Περί αποφυγής της αποθαρρύνσεως (Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός)

Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινός (+2009)

Ένα ρήμα των Πατέρων το όποιο συναντήσαμε προχθές στην ανάγνωση της τράπεζας, το όποιο αναφέρει ο Άγιος Διάδοχος Φωτικής, μού έκανε μεγάλη εντύπωση. «Ως οδοιπόρος άσματι κλεπτών τον κόπον της; όδοιπορίας». Όπως παλαιότερα θυμάμαι, τότε πού χρησιμοποιούσαν ως μεταφορικά μέσα τα υποζύγια, πολλές φορές παρακολουθούσα τους πατέρες και τους παππούδες πού εργάζονταν σκληρά μέσα στον καύσωνα με τα ζώα τους και σιγοτραγουδούσαν λίγο για να ξεχνούν έτσι τον κόπο της όδοιπορίας. Αυτό οι Πατέρες το μεταφέρουν και στην δική μας ζωή. Είναι γνωστό ότι «τό μέν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής». Ας έχουμε λοιπόν σαν όρο στην ζωή μας, «τό πνεύματι ζέοντες, τω Κυρίω δουλεύοντες». Στην πραγματικότητα όμως ο άνθρωπος κουράζεται με τις διάφορες περιστάσεις και περιπέτειες. Όλα αυτά είναι εκείνα τα όποια αλλοιώνουν την ζωή, δεν την αφήνουν να είναι ευθεία. Και μείς οι ίδιοι, όπως ξέρουμε, δεν έχομε πάντα τήν ίδια προαίρεση. Γενικά η προαίρεση μας είναι αμετακίνητη στο να ακολουθούμε τον Χριστό. Όλες αυτές οι αλλοιώσεις όμως, πού είναι τα αίτια και τα αιτιατά, σπρώχνουν, έλκουν, τραβούν, βαραίνουν καί κάνουν την ζωή του ανθρώπου πολλές φορές δύσκολη. Γι’ αυτό χρειάζεται από μέρους μας προσοχή, ώστε έχοντας ύπ’ όψιν όλα αυτά, να μην φεύγουμε από τον σκοπό μας. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Όσιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκυ (1722-1794)

Γεννήθηκε το 1722 στην Πολτάβα της Ουκρανίας, ο κατά κόσμον Πέτρος, από πατέρα ιερέα και μητέρα πού αργότερα έγινε μοναχή. Δεκαπέντε ετών μετέβη στη μονή Λιοΰμπεσκ και κατόπιν στη Μεγάλη Λαύρα του Κιέβου. Πνευματικό οδηγό είχε τον ησυχαστή Βασίλειο, συγγραφέα και μεταφραστή νηπτικών έργων. Το 1742, ύστερα άπό διωγμούς Ουνιτών στην πατρίδα του, μετέβη στη Βλαχία και μόνασε εκεί επί τετραετία, λαμβάνοντας τ΄ όνομα Πλάτων. Το 1746 αναχώρησε για το πολυπόθητο Άγιον Όρος.

Ασκήθηκε στην Καψάλα, όπου εκάρη μοναχός άπό τον Γέροντα του Βασίλειο με τ΄ όνομα Παΐσιος. Το 1758 χειροτονήθηκε διάκονος και ιερεύς και απέκτησε δωδεκαμελή συνοδεία. Κατόπιν πήγε με τη συνοδεία του στο Κελλί του Προφήτου Ηλιού, το όποιο μετέτρεψε σε σκήτη, πού ανήκει στη μονή Παντοκράτορος. Απέκτησε περί τους πενήντα καλούς μαθητές, για τους οποίους συνέταξε τυπικό κατά την αγιορείτικη τάξη, και άρχισε τις μεταφράσεις των Πατέρων της Εκκλησίας στα σλαβικά, όπως Ισαάκ του Σύρου και Γρηγορίου του Σιναΐτου, διδάσκοντας σε όλους την ευχή του Ιησού. Το τελευταίο εξάμηνο της αγιορείτικης ζωής του το διήλθε στην Ιερά μονή Σίμωνος Πέτρας (1762). Μετά άπό δεκαεπτά χρόνων παραμονή στον ιερό Άθωνα, ο όσιος Παΐσιος επέστρεψε το 1763 στη Μολδαβία παίρνοντας μαζί του αρκετούς μοναχούς.

Οσιομάρτυς Ιάκωβος μετά των μαθητών αυτού, Ιακώβου διακόνου και Διονυσίου μοναχού (+1519)

Οι νέοι Οσιομάρτυρες Οσιομάρτυς Ιάκωβος μετά των μαθητών αυτού, Ιακώβου διακόνου και Διονυσίου μοναχού. Εικόνα τέμπλου Ιεράς Μονής Αγίας Αναστασίας Φαρμακολυτρίας, Βασιλικών Θεσσαλονίκης (1836).

Καταγόταν από το χωριό Βοεβονδάδες της Καστοριάς. Φθονήθηκε για τον πλούτο του από τον αδελφό του και, μετά από τον γάμο του στη Θεσσαλία, μεταβαίνει στην Κωνσταντινούπολη, όπου εμπορεύεται πρόβατα και κρέας. Η γνωριμία του με τον άγιο Πατριάρχη Νήφωνα συνετέλεσε στο να μοιράσει την περιουσία του, ν΄ αφήσει τον κόσμο και να έλθει στο Άγιον Όρος.

Κείρεται μοναχός στη μονή Δοχειαρίου και μετά τριετία αποσύρεται στη σκήτη του Τιμίου Προδρόμου της μονής Ιβήρων, της οποίας το Κυριακό ανακαινίζει. Μετά από μεγάλη άσκηση αξιώθηκε ουρανίων αποκαλύψεων, προφητικού χαρίσματος και πολλά θαύματα τέλεσε ή προσευχή του. Απέκτησε έξι καλούς μαθητές «και κοινός διδάσκαλος της αρετής εγνωρίζετο εις όλον το Άγιον Όρος».

Όσιος Αθανάσιος ο Πάριος (1721 – 24 Ιουνίου 1813)

Γεννήθηκε στο χωριό Κώστος της Πάρου το 1721 από ευκατάστατους γονείς. Ο πατέρας του Απόστολος Τούλιος καταγόταν από τη Σίφνο και είχε άλλα τρία παιδιά. Στο νησί του έμαθε τα πρώτα γράμματα από ρασοφόρους των εκεί μονών. Η Πάρος του έδωσε το επίθετό του.

Το 1745 μεταβαίνει για σπουδές στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, όπου παραμένει επί εξαετία. Τότε δίδασκαν εκεί οι γνωστοί παραδοσιακοί δάσκαλοι Ιερόθεος Δενδρινός ο Ιθακήσιος και Χρύσανθος Καραβίας, οι οποίοι τον επηρέασαν αρκετά στην υγιή εντρύφηση του κάλλους της Ορθοδόξου Παραδόσεως.

Το 1751 έφθασε στο Άγιον Όρος, στην επίσης ξακουστή Αθωνιάδα Σχολή, που είχε ιδρύσει πλησίον της μεγάλης και πλούσιας μονής του ο αρχιμανδρίτης Μελέτιος Βατοπαιδινός, με καθηγητή του τον πολύ Ευγένιο Βούλγαρη και συμμαθητή του τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Η εξάχρονη φοίτηση του Αθανασίου στην Αθωνιάδα ήταν γόνιμη και τον βοήθησε πολύ στην κατοπινή του πορεία. Σε αυτό συνέβαλε ιδιαίτερα η μαθητεία του στον Βούλγαρη.

Άγιος Γεώργιος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ο Γλυκύς (11ος αι.)

Ο άγιος Γεώργιος Θεσσαλονίκης. Τοιχογραφία βορείου τοίχου προθέσεως Καθολικού Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου

Ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Γεώργιος αναφέρεται στο Συνοδικό της Θεσσαλονίκης και μνημονεύεται στην 29η θέση. Το Συνοδικό αυτό είναι σημαντικό κείμενο και δέχθηκε μάλιστα κατά καιρούς εκκαθαρίσεις από πρόσωπα πού είχαν αποκλίνει από τη δογματική ακρίβεια. Η τοποθέτηση τού ονόματος τού αρχιεπισκόπου Γεωργίου στό Συνοδικό προσδιορίζει ως χρόνο αρχιερατείας του στη Θεσσαλονίκη την τρίτη δεκαετία τού 11ου αιώνα.

Ο βατοπαιδινός Όσιος Νεόφυτος ο Προσμονάριος (14ος αι.)

Με την εικόνα της Παραμυθίας συνδέεται και ο βίος του οσίου Νεοφύτου, πού διετέλεσε προσμονάριος, φύλακας δηλαδή και διακονητής του παρεκκλησίου της Θεοτόκου. Όταν κάποτε ο όσιος βρισκόταν σε μετόχι της μονής στην Εύβοια και ασθένησε βαρειά, παρεκάλεσε την Παναγία να τον αξιώσει να πεθάνει στη μονή της μετανοίας του. Τότε άκουσε τη φωνή της Παναγίας να του λέει: «Νεόφυτε, πήγαινε στη μονή και μετά ένα έτος να ετοιμασθείς για την έξοδό σου από τη ζωή»

Ο άγιος ιερομάρτυς Αγάπιος ο εκ Γαλατίστης (1710-1752) – 18 Αυγούστου

Γεννήθηκε στην κωμόπολη Γαλάτιστα της Χαλκιδικής περί το 1710. Η Γαλάτιστα την εποχή εκείνη ήταν έδρα επισκοπής. Στην πατρίδα του έλαβε την εγκύκλια μόρφωση. Την περίοδο αυτή στη Γαλάτιστα, όπως και σε άλλα μέρη της Χαλκιδικής, «έχουσι σχολεία αρκετά καλά κατηρτισμένα και προσωπικόν διδασκάλων εις την διδασκαλίαν αυτών». Αξίζει να αναφερθεί πώς άπό την Γαλάτιστα την δια εποχή ήταν οι σπουδαίοι συγγενείς αγιογράφοι λεγόμενοι Γαλατσάνοι, οι οποίοι αγιογράφησαν πολλές εικόνες και τοιχογραφίες στό Άγιον Όρος, και πολλά έργα τους σώζονται στη μονή Βατοπαιδίου.

Άγιος Νήφων ο Β΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (+1508) Μέρος 2ο

Ο άγιος Νήφων Κωνσταντινουπόλεως. Τοιχογραφία σε παρεκκλήσιο της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.

Στό Άγιον Όρος πήγε πρώτα στη μονή Βατοπαιδίου, όπου «τον εδέχθησαν μετά πάσης ευλαβείας και χαράς οι εκείσε πατέρες, δοξάζοντας τον Θεόν όστις τους ηξίωσε να απολαύσουν τοιούτον φωστήρα και διδάσκαλον. Ακούοντες δεν τον ερχομόν του οι ασκηταί τού Όρους έτρεχον καθ΄εκάστην πρός αυτόν διά να λαμβάνουν την ευλογίαν του, και να ακούουν τας ψυχωφελείς διδασκαλίας του. Εν όσω δε ήτο εν τή Μονή τού Βατοπαιδίου, εκοιμήθησαν εκείνοι οι δύο μαθηταί, τους οποίους είχεν αφήσει εκεί το πρότερον, και ενεταφίασεν αυτούς, μόνος του».

Άγιος Μάξιμος ο Γραικός, ο Βατοπαιδινός, ο εξ Άρτης

Ο κατά κόσμον Μιχαήλ Τριβώλης, υιός των επιφανών, πλουσίων και ευσεβών γονέων Μανουήλ και Ειρήνης, κατήγετο από την Λακεδαίμονα της Πελοποννήσου, αλλά γεννήθηκε στην Άρτα της Ηπείρου το 1470. Έλαβε καλή μόρφωση, στην αρχή από τον πατέρα του και στην συνέχεια από τον ιερέα Ιωάννη Μόσχο. Έφηβος φοίτησε στο περίφημο ελληνικό σχολείο της Άρτας.

Άγιος Θεόφιλος ο Μυροβλύτης ο Βατοπαιδινός (1460-1548)

 

Γεννήθηκε στη Ζίχνη της Μακεδονίας περί το 1460 από γονείς φιλόθεους, φιλάγαθους και φιλάρετους. Στην πατρίδα του έμαθε τα πρώτα γράμματα κι έδειξε πως τα αγαπούσε ιδιαίτερα και πρόκοπτε και προόδευε μελετώντας και εντρυφώντας στις ιερές γραφές. Μάλιστα επιδόθηκε στην καλλιγραφία και έγινε άριστος καλλιγράφος.

Όσιος Σάββας ο Βατοπαιδινός, ο δια Χριστόν σαλός (15 Ιουνίου)

Ο Άγιος Σάββας ο Βατοπαιδινός. Σύγχρονη κυπριακή φορητή εικόνα. Από το βιβλίο του μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, «Βατοπαιδινό Συναξάρι».

Ο όσιος Σάββας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη περί το 1280 από λίαν ενάρετους γονείς, οι όποιοι τελικά μόνασαν. Ο άριστος βιογράφος του οσίου και γνώριμος του άγιος Φιλόθεος ο Κόκκινος τους εγκωμιάζει θαυμάσια. Ο όσιος ονομαζόταν κατά κόσμον Στέφανος. Έλαβε καλή βασική μόρφωση και από νωρίς αγάπησε θερμά την αρετή, τη σωφροσύνη, την εγκράτεια και την ταπείνωση, ώστε ηταν σε όλους πολύ αγαπητός.

Νέος αφήνει πατρίδα, γένος, υπόληψη και πατρική αγάπη και έρχεται στο Άγιον Όρος. «Εισέρχεται στον ιερό Άθωνα, τον όντως χρυσό και αγαπητό Άθωνα, τον πρόξενο των καλυτέρων αγαθών σε μένα απ’ οτιδήποτε άλλο» κατά τον άγιο βιογράφο του. Τίθεται στην υπακοή σεβάσμιου και έμπειρου Γέροντος στην περιοχη των Καρυών σε κελλί Βατοπαιδινό. Στην κουρά του λαμβάνει το όνομα Σάββας. Υπόμενε καρτερικά την αυστηρότητα του Γέροντος του και τη σκληρότητα της υπερβολικής του εγκράτειας. Η πείνα, η δίψα, η ολονύκτια αγρυπνία, η ορθοστασία, η δέηση τον συνόδευαν πάντοτε. Ο αυστηρός του Γέροντας του ηταν λίαν αγαπητός, αφού τον θεωρούσε βέβαιο οδηγό της σωτηρίας του. Ο ίδιος ηταν πολύ αγαπητός σε όλους τους συνασκητές του και χαίρονταν τη συνομιλία του. Λόγω της μεγάλης του ταπεινοφροσύνης αρνήθηκε να δεχθεί την ιερωσύνη. Βλέποντας πως δεν εισακούεται, την ημέρα της χειροτονίας του κρύφθηκε σε μέρος που αδυνατούσαν να τον ανακαλύψουν. Χαρακτηριστικά γεγονότα φανερώνουν το μέγεθος της ανυπόκριτης φιλαδελφίας του, όταν σε μακρά οδοιπορία λαβαίνει στον ώμο του τα πράγματα και τον ίδιο τον αδελφό του συνοδοιπόρο του. Λόγω επιδρομών των Καταλανών ο Γέροντας του αναχωρεί με άλλους πατέρες για μονή της Θεοτόκου της Θεσσαλονίκης. Ο ϊδιος μή θέλοντας να έχει τις περιποιήσεις των γονέων και τις κολακείες των γνωστών, φίλων και συγγενών, αναχωρεί για τα νησιά Λήμνο, Λέσβο και Χίο και καταλήγει στη Μικρά Ασία, στην Έφεσο. Επισκέπτεται την Πάτμο και άλλα νησιά και καταλήγει στην Κύπρο.

Οι Όσιοι Αγάπιος και Νικόδημος οι Δοχειάριοι (14ος αι.)

Οι Όσιοι Νικόδημος και Αγάπιος οι Βατοπαιδινοί

Οι όσιοι και θεοφόροι πατέρες Αγάπιος και Νικόδημος ήταν μοναχοί της μονής Βατοπαιδίου και είχαν τό διακόνημα του δοχειάρη. Διακονούσαν πρόθυμα και υπάκουα στήν ελαιαποθήκη και υπήρξαν ευπειθείς μαθητές του οσίου Γενναδίου του Δοχειάρη. Αξιώθηκαν μαζί του να δουν το υπερφυές θαύμα της πληρώσεως των κενών πίθων του δοχείου, δια θαυμαστής επεμβάσεως της Εφόρου της μονής, της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, της Κυρίας Ελαιοβρύτιδος.