Μεταξύ αλήθειας και αρετής

     

 Ένα βασικό και ουσιαστικό κριτήριο της γνησιότητας της πνευματικής ζωής του χριστιανού ανθρώπου είναι πάντοτε η σχέση του ή καλύτερα το είδος της σχέσεώς του με τις δύο αυτές ευαγγελικές αξίες·  την αλήθεια και την αρετή!

      Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι κάθε συνειδητός χριστιανός βρίσκεται πάντοτε μεταξύ αλήθειας και αρετής, εφ’ όσον η πνευματική του ζωή αποτελεί προσπάθεια συμμορφώσεώς του με τις δύο βασικές εντολές· α) «γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερωθεί υμάς»^] και β) «έσεσθε ουν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς τέλειος έστι».

        Οι δύο αυτές εντολές είναι όντως βασικές, επειδή εφαρμοζόμενες με «νουν Χριστού» συμπίπτουν στο ίδιο πάντοτε αποτέλεσμα: στην αυθεντική και θεοφιλή βίωση της εν Χριστώ Ιησού τελειότητας.

  Πράγματι στις δύο αυτές εντολές συμπυκνώνεται όλο το περιεχόμενο του Ευαγγελίου του Χριστού, εφ’ όσον η Αλήθεια είναι ο Χριστός και εφ’ όσον τελειότητα, στο Ευαγγέλιο σημαίνει να φθάσει ο χριστιανός στην «έπιγνωσιν του Υιού τοΰ Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού».

Ο κόσμος και οι άνθρωποι μέσω του ευατού μας

 

Αυτοπροσωπογραφία με σύμβολα ματαιότητος. Έργο του Ολλανδού Harmen Steenwyck (1612 - 1656)

 

 

Σύμφωνα με τον ψυχολογικό νόμο της «προβολής» ο άνθρωπος συχνά «προβάλλει» και αποτυπώνει στην εξωτερική πραγματικότητα τα προσωπικά του αισθήματα και τις εσωτερικές του ψυχολογικές καταστάσεις. Αποδίδει στους άλλους ανθρώπους ενσυνείδητα ή ασυνείδητα ό,τι αυτός έχει μέσα στην καρδιά του και βλέπει τον κόσμο με τα γυαλιά του εσωτερικού του κόσμου. Κατά τον καθηγητή Κορναράκη: «προβολή θα ειπή να βλέπη κανείς στον άλλον ελαττώματα ή αρετές, συναισθήματα και διανοήματα, που όμως είναι αποκλειστικά δικά του βιώματα». (Φιλοκαλικά θέματα σελ. 58). Μοιάζει, στην περίπτωση αυτή, με την κινηματογραφική μηχανή, που προβάλλει στη λευκή οθόνη το καλό ή κακό περιεχόμενο της ταινίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές να σχηματίζει μια ψευδή και φανταστική εικόνα για τον έξω κόσμο, να βγάζει συμπεράσματα εσφαλμένα και να κάνει άδικες κρίσεις. «Γιατί η προβολή κάνει το άτομο να νομίζη ότι γνωρίζει καλά τον πλησίον, ενώ κατ’ ουσίαν η εικόνα που το άτομο αυτό έχει σχηματίσει για τον πλησίον, είναι η εικόνα του εαυτού του» (Κορναράκης, ένθ. άνωτ.).

Η κατάθλιψη της Κυριακής

Ι. Κ. Κορναράκη, Ομότιμου Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών

Σ’ ένα μεγάλο βιομηχανικό συγκρότημα της Δυτικής Γερμανίας, εσκέφθηκαν οι ιδιοκτήτες του να πραγματοποιήσουν μια εντελώς πρωτότυπη έρευνα. Εσκέφθηκαν να ερευνήσουν, με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων ψυχολόγων και κοινωνιολόγων, πώς περνά το προσωπικό, οι υπάλληλοι και οι εργάτες, κατά το χρονικό διάστημα της αδείας του και μάλιστα κατά το διήμερο του Σαββατοκύριακου. Το αποτέλεσμα της ερεύνης αυτής θα είχε Ιδιαίτερη σημασία για τήν επιχείρηση, γιατί θα ήτο πλέον σε θέση, επί τη βάσει επιστημονικών πορισμάτων, να αξιοποιήσει καλύτερα, δηλ. προς όφελος της, το διάστημα της αδείας του προσωπικού. Εφ’ όσον θα εκρίνετο αναγκαίο, θα προσέφερε η επιχείρηση στο προσωπικό της περισσότερες ανέσεις και ευκολίες για την ανάπαυση του που θα είχαν τις ανάλογες ευνοϊκές συνέπειες τους στην ποιότητα και την ποσότητα της εργασίας της επιχειρήσεως.

«ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ»

Ι. Κ. Κορναράκη, Ομότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών

Όταν ο λαός μας λέει, ότι η «καθαριότης είναι η μισή αρχοντιά», παραδέχεται ότι η ολοκληρωμένη αρχοντιά είναι μια σύνθεση εξωτερικής και εσωτερικής καθαρότητος. Γιατί η καθαριότης, σαν «μισή αρχοντιά», υπογραμμίζει και τονίζει την εξωτερική μόνο όψη του ολοκληρωμένου άνθρωπου. Ο ολοκληρωμένος άνθρωπος είναι εκείνος που είναι καθαρός όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά. Έπειτα, εάν ένας άνθρωπος έχει εξωτερική καθαριότητα αλλά στερείται της εσωτερικής, αντιμετωπίζει προφανώς ένα σοβαρά πρόβλημα: Το πρόβλημα της διασαλεύσεως της ψυχικής (ηθικής) του ισορροπίας. Στην περίπτωση αύτη η «μισή αρχοντιά» είναι απλούστατα ένα προσωπείο και το προσωπείο, όσο αρχοντικό κι’ αν είναι, είναι μια προσποίηση κι’ ένα ψεύδος.

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ

Η αυτοκτονία της Λουκρητίας. Η Λουκρητία ήταν μια ρωμαία ευγενής που γύρω στο 508 πΧ αυτοκτόνησε εξαιτίας της ντροπής της που βιάστηκε από τον γιο του βασιλιά της Ρώμης Σέξτο Ταρκυίνιο. Ο πίνακας είναι του ολλανδού ζωγράφου Rembrandt Harmenszoon van Rijn (ο γνωστός Ρέμπραντ) (1606-1669).

Το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως συνεργεί συνήθως στην άμεση εμφάνιση του φόβου της απώλειας της ζωής σε περιπτώσεις αιφνίδιου κινδύνου. Το γεγονός αυτό δείχνει πόσο το άτομο είναι δεμένο με τη ζωή του και πόσο η ίδια η ζωή θέλει τη… ζωή της! Γι’ αυτό το λόγο ο αυτοτερματισμός της θεωρείται πάντοτε σαν μια παράλογη πράξη, επειδή στην αυτοκαταστροφή, η ίδια η ζωή αρνείται τη… ζωή της!

Τί μεσολαβεί άραγε ως καθοριστικός παράγων αυτοκτονίας, μεταξύ της αυτόματης, προ κάθε κινδύνου, καταφάσεως της ζωής και της αυτοθέλητης καταστροφής της; Γιατί η ίδια η ζωή – στο συγκεκριμένο άτομο – θέλει και ενεργεί την καταστροφή της;

Η απάντηση στο κρίσιμο αυτό ερώτημα πρέπει ασφαλώς να αποτελεί συμπερίληψη όλων των πιθανών αιτίων της αυτοκτονίας αλλά και γενικώτερα των συνθηκών της συγκεκριμένης ζωής του ανθρώπου που αποτόλμησε να τερματίσει τη ζωή του.

Αλλά οποιαδήποτε απάντηση κι αν δοθή στο ερώτημα γιατί η αυτοκτονία; όσον κι αν φαίνεται να δικαιολογεί ή να μη δικαιολογεί μια συγκεκριμένη πράξη αυτοκαταστροφής, το παράλογο μιας τέτοιας πράξεως είναι πάντοτε στοιχείο της «λογικής» της αυτοκτονίας. Γιατί η πράξη της αυτοκαταστροφής στερείται, σε κάθε περίπτωση, μιας αυτονόητης κοινής λογικής! Ποιος, αλήθεια, τερματίζει φονικώς τη ζωή του σε κατάσταση πλήρους νηφαλιότητος, συναισθηματικής αυτοκυριαρχίας και διαύγειας σκέψεως;