Η Είσοδος του Κυρίου στη μοναξιά

Σήμερα ο Χριστός εισέρχεται στο μονοπάτι της οδύνης Του αλλά και της φοβερής εκείνης μοναξιάς που θα τον περιβάλλει καθ’ όλη την εβδομάδα των Παθών. Η μοναξιά αρχίζει με μια παρεξήγηση: ο λαός περιμένει ότι η είσοδος του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα θα είναι η θριαμβευτική διέλευση ενός πολιτικού αρχηγού, ενός ηγέτη που θα ελευθερώσει το λαό του από την καταπίεση και τη δουλεία, από αυτό που εκείνοι θεωρούν ως «α-θεΐα» – καθώς η λατρεία των ειδώλων αποτελεί την άρνηση του ζώντος Θεού. Η μοναξιά θα γίνει ακόμη βαρύτερη, όταν ούτε οι μαθητές Του θα είναι σε θέση να

Βαϊοφόρος

ΑΓΙΟΥ ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

Με χαρά στις καρδιές λαμπάδες γιορτινές ας ανάψουμε.

Με χιτώνες αντάξιους για συνάντηση με το Θεό τους παλιούς των ψυχών μας χιτώνες ας ανταλλάξουμε.

Της ζωής μας τους δρόμους, όσο μπορούμε πιο καλά, ας ετοιμάσουμε.

Τις εισόδους των ψυχών μας διάπλατα στο Βασιλιά ας ανοίξουμε.

Στιγμιότυπα από την αγρυπνία της Κυριακής των Βαϊων στο Βατοπαίδι

Η Είσοδος του Κυρίου στη μοναξιά

Σήμερα ο Χριστός εισέρχεται στο μονοπάτι της οδύνης Του αλλά και της φοβερής εκείνης μοναξιάς που θα τον περιβάλλει καθ’ όλη την εβδομάδα των Παθών. Η μοναξιά αρχίζει με μια παρεξήγηση: ο λαός περιμένει ότι η είσοδος του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα θα είναι η θριαμβευτική διέλευση ενός πολιτικού αρχηγού, ενός ηγέτη που θα ελευθερώσει το λαό του από την καταπίεση και τη δουλεία, από αυτό που εκείνοι θεωρούν ως «α-θεΐα» – καθώς η λατρεία των ειδώλων αποτελεί την άρνηση του ζώντος Θεού. Η μοναξιά θα γίνει ακόμη βαρύτερη, όταν ούτε οι μαθητές Του θα είναι σε θέση να

Κυριακή των Βαΐων

Η Βαϊοφόρος (Μικρογραφία από Αρμενικό χειρόγραφο του 14ου-16ου αι.)

Ωσαννά

Το Σάββατο του Λαζάρου, από λειτουργικής πλευράς, είναι τα προεόρτια της Κυριακής των Βαΐων – της Εισόδου του Κυρίου μας στα Ιεροσόλυμα. Και οι δύο αυτές γιορτές έχουν ένα κοινό θέμα: το θρίαμβο και τη νίκη. Το Σάββατο του Λαζάρου αποκαλύπτει τον Εχθρό, δηλαδή το Θάνατο · η Κυριακή των Βαΐων προαναγγέλλει το νόημα της νίκης ως θρίαμβο της Βασιλείας του Θεού και ως αποδοχή από τον κόσμο του μόνου Βασιλέως , του Ιησού Χριστού.

Σε όλη τη διάρκεια της επί γης ζωής του Ιησού Χριστού, η σεμνή είσοδός Του στην Αγία Πόλη ήταν το μόνο ορατό σημείο θριάμβου. Μέχρι αυτή τη μέρα ο Ιησούς έδειχνε επίμονη άρνηση σε κάθε περίπτωση θριάμβου και δόξας Του. Έξι μέρες όμως πριν το Πάσχα, όχι μόνο δέχτηκε να δοξαστεί, αλλά ο ίδιος προκάλεσε και οργάνωσε αυτή τη δόξα. Κάνοντας αυτό που προανήγγειλε ο προφήτης Ζαχαρίας: «ιδού ο Βασιλεύς σου έρχεται σοι… πραύς και επιβεβηπώς επί υποζύγιον και πώλον νέον» (Ζαχ. 9, 9), φανέρωσε ότι ήθελε να επιδοκιμαστεί και να αναγνωριστεί ως Μεσσίας, Βασιλέας και Λυτρωτής του Ισραήλ.

Αυτόπτης περιγράφει την τελευταία μέρα του Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου στον Νoσοσοκομείο

Ο Γέροντας Παίσιος τελικά προσβλήθηκε από καρκίνο, και νοσηλεύθηκε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης! Στο νοσοκομείο φρόντισαν το Γέροντα όσο μπορούσαν καλύτερα. Ο καρκίνος, όμως, προχώρησε τόσο, πού το τέλος ήταν πολύ ορατό. Η αναχώρησή του για τους ουρανούς ήταν ζήτημα χρόνου. Γι΄αύτη την αναχώρηση, για την οποία προετοιμαζόταν σε όλη του τη ζωή, ήθελε να αφιερώσει και τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Σουρωτής. Ο μακαριστός Χριστόφορος Οικονόμου ήταν κοντά του και σε γράμμα του περιγράφει την αναχώρηση του Γέροντα από το Νοσοκομείο:
«Σήμερα έφυγε και ο π. Παΐσιος από το νοσοκομείο. Είχε πολύ κόσμο και μας είπαν ότι θα έβγαινε στο σαλόνι για να ευλογήσει. Τελικά, εκείνη την ώρα έφευγε από το νοσοκομείο. Ο κόσμος, οι γυναίκες, νοσοκόμες, γιατροί, άρρωστοι, συνωστίζονταν όλοι γύρω του. Ψήλωσε το χέρι του και από την πόρτα χαιρέτησε τους άρρωστους στους διπλανούς θαλάμους.

Ιδού ο Βασιλεύς σου έρχεται…

Κοιτάζω την εικόνα της υποδοχής του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, που φέρει τον τίτλο Βαϊοφόρος. Δημιουργώ αμέσως στο μυαλό μου την απλή και ταπεινή κίνηση του Χριστού μέσα στους αιώνες και θυμούμαι τα λόγια του προφήτη Ζαχαρία “ιδού ο Βασιλεύς σου έρχεται”. Έρχεται να ανακαινίσει την ιστορία γι΄ αυτό και βρίσκεται ανάμεσα σε δύο κόσμους. Τον κόσμο που ζει πραγματικά και όχι μόνο χρονικά την μετά Χριστό εποχή και τον κόσμο που ακόμα ψάχνει την αλήθεια αν και ζει στο μετά Χρίστο. Παρόλα αυτά ο Χριστός είναι αυτός που συνδέει τις εποχές προ Χριστού και μετά Χριστό. Είναι αυτός που αλλάζει και νοηματοδοτεί την ιστορία. Μπροστά είναι ο κόσμος που ζει προ Χριστού και τον υποδέχεται “μετά Βαΐων και κλάδων”. Είναι αυτοί που λαχταρούν την αλήθεια και το φως, την σωτηρία και την λύτρωση τους. Πίσω από το Χριστό ακολουθούν οι Απόστολοι αλλά και κάθε άνθρωπος στον οποίο ήδη σημειώθηκε, σημαδεύτηκε το φως του προσώπου Του και η χάρις του Θεού ενεργεί στην καθαρή από τα πάθη καρδιά τους.

Η Παναγία Γοργοϋπήκοος της Βέροιας

Ο ναός της Παναγίας Γοργούπηκόου Βέροιας είναι ένα ακόμη κτίσμα των υστεροβυζαντινών χρόνων. Ο ναός πιθανότατα κτίστηκε πριν τον 15ο αιώνα, όπως προκύπτει από την ανεύρεση σ’ αυτόν τοιχογραφιών οι όποΤες χρονολογούνται στην συγκεκριμένη περίοδο. Στο ϊδιο συμπέρασμα φαίνεται να καταλήγουμε και από το γεγονός ότι κατά την διάρκεια της Οθωμανοκρατίας δεν επιτρεπόταν η ανέγερση καινούργιων ναών παρά μόνο η ανακαίνιση ήδη υπαρχόντων ή η ανοικοδόμηση όσων είχαν καταστραφεί

Ο πρώτος ναός άνηκε στον αρχιτεκτονικό τύπο της μονόκλιτης βασιλικής. Η τοιχοποιΐα του μας παραπέμπει σε υστεροβυζαντινό κτίσμα, πιθανότατα σύγχρονου με την πρώτη φάση τοιχογραφίας που εντοπίστηκε στο ναό και παλαιότερη από τις τοιχογραφίες που σώζονται σήμερα και χρονολογούνται στο δ΄ τέταρτο του 15ου  αιώνα. Η Αγία Τράπεζα του ναού είναι μία μαρμάρινη πλάκα η οποία στηρίζεται σε τμήμα παλαιού κίονα. Από το σωζόμενο μέχρι σήμερα τμήμα του ναού δεν διαπιστώνεται η ύπαρξη παραθύρων σ΄ αυτόν, έκτος από ένα που υπάρχει στον ανατολικό τοίχο του. Βέβαια η μη ύπαρξη παραθύρων συνηθιζόταν στους χρόνους της Τουρκοκρατίας και είναι ένα παράδειγμα το όποιο ακολουθούν και άλλοι ναοί των ιδίων αλλά και των μετέπειτα χρόνων. Δυστυχώς δεν έχουμε περισσότερα στοιχεία για τον παλαιό ναό.

Πολύ αργότερα, πιθανότατα οτά τέλη του 18ου η στις αρχές του 19ου  αιώνα, κατασκευάζεται ο σημερινός μεγαλύτερος ναός. Ο ναός αυτός ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης – ξυλόστεγης βασιλικής. Σ΄ αυτόν έντάχτηκαν τμήματα του παλαιότερου ναού και έτσι ο παλαιός ναός αποτελεί σήμερα το χώρο του διακονικού και τμήμα του νοτίου κλίτους του ναού. Ο χωρισμός ανάμεσα στα τρία κλίτη γίνεται με κιονοστοιχία από ξύλινες κολόνες.

Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή: Ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς (2) (Επίσης: Ποιός είναι ο άγιος Ιωάννης ο Λαμπαδιστής;)

Εσωτερική άποψη του Καθολικού της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή το οποίο είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ηρακλείδιο Επίσκοπο Ταμασού.

Το Καθολικό του Αγίου Ηρακλειδίου

Το καθολικό είναι αφιερωμένο στον Κύπριο άγιο Ηρακλείδιο, ο οποίος σύμφωνα με το συναξάριό του βαπτίστηκε χριστιανός στο ποτάμι Σέτραχο, σε χώρο πλησίον της μονής από τους Αποστόλους Παύλο, Βαρνάβα και Μάρκο κατά την περιοδεία στην Κύπρο το 45 μ.Χ. Οι Απόστολοι με το πέρας της περιοδείας τους χειροτόνησαν τον άγιο Ηρακλείδιο ως πρώτο επίσκοπο Ταμασού. Ο ναός του αγίου Ηρακλειδίου ανήκει στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλλο. Φέρει τρεις ημικυκλικές αψίδες στα ανατολικά και αρχικά οικοδομήθηκε χωρίς νάρθηκα. Στην κεντρική αψίδα σώζονται σπαράγματα τοιχογραφιών με διακοσμητικά μοτίβα κάτω από μεταγενέστερες τοιχογραφίες και χρονολογούνται στον 11ο αιώνα.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΐΩΝ

Η Βαϊοφόρος (Μικρογραφία από Αρμενικό χειρόγραφο του 14ου-16ου αι.)

Ωσαννά

Το Σάββατο του Λαζάρου, από λειτουργικής πλευράς, είναι τα προεόρτια της Κυριακής των Βαΐων – της Εισόδου του Κυρίου μας στα Ιεροσόλυμα. Και οι δύο αυτές γιορτές έχουν ένα κοινό θέμα: το θρίαμβο και τη νίκη. Το Σάββατο του Λαζάρου αποκαλύπτει τον Εχθρό, δηλαδή το Θάνατο · η Κυριακή των Βαΐων προαναγγέλλει το νόημα της νίκης ως θρίαμβο της Βασιλείας του Θεού και ως αποδοχή από τον κόσμο του μόνου Βασιλέως , του Ιησού Χριστού.

Σε όλη τη διάρκεια της επί γης ζωής του Ιησού Χριστού, η σεμνή είσοδός Του στην Αγία Πόλη ήταν το μόνο ορατό σημείο θριάμβου. Μέχρι αυτή τη μέρα ο Ιησούς έδειχνε επίμονη άρνηση σε κάθε περίπτωση θριάμβου και δόξας Του. Έξι μέρες όμως πριν το Πάσχα, όχι μόνο δέχτηκε να δοξαστεί, αλλά ο ίδιος προκάλεσε και οργάνωσε αυτή τη δόξα. Κάνοντας αυτό που προανήγγειλε ο προφήτης Ζαχαρίας: «ιδού ο Βασιλεύς σου έρχεται σοι… πραύς και επιβεβηπώς επί υποζύγιον και πώλον νέον» (Ζαχ. 9, 9), φανέρωσε ότι ήθελε να επιδοκιμαστεί και να αναγνωριστεί ως Μεσσίας, Βασιλέας και Λυτρωτής του Ισραήλ.