Ο Άγιος Αλέξανδρος αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως (Μνήμη 30 Αυγούστου)

Ο άγιος Αλέξανδρος ήταν, όπως λέγουν, «αποστολικοίς χαρίσμασι λαμπρυνόμενος». Σαν πρεσβύτερος ακόμα, διακρινόταν για τη μεγάλη του ευσέβεια, την αρετή και την αγαθότητα του. Στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, ο τότε Πατριάρχης τον εξέλεξε αντιπρόσωπο του. Και όταν στη Σύνοδο αυτή καταδικάστηκε ο Άρειος, ο Αλέξανδρος, αν και γέροντας 70 χρονών, δέχθηκε να περιοδεύσει στη Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία και στην υπόλοιπη Ελλάδα, για να διδάξει και να γνωστοποιήσει τα ορθά δόγματα των αποφάσεων της Συνόδου της Νικαίας. Αλλά ενώ βρισκόταν στην περιοδεία αυτή, ο πατριάρχης Μητροφάνης απεβίωσε. Όρισε όμως διάδοχο του τον Αλέξανδρο, διότι, παρά το γήρας του, είχε τα κατάλληλα εφόδια για τη διακυβέρνηση της αρχιεπισκοπής της πρωτεύουσας. Πράγματι, σαν Πατριάρχης ο Αλέξανδρος ανταποκρίθηκε σωστά στις δύσκολες περιστάσεις των καιρών. Τότε ο Άρειος είχε εξαπατήσει το βασιλιά Κωνσταντίνο ότι δήθεν πιστεύει ορθά. Και ο βασιλιάς διέταξε τον Αλέξανδρο να αφήσει τον Άρειο να μετέχει της Θείας Κοινωνίας. Ο Αλέξανδρος, λυπημένος, προσευχήθηκε στο Θεό και ζήτησε τη βοήθεια Του. Η δέηση του Ιεράρχη εισακούσθηκε. Και το πρωί που ο Άρειος με πομπή θα πήγαινε στην εκκλησία, βρέθηκε το σώμα του σχισμένο και σκωληκόβρωτο! Ο Άγιος Αλέξανδρος απεβίωσε ειρηνικά το 340 μ.Χ.

Πηγή: Synaxaristis

Οι αποστολικοί Πατέρες και ο πονηρός Άρειος (με φωτογραφικό υλικό)

Ο αναστάς Χριστός, πάνω στο όρος του Παραδείσου, παραδίδει το νέο νόμο της χάριτος στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο. Λεπτομέρεια από ανάγλυφη μαρμάρινη σαρκοφάγο του 4ου αιώνα από την Ρώμη. Δίπλα απεικονίζεται ο Απόστολος Πέτρος καθώς οδηγείται στο μαρτύριο (δεν φαίνεται εδώ - βλ. http://www.rome101.com/Christian/Magician/pages/Vat31487_0000.htm).

Από το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής προ της Πεντηκοστής (των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου) – βλ. παρακάτω μετά το τέλος του σχολίου – καταλαβαίνει κανείς πολλά για το πώς ήταν οι άγιοι απόστολοι οι θεμελιωτές της Εκκλησίας μας και πώς είναι όλοι οι αληθινοί ποιμένες της Εκκλησίας από τότε έως και σήμερα (οι λίγοι που είναι).

Η ζωή των αποστόλων ήταν όλο τρέξιμο και σκέτη ταλαιπωρία. Η πίστη των πρώτων χριστιανών και των γενεών που τους διαδέχθηκαν, ήταν θεμελιωμένη, και έμεινε τελείως ακλόνητη παρά τους απηνείς αλλεπάλληλους διωγμούς, κυρίως στην συλλογική μνήμη της εκπληκτικής καλωσύνης και ακεραιότητας και εντιμότητας και σωφροσύνης και αγωνιστικότητας και φιλοπονίας και αυτοθυσίας (που έφτασε μέχρι και τον μαρτυρικό θάνατο για τα γεγονότα του Ευαγγελίου, για τα οποία έδωσαν μαρτυρία ότι τα είδαν και τα έζησαν) των αγίων αποστόλων Παύλου και Πέτρου, Ιακώβου του Αδελφοθέου, Ιακώβου του Ζεβεδαίου, Ιακώβου του Αλφαίου, Ιωάννη του Θεολόγου, Ανδρέα, Φιλίππου του εκ των δώδεκα, Θωμά, Ιούδα Θαδδαίου ή Λεββαίου, Μάρκου, Ματθαίου, Σίμωνα του Κανανίτη ή Ζηλωτή, Ματθία, Ναθαναήλ Βαρθολομαίου, Λουκά, Βαρνάβα, Φιλίππου του εκ των επτά διακόνων, και όλων των συνεργατών τους, η οποία ανάμνηση ήταν η ίδια παντού όπου αυτοί πέρασαν (Παλαιστίνη, Καισάρεια, Έφεσος, Μίλητος, Αντιόχεια, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Φίλιπποι, Ρώμη, Αίγυπτος, Οσροηνή κλπ κλπ).

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος – 25 Ιανουαρίου

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Φορητή εικόνα του 14ου αιώνα από την Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, όπου φυλάσσεται και η αγία κάρα του.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος καταγόταν από την Ναζιανζό της Μικράς Ασίας. Η μητέρα του Νόννα ήταν ευσεβής Χριστιανή, ενώ ο πατέρας του ήταν αρχικά οπαδός του συστήματος των Υψισταρίων, ενός κράματος από ιουδαϊκά και εθνικά θρησκευτικά στοιχεία, και στο οποίο η λατρεία του υψίστου Θεού συνδυαζόταν με την λατρεία του πυρός. Η σύζυγός του με την προσευχή και την καθημερινή παρακίνησή της κατόρθωσε την επιστροφή του στην Χριστιανική πίστη. Βαπτίσθηκε από Επισκόπους της περιοχής και έλαβε το όνομα Γρηγόριος. Λίγο αργότερα χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ναζιανζού. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος παρομοιάζει τους γονείς του με τον Αβραάμ και την Σάρραν, επειδή απέκτησαν τρία παιδιά σε προχωρημένη ηλικία, ήτοι την Γοργονία, τον Γρηγόριο και τον Καισάριο.

Των Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου Πατριαρχών Αλεξανδρείας (18 Ιανουαρίου)

Του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Αντινόης κ.κ. Παντελεήμονα

Σήμερα, η Αγία μας Ορθόδοξος Εκκλησία, αλλά πολύ περισσότερο το Ελληνορθόδοξο μας Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, γιορτάζει την μνήμη δύο μεγάλων Πατριαρχών που χρημάτισαν Προκαθήμενοι και στόλισαν και δόξασαν τον Αποστολικό Θρόνο του Ευαγγελιστή Μάρκου όχι μόνον με τον άγιο βίο τους, αλλά και με την υπεράσπιση της Ορθοδόξου Διδασκαλίας.

Ο πρώτος, ο Άγιος Αθανάσιος έζησε κατά τον 3ο αιώνα και αντιμετώπισε την αίρεση του Αρείου, ο οποίος με την εσφαλμένη διδασκαλία του στράφηκε εναντίον της θεότητας του Κυρίου μας Χριστού και δίδαξε ότι «υπήρχε χρόνος όπου ο Υιός δεν υπήρχε» και ότι ο Χριστός δεν είναι «ομοούσιος», δηλαδή όμοιος στην ουσία με τον Θεό Πατέρα, αλλά «ομοιούσιος», δηλαδή κάτι που μοιάζει προς την ουσία του Πατέρα. Η αιρετική αυτή διδασκαλία προκάλεσε μεγάλη ταραχή στους κόλπους της Βκκλησίας και δημιούργησε την αίρεση του Αρειανισμού.

Όσιος Σάββας ο Βατοπαιδινός, ο δια Χριστόν σαλός (15 Ιουνίου)

Ο Άγιος Σάββας ο Βατοπαιδινός. Σύγχρονη κυπριακή φορητή εικόνα. Από το βιβλίο του μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, «Βατοπαιδινό Συναξάρι».

Ο όσιος Σάββας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη περί το 1280 από λίαν ενάρετους γονείς, οι όποιοι τελικά μόνασαν. Ο άριστος βιογράφος του οσίου και γνώριμος του άγιος Φιλόθεος ο Κόκκινος τους εγκωμιάζει θαυμάσια. Ο όσιος ονομαζόταν κατά κόσμον Στέφανος. Έλαβε καλή βασική μόρφωση και από νωρίς αγάπησε θερμά την αρετή, τη σωφροσύνη, την εγκράτεια και την ταπείνωση, ώστε ηταν σε όλους πολύ αγαπητός.

Νέος αφήνει πατρίδα, γένος, υπόληψη και πατρική αγάπη και έρχεται στο Άγιον Όρος. «Εισέρχεται στον ιερό Άθωνα, τον όντως χρυσό και αγαπητό Άθωνα, τον πρόξενο των καλυτέρων αγαθών σε μένα απ’ οτιδήποτε άλλο» κατά τον άγιο βιογράφο του. Τίθεται στην υπακοή σεβάσμιου και έμπειρου Γέροντος στην περιοχη των Καρυών σε κελλί Βατοπαιδινό. Στην κουρά του λαμβάνει το όνομα Σάββας. Υπόμενε καρτερικά την αυστηρότητα του Γέροντος του και τη σκληρότητα της υπερβολικής του εγκράτειας. Η πείνα, η δίψα, η ολονύκτια αγρυπνία, η ορθοστασία, η δέηση τον συνόδευαν πάντοτε. Ο αυστηρός του Γέροντας του ηταν λίαν αγαπητός, αφού τον θεωρούσε βέβαιο οδηγό της σωτηρίας του. Ο ίδιος ηταν πολύ αγαπητός σε όλους τους συνασκητές του και χαίρονταν τη συνομιλία του. Λόγω της μεγάλης του ταπεινοφροσύνης αρνήθηκε να δεχθεί την ιερωσύνη. Βλέποντας πως δεν εισακούεται, την ημέρα της χειροτονίας του κρύφθηκε σε μέρος που αδυνατούσαν να τον ανακαλύψουν. Χαρακτηριστικά γεγονότα φανερώνουν το μέγεθος της ανυπόκριτης φιλαδελφίας του, όταν σε μακρά οδοιπορία λαβαίνει στον ώμο του τα πράγματα και τον ίδιο τον αδελφό του συνοδοιπόρο του. Λόγω επιδρομών των Καταλανών ο Γέροντας του αναχωρεί με άλλους πατέρες για μονή της Θεοτόκου της Θεσσαλονίκης. Ο ϊδιος μή θέλοντας να έχει τις περιποιήσεις των γονέων και τις κολακείες των γνωστών, φίλων και συγγενών, αναχωρεί για τα νησιά Λήμνο, Λέσβο και Χίο και καταλήγει στη Μικρά Ασία, στην Έφεσο. Επισκέπτεται την Πάτμο και άλλα νησιά και καταλήγει στην Κύπρο.