Τέσσερες… τρίχες!

Έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός:
«Αδελφοί, αν θέλετε να ιατρεύσετε την ψυχή σας, τέσσερα πράγματα σας χρειάζονται!
Κάμνουμε μία συμφωνία;
Από τον καιρόν που εγεννηθήκατε έως τώρα, όσα αμαρτήματα επράξατε, να τα πάρω εγώ εις τον λαιμόν μου, αρκεί η ευγένειά σας να θελήσετε να σηκώσετε τέσσερες τρίχες! Σας είναι βαρύ και δύσκολον;

Τα εφτά θαυμάσια χαρίσματα

Tου Παντελη Μπουκαλα

Για τις «greek values», τις ελληνικές αξίες, μίλησε στις 23 Σεπτεμβρίου ο πρωθυπουργός στους ομογενείς, στο ταξίδι του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο λόγος του ήταν στα αγγλικά, αλλά για να προσδιορίσει τις αξίες που πρεσβεύει ότι διακρίνουν τους «απανταχού Ελληνες» συλλάβισε τα ελληνικά ονόματά τους: φιλότιμο – φιλοξενία – αλληλεγγύη – ανθρωπιά – μεράκι – περηφάνια – ντομπροσύνη. Δεν πρωτοτύπησε – τίποτα πιο δύσκολο άλλωστε από την πρωτοτυπία, κι όχι μόνο για τους λογογράφους των πολιτικών αλλά και για τους δημοσιογράφους, τους συγγραφείς, τους γραφιάδες εν γένει. Και η πίστη ότι διαθέτουμε αυτά τα εφτά θαυμάσια χαρίσματα κυκλοφορεί γενικότερα, από χρόνια πολλά, αλλά και ο ίδιος ο κ. Γ. Παπανδρέου είχε επιδοθεί σε ανάλογο (αυτο)έπαινο στις 2 Μαΐου, σε μια συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου που την είχε χαρακτηρίσει «ιστορική». Τότε μάλιστα είχε επισημάνει δέκα αξιοζήλευτες ιδιότητές μας, λέγοντας: «Να αναδείξουμε ό,τι καλύτερο έχει η Ελλάδα και ο Ελληνισμός: το μεράκι, το φιλότιμο, την αλληλεγγύη, την ανθρωπιά, τη φιλοξενία, την περηφάνια, τη φαντασία, την ντομπροσύνη, τη δημιουργικότητα και την ευστροφία».

Ένα έχεις που δεν έχω εγώ!!!

ΤΙ ΘΑ ΜΑΣ ΣΩΣΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΘΟΔΕΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΗΡΟΥ;

Στην ιερατική ευχή μετά την απόθεση των Τιμίων Δώρων ανάμεσα στα άλλα γράφει πως, όταν ο Χριστός ενοικήσει μέσα μας, θα γίνουμε ναός του Αγίου Πνεύματος «λελυτρωμένοι πάσης διαβολικής μεθοδείας, εν πράξει ή λόγω ή κατά διάνοιαν». Ας δούμε λοιπόν τις μεθοδείες του διαβόλου, όπως τις περιγράφουν οι Πατέρες της Εκκλησίας.

Η ενέργεια του διαβόλου ή οι μεθοδείες του διαβόλου είναι μια αλυσίδα, που περιζώνει τον άνθρωπο. Γράφει ο ιερός Χρυσόστομος. Είναι μια αλυσίδα πιο δυνατή από το σίδερο.

Πατέρας ανάξιος είμαι…

Η Εξομολόγηση

Αγίου Κοσμά του Αιτωλού

Εδώ όπου ήλθα, χριστιανοί μου, έλαβα μία χαρά μεγάλη, μα έλαβα και μία λύπη μεγάλη. Χαρά μεγάλη έλαβα βλέποντας την καλή σας γνώμη, την καλή σας μετάνοια· λύπη έλαβα στοχαζόμενος την αναξιότητά μου, πως δεν έχω καιρό να σας εξομολογήσω όλους ένα προς ένα, να μου πει το παράπονό του ο καθένας, να του πω και εγώ εκείνο όπου με φωτίσει ο Θεός. Θέλω και αγαπώ, αλλά δεν ημπορώ, παιδιά μου. Καθώς ένας πατέρας είναι άρρωστος, πηγαίνει το παιδί του να το παρηγορήσει, εκείνος μην μπορώντας το διώχνει, μα πώς το διώχνει; Με την καρδιά καμένη. Θέλει να το παρηγορήσει, μα δεν μπορεί. Πατέρας ανάξιος είμαι εγώ.

Την ώρα της λειτουργίας είχα…τα ψάρια στο νου μου!

Μέτρο νηστείας

«Για να έχει τη χάρη, πρέπει να είναι εγκρατής σε όλα ο άνθρωπος: στις κινήσεις, στην ομιλία, στην όραση, στους λογισμούς, στην τροφή. Για κάθε είδους εγκράτεια βοηθάει η μελέτη του λόγου του Θεού. Η οσία Μαρία η Αιγυπτία πήρε με τα δάκτυλά της λίγους κόκκους σιτάρι από τον Άγιο Ζωσιμά και είπε: «Αρκετό με τη χάρη του Θεού». Πρέπει να μάθουμε να τρώμε όσο γίνεται λιγότερο – αλλά με διάκριση κι αυτό, ανάλογα με την εργασία μας. Το μέτρο της εγκράτειας πρέπει να είναι τέτοιο που να παραμένει η καρδιά στη προσευχή μετά το φαγητό.

Μετάνοια

Ο Άγιος Ιερώνυμος. Έργο του Federico Barocci c. 1598

Αγίου Θεοφάνους του Εγκλείστου

Τα αμαρτήματα σας είναι μεγάλα και φοβερά. Τίποτε όμως δεν υπερβαίνει την άπειρη ευσπλαχνία του Θεού. Η άφεση των αμαρτιών δεν δίνεται σύμφωνα με την αξία μας, αλλά σύμφωνα με το έλεος του φιλάνθρωπου Θεού. Ο Θεός είναι έτοιμος να συγχωρήσει, όταν υπάρχει ειλικρινής μετάνοια. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο ανάξιο να συγχωρηθεί δεν είναι το μέγεθος και το πλήθος των αμαρτιών, άλλα η αμετανοησία του.

Μόλις μετανοήσατε με συντριβή και εξομολογηθήκατε σας δόθηκε η άφεση στον ουρανό. Κατά την εκφώνηση της συγχωρητικής ευχής, αυτή η ουράνια απόφαση σας γνωστοποιήθηκε.

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑ ΣΥΝΤΕΤΡΙΜΜΕΝΗ

Ένας ιερομόναχος της Μονής Βατοπαιδίου

Ένας ευλαβής μοναχός, απ’ το βουνό του Ολύμπου, λεγόμενος Σωφρόνιος, ήρθε και μου διηγήθηκε κάποιο συμβάν, όμοιο μ’ εκείνο που είναι γραμμένο στο ιερό βιβλίο της Κλίμακος. Μας αφηγήθηκε δηλαδή, ότι στον Όλυμπο υπήρχε κάποιος Γέροντας πολύ ενάρετος, πραγματικά θεοφόρος, στον οποίο σύχναζαν πολλοί αδελφοί μοναχοί, για ν’ ακούσουν απ’ το άγιο στόμα του λόγους ψυχικής σωτηρίας.

Καθώς, λοιπόν, καθόταν οι αδελφοί και άκουγαν τον άγιο Γέροντα να τους ομιλεί πάνω σε θέματα ψυχωφελή, ήρθε και κάποιος λαϊκός, έβαλε μετάνοια στον Γέροντα και στάθηκε παράμερα. Όταν ο Γέροντας τον παρατήρησε προσεχτικά και τον ρώτησε για ποιό λόγο ήρθε κοντά του, εκείνος απάντησε:

-΄Ηρθα να εξομολογηθώ τις αμαρτίες μου στην αγιωσύνη σου, άγιε Γέροντα. Ο Γέροντας τον ξαναρωτά:

-Θέλεις να τα εξομολογηθείς ιδιαιτέρως, τέκνον μου, στην μετριότητα μου, ή μπροστά σε όλους τους αδελφούς;

-Αν εσύ το θέλεις, τίμιε πάτερ, δεν διστάζω να εξομολογηθώ τα κρίματά μου μπροστά σε όλους τους αδελφούς.

-Τότε, του λέγει ο Γέροντας, λέγε, τέκνο μου, χωρίς να ντρέπεσαι καθόλου.

Άρχισε, λοιπόν, ο λαϊκός να λέγει όλα τ’ αμαρτήματά του, ακόμη κ’ εκείνα που δεν επιτρέπεται να φτάνουν στ’ αυτιά των ανθρώπων ή να γράφονται. Όταν τελείωσε λέγοντας τα πάντα, στάθηκε μπρος στο Γέροντα, με τα μάτια δακρυσμένα, το βλέμμα κατεβασμένο και την καρδιά συντετριμμένη.

Η κοινωνία με το Θεό (Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου)

Κόπτικη εικόνα του Παντοκράτορα

Όποιος αγαπάει τον Κύριο, σκέφτεται πάντα Εκείνον. Η θύμηση του Θεού γεννάει την προσευχή. Αν δεν θυμάσαι τον Κύριο, τότε και δεν θα προσεύχεσαι’ και χωρίς την προσευχή, δεν θα παραμείνει η ψυχή στην αγάπη του Θεού, γιατί η χάρη του Αγίου Πνεύματος έρχεται με την προσευχή.

Η προσευχή προφυλάσσει τον άνθρωπο από την αμαρτία, γιατί ο νους, όταν προσεύχεσαι, είναι απασχολημένος με το Θεό και στέκεται με ταπεινό Πνεύμα ενώπιον του Κυρίου, τον Οποίο γνωρίζει η ψυχή του προσευχομένου.

Τι μας εμποδίζει να γνωρίσουμε το Θεό (Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου)

Η αφροσύνη (ανοησία). Τοιχογραφία του Giotto (1267-1337). Παρατηρήστε πώς έχει το κεφάλι ψηλά με αλαζονικό τρόπο, και είναι σαν ψάχνει κάτι χωρίς να το βρίσκει (και ούτε πρόκειται).

Η απιστία προέρχεται από την υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος ισχυρίζεται πως θα γνωρίσει τα πάντα με το νου του και την επιστήμη, αλλά η γνώση του Θεού παραμένει ανέφικτη γι’ αυτόν, γιατί ο Θεός γνωρίζεται μόνο με αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. 

* 

Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ’ αυτές δείχνει τα έργα Του, που είναι ακατάληπτα για το νου μας. Με τον φυσικό μας νου μπορούμε να γνωρίσουμε μόνο τα γήινα πράγματα, κι αυτά μερικώς, ενώ ο Θεός και όλα τα ουράνια γνωρίζονται με το Άγιο Πνεύμα.

Μερικοί μοχθούν σ’ όλη τους τη ζωή για να μάθουν τι υπάρχει στον ήλιο ή στη σελήνη ή κάτι παρόμοιο, αλλ’ αυτά δεν ωφελούν την ψυχή. Αν όμως προσπαθούσαμε να γνωρίσουμε τι υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, τότε θα βλέπαμε στην ψυχή του αγίου τη βασιλεία των ουρανών, ενώ στην ψυχή του αμαρτωλού σκοτάδι και κόλαση. Και είναι ωφέλιμο να το ξέρουμε, γιατί θα είμαστε αιώνια είτε στη βασιλεία είτε στην κόλαση.

* 

Ο νωθρός στην προσευχή εξετάζει με περιέργεια τα πάντα, όσα βλέπει στη γη και στον ουρανό, αλλά δεν γνωρίζει ποιος είναι ο Κύριος ούτε προσπαθεί να το μάθει. Κι όταν ακούει διδασκαλία για το Θεό, λέει:

«Μα πώς είναι δυνατό να γνωρίσουμε το Θεό; Κι εσύ από που Τον γνωρίζεις;».

Θα σου πω: Μαρτυρεί το Άγιο Πνεύμα, Αυτό γνωρίζει και μας διδάσκει.

«Άλλα μήπως το Πνεύμα είναι ορατό;».

Οι απόστολοι Το είδαν να κατεβαίνει σε πύρινες γλώσσες, κι εμείς Το αισθανόμαστε μέσα μας. Είναι γλυκύτερο από καθετί γήινο. Αυτό γεύονταν οι προφήτες και μιλούσαν στο λαό, και ο λαός τους πρόσεχε. Οι άγιοι απόστολοι έλαβαν Άγιο Πνεύμα και κήρυξαν σωτηρία στον κόσμο χωρίς να φοβούνται τίποτα, γιατί τους ενίσχυε αυτό το Πνεύμα. Το ίδιο και οι μάρτυρες και οι ασκητές πήγαιναν χαρούμενοι στο μαρτύριο και την κακοπάθεια. Γιατί το Άγιο Πνεύμα, το αγαθό και γλυκύ, έλκει την ψυχή στην αγάπη του Κυρίου. Κι έτσι η ψυχή, χάρη στη γλυκύτητα του Αγίου Πνεύματος, δεν φοβάται τα βασανιστήρια.

ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΛΗΘΗ ΤΩΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΜΕΝΩΝ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΩΝ

Η Άρνηση της Εξομολόγησης. Πίνακας του Ρώσου ζωγράφου Ilya Efimovich Repin (1844-1930).

ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ

«Να θυμάμαι τα εξομολογημένα και με τη χάρη του Θεού συγχωρημένα αμαρτήματα μου;».

Δεν υπάρχει λόγος να θυμόμαστε όσα πια συγχωρήθηκαν. Στην προσευχή μας, όμως, ας τα φέρνουμε στο νου μας, αν η ενθύμησή τους μας ταπεινώνει, όπως μας διδάσκουν οι άγιοι πατέρες.

Το αίσθημα της δικαιώσεως και το αίσθημα της αμαρτωλότητος.