Τι είναι η ταπείνωσις;

Η ταπείνωσις δεν είναι λόγια απλά όπου λέγομεν· είμαι

Τόσην χάριν δικαιούται εις εαυτόν να έχη ο άνθρωπος (γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής)

Τόσην χάριν δικαιούται εις εαυτόν να έχη ο άνθρωπος,

Η ακρίβεια της συνειδήσεως και οι θείες επαγγελίες

(Ομιλία Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού στη συμπλήρωση 30 χρόνων από την κοίμηση του Οσιωτάτου Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού).

«Αινέσωμεν δη άνδρας ενδόξους, και τους πατέρας ημών τη γενέσει».

Έχουμε ακούσει ότι μερικοί ευσεβείς άνθρωποι είχαν την έμπνευση από τον Θεό να εγκαταλείψουν την κοσμική ματαιότητα και να αγαπήσουν τον Θεό και να πετύχουν τις θείες επαγγελίες, που είναι ο αγιασμός, όχι «τω καιρώ εκείνω», αλλά αυτήν τη στιγμή γίνονται «πιστότεροι οι οφθαλμοί των ωτίων».

Μπροστά μας, αυτήν την ώρα, βρίσκεται η ρίζα της πνευματικής μας υποστάσεως, ο πνευματικός

Άνθη Φιλοκαλίας (Περί λογισμών και παθών)

Μέρος Δ’

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ(1898-1959)  Μία σύγχρονη νηπτική και ησυχαστική μορφή

Στην σύγχρονη εποχή ο ταραγμένος άνθρωπος που υποφέρει από τα προβλήματα και τις αγχωτικές απαιτήσεις του σημερινού γρήγορου και θορυβώδους τρόπου ζωής σε ένα αστικό και καταναλωτικό περιβάλλον που του προξενεί κρίση ταυτότητος και σύγχιση των συνειδήσεων, η μορφή ενός αγιορείτου γέροντος αποτελεί μία πρόκληση για τον άνθρωπο που αναζητεί την ψυχική του ηρεμία, την πνευματική γαλήνη, την ησυχία του πνεύματος και της ψυχής.

Η ανάγκη για όσους αισθάνονται τις εσωτερικές τους ελλείψεις και τις ενδόμυχες αναζητήσεις ενός διαφορετικού τρόπου ζωής, γνησιότερου και αληθινότερου, η οσιακή μορφή του γέροντος Ιωσήφ αποτελεί μία φωτεινή παρουσία που μας προσκαλεί να μαθητεύσουμε κοντά του, στο παράδειγμα, στην εμπειρία της ζωής του γέροντος, να διδαχθούμε από αυτόν μαθήματα ταπείνωσης, απλότητας, να μιμηθούμε την ασκητικότητα και την συνεχή προσευχή που θα μας οδηγήσει κοντά στον Θεό.

Γεννήθηκε το 1898 στο χωριό Λεύκες της Πάρου από φτωχική και ευλαβή χριστιανική οικογένεια. Ο μικρός Φραγκίσκος (αυτό ήταν το κοσμικό όνομα του γέροντος) μέχρι τα εφηβικά του χρόνια παρέμεινε στο χωριό ασχολούμενος με αγροτικές εργασίες, και αργότερα έφυγε για τον Πειραιά και εργάσθηκε στο Λαύριο. Μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, ασχολήθηκε με το εμπόριο.

Σε ηλικία 23 ετών, άρχισε να διαβάζει βίους Αγίων και μετά από ένα θείο όραμα που είχε, απεφάσισε να εγκαταλείψει τον κόσμο και να αφοσιωθεί στην άσκηση και την προσευχή. Μετά από μία συνάντηση που είχε με έναν αγιορείτη μοναχό και την πρώτη του επίσκεψη στο Άγιον Όρος, απεφάσισε οριστικά να απαρνηθεί τον κόσμο, μοίρασε τα περιουσιακά του στοιχεία και ανεχώρησε για το Άγιον Όρος, μένοντας στα Κατουνάκια, κοντά στην συνοδεία του γέροντος Δανιήλ Κατουνακιώτη.

Μοναχή Ευπραξία υποτακτική του Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού

Ήταν παντρεμένη και είχε ένα παιδί τον Ιωάννη, τον οποίο άφησε μικρό και τελείως πτωχό στην μητέρα της για τον έρωτα του Χριστού.

Υπήρξε ευκατάστατη, είχε 4 σπίτια στην Κωνσταντινούπολη και θείο Αρχιμανδρίτη από τον οποίο κληρονόμησε Αγια Λείψανα που τα διαμοιράστηκαν αργότερα οι πατέρες της συνοδείας του Γέροντος Ιωσήφ.

Όταν ήλθαν στην Ελλάδα, μαζεύτηκαν και άλλες γυναίκες που είχαν μεγάλο ζήλο για τον Μοναχισμό και την ευχή και υπό την καθοδήγηση του Γέροντος Ιωσήφ έκαναν Μοναστήρι κυρίως από τα χρήματα της Γεροντίσσης Ευπραξίας αλλά και από άλλες στα μέρη της Θράκης (μεταξύ Ξάνθης και Κομοτηνής). Δυστυχώς υπήρχε μεταξύ τους αντιζηλία, φιλονικίες κτλ. και έβγαινε κάθε τόσο από το Άγιον Όρος ο Γέρων Ιωσήφ και τις βοηθούσε. Οι έξοδοι αυτές από το Όρος ήταν η αιτία να στενοχωριέται και να θλίβεται ο πατήρ Αρσένιος, διότι έπρεπε να βγαίνη και αυτός μαζί του και δεν ήθελε. Ήσαν «συμφωνηταί» – τους είχε διαβάσει Ιερέας – και δεν είχαν ευλογία να χωρίσουν ούτε ένα 24ωρο.

Η μαθητεία του Γέροντα Εφραίμ Κατουνακιώτη στον Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή

Εφραίμ ιερομόναχος Κατουνακιώτης (1912-1998)

Ο Γέροντας Ιωσήφ έμενε τότε στον Άγιο Βασίλειο, το υψηλότερο ασκητικό μέρος πάνω από τα Κατουνάκια, παράλληλο σε υψόμετρο με την Κερασιά. Κυρίαρχος Μονή των ασκητικών αυτών περιοχών είναι η Μεγίστη Λαύρα. Σε αυτά τα ερημικά μέρη ησύχαζε ο Γέροντας μας. Εκεί τον γνώρισε ο αείμνηστος Γέροντας Εφραίμ.

Τον επισκέφθηκαν με τον Γέροντα Νικηφόρο, που είχε ιδιαίτερη ευλάβεια στον Γέροντα Ιωσήφ. Όπως μας έλεγε ο ίδιος, του προκάλεσε συγκίνηση και θαυμασμό η ερώτηση του Γέροντος Ιωσήφ προς τον Γέροντά του, που έγινε κατά την πρώτη συνάντησή τους. Δεν αναφερόταν στο εργόχειρο ή την ικανότητα του υποτακτικού στις διάφορες εργασίες της καλύβης.

Ο Γέροντας ρώτησε: «Κάνει, παπά Νικηφόρε, ο Εφραίμ υπακοή;». Ο παπα Εφραίμ μας έλεγε γι’ αυτήν την ερώτηση κατά την πρώτη συνάντησή τους. «Αυτό με συγκλόνισε. Αισθάνθηκα ότι μέσα σε αυτόν τον Γέροντα υπάρχει ζωή και Χάρις, γιατί αυτή την ερώτηση από κανένα άλλον δεν την είχα ακούσει. Ευτυχώς που ο παπα Νικηφόρος δεν με εμπόδιζε να επισκέπτομαι και να διδάσκομαι από αυτόν την Πατερική παράδοση».

Όλα τα ερωτήματα του, αλλά και όσα η απειρία του προκαλούσε, θα εύρισκαν τώρα απαντήσεις και ερμηνεία. Αυτό πραγματοποιήθηκε με την γνωριμία και τον σύνδεσμό του με τον Γέροντα Ιωσήφ. Πολύ σύντομα διδάχθηκε το νόημα του πνευματικού νόμου και την ευμέθοδο πάλη του αοράτου πολέμου, που του έγιναν ισόβια καθήκοντα και έπαθλα του ζήλου και της ευλαβείας του.

Ο διάβολος καταφλέγεται, μαστιγώνεται και δέρνεται από την Ευχή

Ένα περιστατικό από τις εμπειρίες του γέροντος Ιωσήφ του ησυχαστού.

 

   Ένας νέος, πριν από χρόνια, είχε πολλά ψυχικά προ­βλήματα και είχε φθάσει μέχρι δαιμονοκρατίας. Απεφά­σισαν οι δικοί του και ο ίδιος, να μεταβή στο Άγιον Όρος και να ενταχθή σε μιά συνοδεία.

 

   Ο Γέροντας της συνοδείας, Ιωσήφ ο Ησυχαστής, πε­ρίφημος για την δύναμη της προσευχής του, τον κράτησε, του έμαθε την προφορική Ευχή και τον έβαλε να σκαλίζη μερικά ξύλινα Σταυρουδάκια. Οποιαδήποτε κι αν ήτο η εργασία του, νύχτα, πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, μέσα στην εκκλησία και έξω απ αυτήν, όπου κι αν ευρίσκετο, θα έ­πρεπε να λέη συνεχώς με το στόμα του: «Κύριε Ιησού Χρι­στέ, Ελέησον με».

Προσευχή προς τον Κύριον (Γέροντος Ιωσήφ Ησυχαστού)

Προσευχή προς τον Κύριον (Γέροντος Ιωσήφ Ησυχαστού) 

Ήμαρτον, Κύριε, δεν τα κατάφερα. Βοήθησέ με. Παράμεινε μαζί μου. Συ είπες: Χωρίς εμού· ου δύνασθε ποιείν ουδέν. Ακριβώς αυτό το έχω καταλάβει. Το έκαμα συνείδηση. Γι’ αυτό επιμένω. Κρούω, ζητώ, αιτώ, δεν θα παύσω να ενοχλώ. Δεν μπορώ χωρίς Εσένα. Δεν πρόκειται να φύγω. Εάν δεν βαρύνονται τα ώτά Σου να με ακούουν, δεν θα βαρεθεί και το στόμα μου να φωνάζει. Επιμένω, είναι αλάνθαστος η κρίση Σου στο να με ανακαλέσεις σε μετάνοια.

Διά να απολαύσεις τοιαύτην χαρά πρέπει να αγωνίζεσαι πάσχων εφ’ όρου ζωής (Γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής)

 ΔΙΑ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙΣ ΤΟΙΑΥΤΗΝ ΧΑΡΑ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΣΑΙ ΠΑΣΧΩΝ ΕΦ’ ΟΡΟΥ ΖΩΗΣ

(ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΜΓ’)

 του μακαριστού γέροντα

Ιωσήφ του Ησυχαστή 

 

Θεού ευδοκία. Ιδού και πάλιν, χρυσή αδελφή μου, ομιλώ μετά σου δια μέλανος και χαρτίου. Εγώ εις το Άγιον Όρος ευρίσκομαι ημέρας πλέον των δεκαπέντε. Λοιπόν προτού να φύγω εκ της Θεσσαλονίκης σου έγραψα γράμ­μα. Επίσης σου έστειλα τας άγιας εικόνας. Και ένα καλαθάκι γεμάτο. Πλην αλησμόνησα τι είχα βάλλει μέσα. Νομίζω τσάι και φουντούκια -ευλογία δια τα παιδία, θα τα πάρης από την Βερονίκην εις της Μελετίας το Μοναστήρι. Τέλος τώρα θα σου τα έφεραν.

Λοιπόν, επειδή άργησες να γράψης. Δι’ αυτό όταν εβγήκα δεν έγραψα να έλθετε εις Θεσσαλονίκην, μήπως βραδύνετε και εγώ βιαζόμουν να επιστρέψω. Δι’ αυτό παρέδραμον την υπόσχεσιν. Και άλλοτε, αν θέλη ο Θεός, με βλέπετε και σάς βλέπω. Όπως οικονομήση ο Κύριος.

Με πόνο και δάκρυα θα λάβεις τη χάρη

(Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού)

Να, έμαθες ότι είσαι πηλός, πτωχός και γυμνός. Τώρα ζήτησε απ’ αυτόν που μπορεί να αναπλάσει τη φύση να σε πλουτίσει. Και, αν σου δώσει πολύ ή λίγο, αναγνώρισε τον ευεργέτη σου. Και μη σφετερισθείς τα ξένα ως δικά σου. Με πόνο και δάκρυα θα λάβεις τη χάρη. Και πάλι με δάκρυα χαράς και ευχαριστίας, με φόβο Θεού θα την κρατήσεις. Με θέρμη και ζήλο ελκύεται· με ψυχρότητα και αμέλεια χάνεται.

Δεν σου ζητεί περισσότερο ο Χριστός για να σου δώσει τα άγιά Του χαρίσματα· μόνο να αναγνωρίζεις ότι, ό,τι καλό και αν έχεις, είναι δικό Του. Και να συμπαθείς αυτόν που δεν έχει. Να μην τον κρίνεις ότι δεν έχει· ότι είναι αμαρτωλός, φαύλος, πονηρός, φλύαρος, κλέπτης, πόρνος και ψεύτης. Εάν αποκτήσεις αυτή την επίγνωση, δεν μπορείς ποτέ να κρίνεις κανένα, έστω και αν τον βλέπεις να αμαρτάνει θανάσιμα• γιατί αμέσως θα λες·

Περί νοεράς προσευχής

Προς νέον ερωτήσαντα περί προσευχής

(Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού)

Η πράξη της νοεράς προσευχής είναι να βιάσεις τον εαυτό σου να λες συνεχώς την ευχή με το στόμα αδιαλείπτως. Στην αρχή γρήγορα να μην προφθάνει ο νους να σχηματίζει λογισμό μετεωρισμού. Να προσέχεις μόνο στα λόγια: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Όταν αυτό πολυχρονίσει, το συνηθίζει ο νους και το λέει και γλυκαίνεσαι σαν να έχεις μέλι στο στόμα σου και θέλεις όλο να το λες. Αν το αφήνεις στενοχωριέσαι πολύ.

Όταν το συνηθίσει ο νους και χορτάσει -το μάθει καλά- τότε το στέλνει στη καρδιά. Επειδή ο νους είναι ο τροφοδότης της ψυχής και ό,τι καλό ή πονηρό δει ή ακούσει το κατεβάζει στη καρδιά που είναι το κέντρο της σωματικής και πνευματικής δυνάμεως του ανθρώπου, ο θρόνος του νου· όταν ο ευχόμενος κρατά το νου του να μη φαντάζεται τίποτε, αλλά προσέχει μόνο στα λόγια της ευχής, τότε αναπνέοντας ελαφρά με κάποια βία και θέληση δική του τον κατεβάζει στη καρδιά και τον κρατά μέσα κλεισμένο και λέει με ρυθμό την ευχή:

– «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής (1898-1959)

Σύντομος βιογραφία

Γεννήθηκε το έτος 1898 εις το χωρίον Λεύκες της Πάρου. Η Πάρος είναι ένα μικρό και ήρεμο νησί των Κυκλάδων. Οι γονείς του ήσαν πτωχοί και αναγκάζονταν να εργάζωνται πολύ διά να συντηρήσουν την οικογένειά τους. Ο πατέρας του ωνομάζετο Γεώργιος και απέθανε πολύ ενωρίς.

«Ο νους βλέπει το σκότος της ψυχής» (Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού)

Ο Γέρων Ιωσήφ είδε όλο το βάθος του παλαιού ανθρώπου και με πολύ κόπο και προσευχή καθάρισε τον εαυτόν του και όλη η ζωή του είναι ένα παράδειγμα μιμήσεως, για κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται για τη σωτηρία της ψυχής του. Παραπονείται μάλιστα, ότι δεν φροντίζουμε για το εσωτερικό της ψυχής και γράφει:

«Η σημερινή κατάστασις των πολλών περιωρίσθη εις ένα τύπον εξωτερικόν. Πέραν τούτου δεν υπάρχει φροντίδα και μέριμνα διά το εσωτερικόν της ψυχής, όπου συνίσταται το παν· όπου ενώνεται ο υλικός με τον άυλον, ο άνθρωπος με τον Θεόν, κατά το εγχωρούν εις την χωματώδη μας φύσιν. Τούτο είναι το πολύ ωραίον και το πάνυ καλόν. Άλλα πάντες το αποφεύγομεν. Πάντες τα νώτα στρέφομεν. Καθότι απαιτείται αγών».

Αναμνήσεις από τον Γέροντά μου Ιωσήφ

Αρχιμ.   Εφραίμ Καθηγουμένου Ι. Μονής Φιλοθέου 
Όταν ακόμη ήμεθα κοντά στον μακαριστό Γέροντα μου Ιωσήφ, πολλές φορές, για να μάς ωφελήσει, έπιανε και μάς εδιηγείτο την ζωή του. Ξεκινούσε από την παιδική ηλικία και λέγοντας μας όσα πράγματα είχε γνωρίσει μάς ωφελούσε πολύ. Μάς έλεγε πράγματα που εμείς δεν εγνωρίζαμε και, όπως απεδείχθη εκ των υστέρων, μάς ωφέλησαν πολύ μετά την αποδημία του για τον άλλο κόσμο. Θα ήθελα να σάς εκθέσω μερικά από αυτά τα πράγματα που μάθαμε ή βιώσαμε κοντά του και προς ιδικήν σας ωφέλεια.

Γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής – 52 χρόνια από την κοίμηση του

VatopaidiFriend: Με την ευκαιρία της επετείου της κοιμήσεως του Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή, επιλέξαμε κάποια κείμενα που κατά καιρούς έχουμε δημοσιεύσει. 

 Ο γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής ως συνεχιστής του Μοναχικού Πολιτεύματος

 Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής

 Θείας Χάριτος Εμπειρίες

Αίσθησις Ζωής Αθανάτου

 Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής (2 Νοεμβρίου 1898 – 28 Αυγούστου 1959): 51 χρόνια από την μακαρία του Κοίμηση

Ιωσήφ ο Ησυχαστής (1897-1959) – 50 χρόνια από την οσίαν κοίμησιν του (1)

Όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής – 50 χρόνια από την κοίμησή του (2) 

Η ποικιλία των πειρασμών κατά τον Όσιο Ιωσήφ τον Ησυχαστή 

Ρήματα ζωής αιωνίου (7) [ Γέρων Ιωσήφ Ησυχαστής (1897 – 1959) ]‏

Ιωσήφ ο Ησυχαστής: Δεν τα υπομένεις όλα δια την ιδικήν μου αγάπην; (Επιστολή Η΄)

π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος: Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής. Ο συνεχιστής της Παραδόσεως της Νοεράς προσευχής

Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής: “Πρόσεχε σέ βλέπει ό Θεός είναι παρών, είναι δίπλα σου.”

Η πνευματική μελέτη του Οσίου Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή

Σχόλια για το πρόσωπο του Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού του Αγιορείτου του εκ Πάρου

Ομιλία Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινού για τον Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή

Συμπληρώνονται σήμερα 52 χρόνια από την κοίμηση του Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή

…Όταν ο Γέροντας είχε ήδη καταβληθεί, η υγεία του πήγαινε προς το χειρότερο, δύο σοβαρές ασθένειες, η μία μετά την άλλη επέφεραν το τέλος της επίγειας ζωής του την 15η/28η Αυγούστου 1959.

Ο βιογράφος του αναφέρει:

«Οι τελευταίες μέρες του ήταν πολύ οδυνηρές, γιατί η προχωρημένη πλέον ανεπάρκεια του εμπόδιζε την αναπνοή και κοπίαζε πολύ. Αυτό όμως για μας ήταν μάθημα και αφορμή πρακτικής υπομονής.

Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής

(Αποτελεί Εισήγηση στο Διορθόδοξο Επιστημονικό Συνέδριο, Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής, Άγιον Όρος – Φιλοκαλική Εμπειρία, Αθήνα 22-24/10/2004.)

Ι. Γενικά – Εισαγωγικά

Ο αναγνώστης των κειμένων του π. Ιωσήφ του ησυχαστή έχει την βαθύτατη αίσθηση, ότι μελετά κείμενα της όντως ζωής. Δι’ αυτών έχει μπροστά του συμπυκνωμένη ολόκληρη την προηγούμενη ησυχαστική και φιλοκαλική εμπειρία της Εκκλησίας, σαρκωμένη σε σύγχρονο προσωπικό βίωμα, «ενταύθα και νυν» (εδώ και τώρα). Ο λόγος του μακαριστού ησυχαστή είναι αγιογραφικός και πατερικός, πάντοτε όμως ζωντανά αποκαλυπτικός. Έχοντας σαφή τα πνευματικά κριτήρια της Ορθοδόξου Παραδόσεως και το χάρισμα της διακρίσεως των πνευμάτων, παρουσιάζεται ως άριστος ανατόμος της αγιοπνευματικής εν Χριστώ ζωής. Έτσι, αποκωδικοποιεί με πολλή άνεση την αγιότητα, τις εντολές του Θεού, αλλά και τις αρετές που προκύπτουν από την τήρηση των εντολών, καθιστώντας ενεργώς παρούσα την ησυχαστική και φιλοκαλική Παράδοση στην εποχή του. Παράλληλα, απομυθοποιεί την κοσμική θεώρηση της ζωής και νοηματοδοτεί θετικά τις θλίψεις, τις δοκιμασίες, τον κόπο και τον πόνο, και αποδεικνύει απολύτως εφικτή και σήμερα την εφαρμογή του Ευαγγελίου και την ασκητική της Εκκλησίας[1]. Μας δίδαξε εμπειρικώς, ότι η Φιλοκαλία προϋποθέτει οπωσδήποτε την φιλοπονία και την αυταπάρνηση ενάντια στη φιλαυτία του παλαιού ανθρώπου.

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (13)

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (12)

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (11)

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (10)

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (9)

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (8)

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (7)

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (6)