Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος, Μετεώρων

Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος. Εξωτερική άποψη.

Η Μονή της Αγίας Τριάδος αναφέρεται ήδη σε πρόσταγμα του έτους 1362 του Ελληνοσέρβου ηγεμόνα Τρικάλων Συμεών Ούρεση Παλαιολόγου. Ο σημερινός κυρίως ναός του καθολικού της ανεγέρθηκε, στην αρχική οικοδομική του μορφή, το έτος 1475/76. Η τοιχογράφησή του, το έτος 1741, συνεχίζει την παράδοση της καλής μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το παρεκκλήσι του Τιμίου Προδρόμου, μικρός κυκλικός ναός με θόλο, κατάγραφος με καλής τέχνης τοιχογραφίες του 1682.

Ιερά Μονή Ρουσάνου, Μετέωρα

Η Ιερά Μονή Ρουσάνου έχει φιλόθεη και δραστήρια αδελφότητα με πλούσια λατρευτική ζωή και ιεραποστολική δράση.

Η Μονή Ρουσάνου οφείλει, πιθανότατα, την επωνυμία της στον πρώτο οικιστή του βράχου (ιδ΄/ιε΄ αι.). Την τωρινή οικοδομική μορφή της πήρε στα μέσα του ιζ΄ αιώνα. Μεταξύ των ετών 1527 και 1529 οι Γιαννιώτες αδελφοί ιερομόναχοι Ιωάσαφ και Μάξιμος ανέβηκαν στον στύλο του Ρουσάνου, οπότε ανακαίνισαν και ανέκτισαν το ερειπωμένο από την φθορά του χρόνου παλαιό καθολικό της Μονής (της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος). Η ωραία τοιχογράφησή του, κρητικής τεχνοτροπίας, έγινε στα 1560, επί ηγουμένου της Μονής Αρσενίου. Στην Μονή Ρουσάνου τιμάται με ιδιαίτερη ευλάβεια και πανηγυρίζεται με μεγάλη λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια η μνήμη της Μεγάλομάρτυρος Βαρβάρας (4 Δεκ.).

Ιερά Μονή Βαρλαάμ, Μετέωρα

Η Ιερά Μονή Βαρλαάμ ορθώνεται επιβλητική στους βράχους των Μετεώρων από τον 14ο αιώνα

Η Μονή Βαρλαάμ ιδρύθηκε στα μέσα του ιδ΄ αιώνα από τον σύγχρονο του οσίου Αθανασίου του Μετεωρίτη ασκητή Βαρλαάμ. Το μεγαλόπρεπο σημερινό καθολικό, πού τιμάται στην μνήμη τω ν Αγών Πάντων, έκτισαν στα 1541/42 οι Γιαννιώτες αδελφοί ιερομόναχοι Θεοφάνης (†1544) και Νεκτάριος (†1550) οι Αψαράδες. Το καθολικό τοιχογραφήθηκε το 1548 από τον σπουδαίο Θηβαίο ζωγράφο Φράγκο Κατελάνο, όπως μαρτυρούν η τεχνοτροπία, η εκτέλεση και το καλλιτεχνικό στυλ των παραστάσεων.

Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή: Ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς (2) (Επίσης: Ποιός είναι ο άγιος Ιωάννης ο Λαμπαδιστής;)

Εσωτερική άποψη του Καθολικού της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή το οποίο είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ηρακλείδιο Επίσκοπο Ταμασού.

Το Καθολικό του Αγίου Ηρακλειδίου

Το καθολικό είναι αφιερωμένο στον Κύπριο άγιο Ηρακλείδιο, ο οποίος σύμφωνα με το συναξάριό του βαπτίστηκε χριστιανός στο ποτάμι Σέτραχο, σε χώρο πλησίον της μονής από τους Αποστόλους Παύλο, Βαρνάβα και Μάρκο κατά την περιοδεία στην Κύπρο το 45 μ.Χ. Οι Απόστολοι με το πέρας της περιοδείας τους χειροτόνησαν τον άγιο Ηρακλείδιο ως πρώτο επίσκοπο Ταμασού. Ο ναός του αγίου Ηρακλειδίου ανήκει στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλλο. Φέρει τρεις ημικυκλικές αψίδες στα ανατολικά και αρχικά οικοδομήθηκε χωρίς νάρθηκα. Στην κεντρική αψίδα σώζονται σπαράγματα τοιχογραφιών με διακοσμητικά μοτίβα κάτω από μεταγενέστερες τοιχογραφίες και χρονολογούνται στον 11ο αιώνα.

Φώτης Κοντογλου, 44 χρόνια από την κοίμηση του

Φώτης Κόντογλου (Αποστολέλης) 1896-1965

Σήμερα συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από την κοίμηση ενός μεγάλου νεοέλληνα, του μακαριστού φίλου και διδασκάλου Φώτη Κόντογλου (+13 Ιουλίου 1965). Γι’ αυτο και μαζευτήκαμε σ΄ αυτή τη σύναξη, όπως στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, να τελέσουμε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και να προσευχηθούμε για την ανάπαυση της ωραίας και ηρωϊκής ψυχής του Κόντογλου. Ευτυχισμένη συγκυρία, να είναι μέρα Σάββατο, και να έχουμε συνευχομένους και συλλειτουργοϋντας και όλους τους άγιους Κολλυβάδες, πού αυτή ή προσωνυμία τους στην αρχή εθεωρείτο σκωπτική και υβριστική, επειδή αυτοί οι άγιοι (Νικόδημος Αγιορείτης, Μακάριος Κορίνθου, Αθανάσιος Πάριος κ.ά.) ήθελαν τα μνημόσυνα-κόλλυβα των κεκοιμημένων να τελούνται μόνο Σάββατο, μα σήμερα η λέξη Κολλυβάδες αποτελεί τίτλο τιμής και δίκαιο έπαινο κ΄ εγκώμιο για τους φανατικούς αυτούς τηρητάς των ορθοδόξων λειτουργικών Παραδόσεων και της ακριβούς εφαρμογής της εκκλησιαστικής τάξεως. Και ο Κόντογλου, ως γνήσιος υϊός και μαθητής του Παπαδιαμάντη και των Αγιορειτών Κολλυβάδων, μπορεί να θεωρηθεί απόγονος και συνεχιστής των νεωτέρων αυτών Πατέρων και Συγγραφέων της Ορθοδόξου Εκκλησίας, «εν λόγω και έργω». Τονίζουμε το «εν λόγω και έργω» κατά το γραφικό «ο ποιήσας και διδάξας, ούτος μέγας κληθήσεται». Σ΄ αυτό διαφέρει ο Κόντογλου από το πλήθος των συγχρόνων ορθοδοξολογούντων -με όλα τα κανάλια της δημοσιότητας- πού, ωστόσο, βρίσκονται πολύ μακρυά, φευ, από το πνεύμα της γνήσιας Όρθοδόξου πνευματικότητος, η οποία είναι εναρμόνιση λόγου και έργου, διδασκαλίας και ζωής, ορθοδοξίας λόγων και ορθοπραξίας.

Τηρουμένων των αναλογιών, θα μπορούσαμε σήμερα να επαναλάβουμε τον ωραίο λόγο του ιερού Χρυσοστόμου: «τιμή Μάρτυρος, μίμησις Μάρτυρος». Δηλαδή, όλες οι τιμές και οι πανηγυρικοί τόμοι και τα συνέδρια και οι διατριβές και οι διάφορες μελέτες, πού γίνονται τελευταία για τον Κόντογλου, για να είναι αληθινές και να έχουν πνευματικό αποτέλεσμα, πρέπει να είναι από ανθρώπους πού ακολουθούν τα ίχνη και τα βήματα του προφήτου και διδασκάλου Φωτίου. Αλλιώς, είναι όλο θέατρο και υποκρισία, πού δεν οδηγεί σε κανένα θετικό αποτέλεσμα.

Tι σημαίνουν τα λόγια «Σοι Κύριε».

Τοιχογραφία της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου

Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Στο τέλος κάποιων σύντομων προσευχών ο ιερέας καλεί τον λαό, για να παραδοθεί εντελώς στον Κύριο Χριστό λέγοντας: «εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα». Σ’ αυτό ο λαός άπαντα: «Σοί Κύριε».

Τούτα τα λόγια είναι πολύ σημαντικά, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλές καταστάσεις στην ανθρώπινη ζωή.

Η Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλή

Μεταβυζαντινή τοιχογραφία από το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής Αρχοντοχωρίου Ακαρνανίας

Με το όνομα Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί ή Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα φέρεται ιερό χριστιανικό αγίασμα που βρίσκεται στη Κωνσταντινούπολη έξω από τη δυτική πύλη της Σηλυβρίας, όπου υπήρχαν τα λεγόμενα «παλάτια των πηγών» στα οποία οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες παραθέριζαν την Άνοιξη.
Πήρε την ονομασία του από το τουρκικό όνομα Balık (= ψάρι) και περιλαμβάνει το μοναστήρι, την εκκλησία και το αγίασμα.

Αποκάλυψη του αγιάσματος

Για την αποκάλυψη του Αγιάσματος υπάρχουν δυο εκδοχές:

1) Η πρώτη, που εξιστορεί ο Νικηφόρος Κάλλιστος αναφέρει ότι: Ο μετέπειτα Αυτοκράτορας Λέων ο Θράξ ή Λέων ο Μέγας (457-474 μ.Χ.), όταν ερχόταν ως απλός στρατιώτης στην Κωνσταντινούπολη, συνάντησε στη Χρυσή Πύλη έναν τυφλό που του ζήτησε νερό. Ψάχνοντας γιά νερό, μιά φωνή του υπέδειξε την πηγή. Πίνοντας ο τυφλός και ερχόμενο το λασπώδες νερό στα μάτια του θεραπεύτηκε. Όταν αργότερα έγινε Αυτοκράτορας, του είπε η προφητική φωνή, πως θα έπρεπε να χτίσει δίπλα στην πηγή μια Εκκλησία. Πράγματι ο Λέων έκτισε μια μεγαλοπρεπή εκκλησία προς τιμή της Θεοτόκου στο χώρο εκείνο, τον οποίο και ονόμασε «Πηγή». Ο Κάλλιστος περιγράφει τη μεγάλη αυτή Εκκλησία με πολλές λεπτομέρειες, αν και η περιγραφή ταιριάζει περισσότερο στό οικοδόμημα του Ιουστινιανού. Ιστορικά πάντως είναι εξακριβωμένο, ότι το 536 στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως, υπό τον Πατριάρχη Μηνά, λαμβάνει μέρος και ο Ζήνων, ηγούμενος «του Οίκου της αγίας ενδόξου Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας εν τη Πηγή».