μονής με τον τίτλο: «Αίσθησις ζωής αθανάτου – Ομιλίες για τον Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή».
Αν και αισθάνομαι βαθύτατα την ακαταλληλότητά μου να μιλώ για έναν σύγχρονο άγιο της Εκκλησίας μας, «της ερήμου πολίτην και εν σώματι άγγελον», τον αείμνηστο Γέροντα και πνευματικό γενάρχη και ημών των αναξίων, εν τούτοις δέχθηκα να πω δυο λόγια ως πρόλογο στο βιβλίο αυτό, όχι για να τιμήσω τον υπό του Θεού τετιμημένο μακάριο Γέροντα Ιωσήφ, αλλά για να λάβω από αυτόν ευλογίαν και Χάριν εντρυφώντας στις εμβριθείς και ωφέλιμες μελέτες του Καθηγουμένου αρχιμανδρίτου Εφραίμ, που αποπνέουν εκ της ερήμου του Αθωνος το καθαρό άρωμα του Αγίου Πνεύματος.
Παρά το ότι αισθανόμαστε ξερά κλωνάρια, όμως καυχόμεθα για την ρίζα, όχι κοσμικά, αλλά μοναχικά, ελπίζοντας στις ευχές του μακαριστού παππού μας, «ου αναθεωρούντες την αναστροφήν» προσπαθούμε «μιμήσασθαι την πίστιν» (βλ. Εβρ. 13,7).
Η ζωή του οσιωτάτου Γέροντος, οι γλυκύτατοι λόγοι του, το ζωντανό σε μας παράδειγμα των μαθητών του και Γερόντων μας, αλλά και η παρουσία του με τις άγιες ευχές του, έθρεψαν και στήριξαν όχι μόνο εμάς αλλά τις χιλιάδες ήδη πνευματικά παιδιά του, που καθημερινά τον επικαλούνται και τον αγαπούν, και αγωνίζονται να τηρήσουν την διδασκαλία του και να μιμηθούν το άγιο παράδειγμά του. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
ΣΥΝΑΞΑΡΙ
Απόψεις για τη Μονή Βατοπαιδίου (και όχι μόνο) 
