Δεν είναι εύκολο θέμα για εξετάσεις ο πόνος.

 

Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου 

Πολύ συχνά ο άνθρωπος εκτός από τα «γιατί» παραπονείται πως είναι αβάστακτος και ασήκωτος ο πόνος του και πως δεν είναι ικανός να τον αντέξει. Εντούτοις αυτός ο μεγάλος πόνος τελικά αντέχεται και ανακαλύπτει και αποκαλύπτει πολύ σπουδαία πράγματα, που φανερώνουν τη ποιότητα και ακεραιότητα της ζωής μας. Αν δηλαδή πιστεύουμε αληθινά -με μία πίστη δυνατή, ακράδαντη και θερμή- αν υπομένουμε κραταιά κι ελπίζουμε εγκάρδια. Η πίστη στο Κύριο ανοίγει δρόμους, εκεί που ήταν όλοι κλειστοί και αδιέξοδοι. Τότε αισθανόμαστε καλά την ατέλεια, την ανεπάρκεια, τη μικρότητα, την αδυναμία, την παροδικότητα της ζωής μας.

Αν ποτέ κρυφοκοιτάξεις μέσα απ’ το παράθυρό σου…

 Φαντάσου έναν κατακόρυφο απόκρημνο βράχο, με μιαν άκρη να προεξέχει στην κορφή. Τώρα φαντάσου τι θα αισθανόταν ίσως ένα πρόσωπο, αν έβαζε το πόδι του στην άκρη αυτού του γκρεμού και, κοιτάζοντας κάτω προς το χάος, δεν έβλεπε ούτε στέρεο πάτημα ούτε κάτι για να πιαστεί. Αυτό είναι, νομίζω, η εμπειρία της ψυχής όταν πηγαίνει πέρα απ’ το πάτημα στα υλικά πράγματα, στην αναζήτησή της γι’ αυτό που δεν έχει διάσταση και υπάρχει προαιώνια. Γιατί δεν υπάρχει τίποτε απ’ όπου να μπορεί να κρατηθεί, ούτε χώρος, ούτε χρόνος, ούτε μέτρο, ούτε τίποτε άλλο· το μυαλό μας δεν μπορεί να το προσεγγίσει.

Η ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗ

Η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους.

Παρασκευή Ροκά

Ο άγιος Νικόδημος ως ορθόδοξος χριστιανός πρώτα, και υστέρα ως μοναχός και ιδιαίτερα αγιορείτης, έτρεφε μεγάλο σεβασμό και αγάπη στη Μητέρα του Κυρίου μας, την Υπεραγία Θεοτόκο. Ο Άθως «το άνθος των ορέων», όπου είχε φθάσει ο άγιος Νικόδημος με τρόπο θαυμαστό και είχε εγκαταβιώσει από τα εικοσιέξι του χρόνια, είναι όπως γνωρίζουμε κάτω από τα προστατευτικά φτερά της Πάναγνης Μαρίας, της Κυρίας και Βασίλισσας των αγγέλων. Την ιερή γη του Άθωνα η Παναγία «απέδειξεν άνωθεν και εξ αρχαίων χρόνων Παράδεισον εαυτής και οικείον περίβολον».

Η Παναγία ήταν το αγαλλίαμα της καρδίας του αγίου Νικοδήμου, αλλά και Εκείνη τον είχε κάτω από τη σκέπη και τη σκιά των πτερύγων της. Θρυλείται ότι όταν έγραφε ο άγιος για την Παναγία εμφανίσθηκε Εκείνη και του είπε· «Σε ευλογώ τέκνον μου Νικόδημε, και σε ενισχύω να γράφεις».

Ήταν Θεοτοκόφιλος άγιος και Θεοτοκόληπτος. Όταν έγραφε για την Παναγία, που δάνεισε σάρκα στον Απερίγραπτο Λόγο, κυριολεκτικά καταλαμβανόταν από ένθεο ενθουσιασμό και υπερεκχειλίζουσα αγάπη για το ιερό της Πρόσωπο και την εγκωμίαζε με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Η Παναγία τον φώτιζε και τον ενίσχυε στο έργο αυτό «τη δραστική δυνάμει και φωτοφόρω αυτής χάριτι».

Στο βιβλίο του «Αόρατος Πόλεμος» ο Άγιος Νικόδημος στο ΜΘ’ κεφάλαιο έγραψε ότι η Παναγία αποτελεί «μεθόριον αναμεταξύ της ακτίστου και κτιστής φύσεως· αύτη μόνη είναι Θεός άμεσος μετά τον Θεόν και έχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος, ως ούσα μήτηρ αληθώς του Θεού».

Οι λογισμοί και η αντιμετώπιση τους (Βενεδίκτου Ιερομόναχου Αγιορείτου) (4)

"Ύπαγε οπίσω μου σατανά"

(συνέχεια από 3)

12. Αποτελέσματα των λογισμών.

Όταν ο λογισμός χρονίσει μέσα μας, γινόμαστε τότε δούλοι στην προσπάθεια. Προσπάθεια είναι η προσκόλλησις του ανθρώπου στα κτιστά πράγματα και ή επιθυμία του να αποκτήσει μόνον αυτά. Έτσι ο νους του ανθρώπου αποδεσμεύεται από την αιώνια τροφή. Και όταν ο νους του ανθρώπου απομακρυνθεί εντελώς από τον Θεό, τότε «ή θηριώδης ή δαιμονιώδης γίνεται», δηλαδή, ή σαν θηρίο ή σαν δαίμονας γίνεται ο άνθρωπος, πράγμα το όποιο βλέπουμε να συμβαίνει στη σημερινή καταναλωτική κοινωνία. Ο λογισμός του ανθρώπου προσκολλήθηκε μόνο στη γη και δε σκέπτεται καθόλου τον ουρανό, με αποτέλεσμα την θηριοποίηση του ανθρώπου και την αποθέωση της τέχνης σε οποιαδήποτε μορφή.

Ο άνθρωπος γίνεται ακρατής. Δεν μπορεί να εγκρατευθεί. Όταν ο άνθρωπος δεν πολεμά το λογισμό του τότε γίνεται δούλος της αμαρτίας. «Ο κατά διάνοιαν προς την αμαρτίαν μη πολέμων μηδέ αντιλέγων. σωματικώς πράττει αυτήν».

Οι λογισμοί μας σαπίζουν και μας συντρίβουν δημιουργώντας προβλήματα και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις.

Οι λογισμοί μιαίνουν, μολύνουν την ψυχή μας, την δηλητηριάζουν και την φαρμακώνουν. «Αυτή ή πάλη του πονηρού. Και μετά τούτων των βελών φαρμακεύει πάσαν ψυχήν», μας λέγει ο άγιος Ησύχιος ο πρεσβύτερος.

Με την αποδοχή των λογισμών ο διάβολος αποκτά κυριαρχία και μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο ακόμη και στην αυτοκτονία, αφού ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντισταθεί στη δύναμη του διαβόλου.

Ο ρυπαρός λογισμός καταχθονίζει την ψυχή, δηλαδή, ρίχνει κατά γης την ψυχή του ανθρώπου.

Οι λογισμοί και η αντιμετώπιση τους (Βενεδίκτου Ιερομόναχου Αγιορείτου) (3)

"Ύπαγε οπίσω μου σατανά"

(συνέχεια από 2)

7. Αρχή του πολέμου οι λογισμοί.

Γενικά, όπως αναφέρθηκα και παραπάνω, οι λογισμοί είναι αρχή του πολέμου του διαβόλου εναντίον μας. Και ο πόλεμος αρχίζει με την προσβολή του λογισμού, προχωρεί στη συγκατάθεση και τελειώνει με την διάπραξη της αμαρτίας.

Αυτή είναι η πορεία και η εξέλιξη των λογισμών που προέρχονται κυρίως από τον διάβολο και από τον άνθρωπο.

8. Η δαιμονική πανουργία.

Ας δούμε, λοιπόν, πως προσβάλλεται ο άνθρωπος από τους λογισμούς, ή ποιον τρόπο χρησιμοποιούν οι δαίμονες για να μας προσβάλλουν με τους λογισμούς. Η πανουργία των δαιμόνων, που θέλουν να σπείρουν μέσα μας χίλιους δυο ακάθαρτους λογισμούς, είναι απερίγραπτη. Ο διάβολος εκμεταλλεύεται και το πιο ασήμαντο γεγονός της ζωής μας, η την πιο απίθανη περίπτωση, ή εφευρίσκει τον πιο παράξενο τρόπο για να μας μολύνει.

Πρώτα απ’ όλα, πριν μας ρίξουν στην αμαρτία, μας βάζουν λογισμούς ότι ο Θεός είναι φιλάνθρωπος, ενώ μετά την αμαρτία μας βομβαρδίζουν με τις σκέψεις ότι ο Θεός είναι απότομος και σκληρός, για να μας φέρουν στην απελπισία. «Προ μεν του πτώματος φιλάνθρωπον λέγουσιν είναι τον Θεόν, μετά δε το πτώμα απότομον και σκληρόν».

Οι λογισμοί και η αντιμετώπιση τους (Βενεδίκτου Ιερομόναχου Αγιορείτου) (2)

"Ύπαγε οπίσω μου σατανά"

(συνέχεια από 1)

3. Πορεία προς τη χώρα της αμαρτίας.

Η αμαρτία εξωτερικά μπορεί να φαίνεται ένα απλό γεγονός, όπως και ένα τροχαίο ατύχημα ή κάποιο άλλο γεγονός. Για την διάπραξη, όμως, του γεγονότος αυτού έχουν προηγηθεί αλλεπάλληλες διεργασίες. Για να γίνει φόνος για παράδειγμα έχουν προηγηθεί στον ανθρώπινο νου χιλιάδες σκέψεις και σχέδια. Ο ανθρώπινος νους μέχρι να φθάσει στην διάπραξη του φόνου είχε γίνει ολόκληρο στρατηγείο.

Έτσι συμβαίνει και με την διάπραξη της οποιαδήποτε αμαρτίας. Στο εργαστήρι που λέγεται ανθρώπινος νους, έχει προηγηθεί ολόκληρη μελέτη και επιχείρηση, χωρίς, μάλιστα να το αντιληφθεί κανένας! Και η αρχή ξεκίνησε με έναν απλό λογισμό…

Ας προχωρήσουμε, όμως, στον δρόμο για την χώρα της αμαρτίας μετά την προσβολή ενός απλού λογισμού.

Το να περάσει απλώς από το νου μια απλή σκέψις ή μια εικόνα δεν ευθυνόμαστε γι’ αυτό, ούτε και είναι δύσκολο να την αντιμετωπίσουμε. Από την στιγμή, όμως, που θα ανοίξουμε την πόρτα στην σκέψη αυτή και αρχίσουμε να συζητούμε, να σκεπτόμαστε το λογισμό αυτό, τότε ο λογισμός παίρνει μέρος μέσα μας και γίνεται κυρίαρχος λογισμός. Ο λογισμός είναι κυρίως η πορεία προς την αμαρτία.

Πως οι Πατέρες είδαν την Αγία Γραφή (2)

Εσμαλτωμένη εικόνα - εγκόλπιο από την Ι. Μονή Σεμοκμέδι (Γεωργία, 10ος αι.). Μουσείο Τέχνης της Γεωργίας, Τιφλίδα.

(συνέχεια από 1)

Επισκόπου Αθανασίου Γιέβτιτς

Εμείς οι ορθόδοξοι την ακούμε την Άγια Γραφή μέσα στη Λειτουργία και την καταλαβαίνουμε ως Σώμα. Όλα τα γεγονότα ή τα μυστήρια που τελούνται, οι μυσταγωγίες οι εκκλησιαστικές μας εξηγούν τι λένε τα λόγια στη Γραφή. Έτσι μπορεί κι ένας απλός χριστιανός να καταλάβει τη Γραφή. Το λέγει και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ότι η Βίβλος είναι ένα ποτάμι που μπορεί να το περάσει ένα αρνάκι και μπορεί να βυθισθεί σ’ αυτό ένας ελέφαντας. Για να δείξουμε σαφέστερα, πως έτσι είδαν οι Πατέρες την Αγία Γραφή, θα αναφέρουμε μόνο ένα χωρίο του αγίου Μαξίμου. Είναι το γνωστό χωρίο από το «Κεφάλαια Θεολογικά» ή όπως τα λένε ορισμένοι βυζαντινολόγοι τα «Γνωστικά Κεφάλαια», περί Θεολογίας εκατοντάς πρώτη, 66.

Οι λογισμοί και η αντιμετώπιση τους (Βενεδίκτου Ιερομόναχου Αγιορείτου) (1)

"Ύπαγε οπίσω μου σατανά"

Εκδοσις: Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου. Νέα Σκήτη – Άγιον Όρος – 1997.

Ανάμεσα στα προβλήματα πού αντιμετωπίζει ο άνθρωπος πού προσεύχεται, είναι και το πρόβλημα των λογισμών. Το βιβλιαράκι αυτό δεν αποτελεί μία εμπεριστατωμένη μελέτη στο σοβαρό αυτό θέμα των λογισμών. Είναι μία ομιλία πού έχει γίνει πριν από αρκετό καιρό. Εδώ παρουσιάζεται αρκετά βελτιωμένη χωρίς να έχει χάσει την αρχική της μορφή ως ομιλίας. Και επειδή πολλοί είναι αυτοί πού παλεύουν με τους αισχρούς λογισμούς και περισσότεροι αυτοί πού ‘τα χάνουν’, καταβάλλεται μία προσπάθεια να καταλάβει ο χριστιανός πού αγωνίζεται τι είναι οι λογισμοί, από που προέρχονται, ποια τα αποτελέσματα τους και πώς αντιμετωπίζονται. Αν από την μικρή αυτή εργασία κάποιος ωφεληθεί, ας προσεύχεται για εκείνους πού κοπίασαν.

1. Ο σκληρός πόλεμος.

Πολλές φορές έχει λεχθεί ότι η προσευχή γι’ αυτόν που προσεύχεται είναι μια πράξη δυναμική, ωφέλιμη και θεάρεστη. Το πραγματικό αυτό γεγονός ερεθίζει τον διάβολο και τον κάνει να αντιμάχεται τον προσευχόμενο.

Έτσι ο πιστός επιθυμώντας την ένωση του με τον Θεό, συναντά δαιμονικά εμπόδια, οργανωμένα σε σύστημα και με φοβερά προγραμματισμένη επίθεση.

Εξαιτίας αυτής της προγραμματισμένης επιθέσεως η προσευχή γίνεται μια κοπιαστική πράξη και προξενεί κόπο μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη εργασία. Γι’ αυτό και τονίζει κάποιος από του πατέρες της ερήμου: «Ουκ εστίν έτερος κάματος ως το ευξάσθαι τω Θεώ, το εύξασθαι έως εσχάτης αναπνοής αγώνος χρήζει». Δηλαδή, δεν υπάρχει μεγαλύτερος κόπος από το να προσεύχεται κάποιος στον Θεό. Το να προσεύχεται κάποιος μέχρι την τελευταία του αναπνοή, χρειάζεται αγώνα.