Η Κάθοδος του Χριστού στον Άδη (2)

Ο Επιτάφιος της Μονής Βατοπαιδίου (δώρο του αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ' Καντακουζηνού, 1347-1354)

Αγίου Επιφανίου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντίας της Κύπρου

ΛΟΓΟΣ

στο Άγιο και Μεγάλο Σαββάτο

Που αναφέρεται

Στη Θεόσωμη Ταφή του Κυρίου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού
και στον Ιωσήφ από την Αριμαθαία, και στην κάθοδο του Κυρίου στον Άδη, που έγινε κατά παράδοξο τρόπο μετά το σωτήριο πάθος.
15. Ας κατεβούμε μαζί με τον Χριστό, ας συγχορέψουμε, ας σπεύσουμε, ας κάνουμε γρήγορα, βλέποντας τη συμφιλίωση του Θεού με τους ανθρώπους, την απελευθέρωση των καταδίκων που κάνει ο αγαθός Κύριος. Γιατί πορεύεται Αυτός που από τη φύση Του είναι φιλάνθρωπος, να αποφυλακίσει τους πανάρχαιους δεσμώτες, με ανδρεία και πολλή δύναμη , αυτούς που βρίσκονται στους τάφους, που κατάπιε τυραννικά ο πικρός και ανήμερος τύραννος, αφού τους υπέταξε και ως ληστής τους άρπαξε από την αγκαλιά του Θεού.

Ο προφήτης Σαμουήλ

Ο προφήτης Σαμουήλ. Τοιχογραφία από τον πρόναο του παρεκκλησίου του αγίου Νικολάου στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου.

Γεννήθηκε στην Αρμαθαίμ Σιφά στο όρος Εφραίμ, από τη φυλή του Λευΐ. Ήταν γιος του Ελκανά και της Άννας, η οποία ήταν στείρα και δια της προσευχής ο Θεός της χάρισε παιδί, τον Σαμουήλ, που τον αφιέρωσε στο Θεό για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της. Ο Σαμουήλ όταν μεγάλωσε, υπηρέτησε τον Κύριο και έγινε μέγας προφήτης και κριτής του λαού δικαιότατος. Αυτός έχρισε βασιλείς, το Σαούλ και το Δαυίδ, προφήτευσε 40 χρόνια και πέθανε σε βαθιά γεράματα. Ας αναφέρουμε, όμως, μερικούς οικοδομητικούς λόγους του, που ξεφώνησε στο λαό του Ισραήλ, αλλά ισχύουν και για τους λαούς κάθε εποχής. Λέει λοιπόν: «Εάν φοβηθείτε τον Κύριον και δουλεύσητε αύτω και ακούσητε της φωνής αυτού και μη ερίσητε τω στόματι Κυρίου και ήτε και υμείς και ο βασιλεύς ο βασιλεύων εφ’ υμών οπίσω Κυρίου πορευόμενοι εάν δε μη ακούσητε της φωνής Κυρίου… έσται χείρ Κυρίου εφ’ υμάς και επί τον βασιλέα υμών». Δηλαδή, αν φοβάστε και υπολογίζετε τον Κύριο, και Τον λατρεύετε και υπακούετε στα προστάγματα Του, και δεν αντιδράσετε προς αυτά που σας παραγγέλλει ο Κύριος,και ακολουθείτε σταθερά και σεις και ο κυβερνήτης που σας κυβερνά το δρόμο που σας υποδεικνύει ο Κύριος, σας λέγω όλα θα πηγαίνουν καλά. Θα έχετε την ευλογία του Κυρίου. Αν όμως δεν υπακούσετε στα προστάγματα του Κυρίου,τότε θα πέσει επάνω σε σας και τον κυβερνήτη σας, βαρύ το χέρι του Κυρίου και θα τιμωρηθείτε.

Η Πνευματική Αντιμετώπιση της Ασθένειας

Ιερομόναχος Γρηγόριος, Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον Άγ. Ιωάννης ο Θεολόγος, Καρυές Άγιον Όρος

Η προϋπόθεση για να ωφεληθεί ο άνθρωπος από την δοκιμασία της αρρώστιας του είναι να την αντιμετωπίσει πνευματικά. Τότε ευχαριστεί τον Θεό, ο οποίος σαν καλός πατέρας τον αξίωσε της παιδείας Του, ενθυμούμενος τον προφητικό λόγο:

«Ελέησόν με, ο Θεός, κατά το μέγα έλεός σου…»

(Ποιητική απόδοση)

Ο Δαβίδ, μετά το διπλό αμάρτημα του, δέχεται τον έλεγχο του προφήτη Νάθαν, συναισθάνεται βαθιά την παρεκτροπή του και μετανοεί. Ο Νάθαν τον διαβεβαιώνει ότι ο Θεός του συγχώρησε, εξαιτίας της μετάνοιάς του, τα εγκλήματα^· όμως ο Δαβίδ, κάτω από το βάρος της ενοχής του, ξεσπάει με τούτο τον ψαλμό και ζητάει από το Θεό την πλήρη εξάλειψη της ενοχής του. Ακόμη, υπόσχεται στο Θεό ύμνους και Θυσίες πνευματικές, και εύχεται να οικοδομηθούν τα τείχη της Ιερουσαλήμ.

Στον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό

Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

Ο Σταυρός του Χριστού προαναγγελλόταν και παρατυπωνόταν μυστικά από παλιές γενιές και κανείς ποτέ δεν συμφιλιώθηκε με το Θεό χωρίς τη δύναμη του Σταυρού. Πραγματικά μετά τη προγονική εκείνη παράβαση στο παράδεισο του Θεού δια του δένδρου, η μεν αμαρτία αναπτύχθηκε, εμείς δε πεθάναμε, έχοντας υποστεί το θάνατο της ψυχής και πριν από το σωματικό θάνατο που είναι ο από το Θεό χωρισμός της.

Ο Θεός είναι πνεύμα και αυταγαθότης και αρετή και αυτού κατ’ εικόνα και ομοίωση είναι το δικό μας πνεύμα.

Εντοπίστηκε το αρχαιότερο εβραϊκό κείμενο

07/01/2010

Επιγραφή από την εποχή του βασιλιά Δαβίδ, είναι το αρχαιότερο εβραϊκό κείμενο που έχει βρεθεί ποτέ, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσαν ισραηλινοί αρχαιολόγοι. Το πήλινο τμήμα με την επιγραφή, η οποία καταγράφει σημαντικό για την εποχή κοινωνικό μήνυμα, χρονολογείται περίπου στον 10ο αιώνα π.Χ.

Το τμήμα από πήλινο σκεύος, πάνω στο οποίο υπάρχει επιγραφή πέντε γραμμών, πρόσφατα αποκρυπτογραφήθηκε πλήρως από τους επιστήμονες, του Πανεπιστημίου της Χάιφας.

Σάρκωση και Ενανθρώπιση του Κυρίου (2)

ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

  Η. Έκαμε δεκτή την παράκληση των προφητών ο Κύριος. Δεν μπορούσε ο Πατέρας να παραβλέπει το γένος μας που χανόταν. Έστειλε τον Υιό Του, τον Κύριο, από τον ουρανό για να μας θεραπεύσει. Και λέει κάποιος από τους προφήτες: «Ο Κύριος τον Οποίο εσείς ζητάτε έρχεται και θα φτάσει ξαφνικά. Πού; Στο Ναό Του ο Κύριος» (Πρβλ. Μαλ. 3, 1). «Στο Ναό, όπου εσείς τον λιθοβολήσατε» (Πρβλ. Ιωαν.8, 5)

Θ. Έπειτα ο Σολομώντας, ακούγοντας αυτά από τον πατέρα του, οικοδόμησε θαυμαστό Ναό και προφητεύοντας Εκείνον που θα έρθει να κατοικήσει μέσα σ’ αυτόν λέει με θαυμασμό:  «αληθινά, θα έρθει να κατοικήσει στη γη, ανάμεσα στους ανθρώπους;» (Γ’ Βασ. 8, 27).

Όσιος Δαβίδ ο Γέρων, ο εν Εύβοια (16ος αι.)

Καταγόταν από το χωριό Γαρδινίτσα Λοκρίδος και ήταν υϊός ιερέως. Τρίχρονος ακόμη της του Τιμίου Προδρόμου «επισκοπής και εμφανείας έτυχε, παραδόξως αυτώ οφθέντι και οδηγήσαντι τούτον εν τω ιδίω ιερώ σήκω». Από τότε «ανήγετο εν φόβω Κυρίου, ταίς θείαις μελέταις τρεφόμενος». Μόλις δεκαπέντε ετών φορά το μοναχικό σχήμα, από τον μετέπειτα μητροπολίτη Ναυπάκτου Ακάκιο.

Κατόπιν ήλθε «εις τον λιμένα της αρετής», το Άγιον Όρος, στη μονή της Μεγίστης Λαύρας, όπου «πάν είδος ταμιευσάμενος ενάρετου επιδόσεως», επέστρεψε στη μονή πού ρασοφόρεσε. Συνέχισε τον αγώνα του «αδιακρίτω υπακοή και πλούτω βαθείας φρονήσεως, ή παιδιόθεν συνήκμασεν, εξού και το επώνυμον του Γέροντος είληφε».

Ο προφήτης Σαμουήλ – 20 Αυγούστου

Ο προφήτης Σαμουήλ. Τοιχογραφία από τον πρόναο του παρεκκλησίου του αγίου Νικολάου στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου.

Γεννήθηκε στην Αρμαθαίμ Σιφά στο όρος Εφραίμ, από τη φυλή του Λευΐ. Ήταν γιος του Ελκανά και της Άννας, η οποία ήταν στείρα και δια της προσευχής ο Θεός της χάρισε παιδί, τον Σαμουήλ, που τον αφιέρωσε στο Θεό για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της. Ο Σαμουήλ όταν μεγάλωσε, υπηρέτησε τον Κύριο και έγινε μέγας προφήτης και κριτής του λαού δικαιότατος. Αυτός έχρισε βασιλείς, το Σαούλ και το Δαυίδ, προφήτευσε 40 χρόνια και πέθανε σε βαθιά γεράματα. Ας αναφέρουμε, όμως, μερικούς οικοδομητικούς λόγους του, που ξεφώνησε στο λαό του Ισραήλ, αλλά ισχύουν και για τους λαούς κάθε εποχής. Λέει λοιπόν: «Εάν φοβηθείτε τον Κύριον και δουλεύσητε αύτω και ακούσητε της φωνής αυτού και μη ερίσητε τω στόματι Κυρίου και ήτε και υμείς και ο βασιλεύς ο βασιλεύων εφ’ υμών οπίσω Κυρίου πορευόμενοι εάν δε μη ακούσητε της φωνής Κυρίου… έσται χείρ Κυρίου εφ’ υμάς και επί τον βασιλέα υμών». Δηλαδή, αν φοβάστε και υπολογίζετε τον Κύριο, και Τον λατρεύετε και υπακούετε στα προστάγματα Του, και δεν αντιδράσετε προς αυτά που σας παραγγέλλει ο Κύριος,και ακολουθείτε σταθερά και σεις και ο κυβερνήτης που σας κυβερνά το δρόμο που σας υποδεικνύει ο Κύριος, σας λέγω όλα θα πηγαίνουν καλά. Θα έχετε την ευλογία του Κυρίου. Αν όμως δεν υπακούσετε στα προστάγματα του Κυρίου,τότε θα πέσει επάνω σε σας και τον κυβερνήτη σας, βαρύ το χέρι του Κυρίου και θα τιμωρηθείτε.

Χαιρετισμοί εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον (Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου)

Παναγία, η Αγία Νάπα.

Χαίρε Θρόνε βαστάζων τον βασιλέα της δόξης, ον άνω τα Χερουβείμ ατενίσαι ου δύνανται.

Χαίρε υψηλοτέρα των ουρανίων ταγμάτων, ως χωρήσασα τον τούτοις αχώρητον και βαστάσασα τον τούτοις αθεώρητον.

Χαίρε θεοκατόρθωτε πρώτε ουρανέ, εν ω κατοικεί το ανέσπερον φως.

Χαίρε στερέωμα, εξ ου ο της δικαιοσύνης ήλιος ανέτειλεν.

Χαίρε άδυτε ήλιε, δι΄ ου κατηυγάσθη της οικουμένης το πέρατα.

Χαίρε σελήνη παμφώτιστε, δι’ ής το της απιστίας απελήλαται σκότος, και το της πίστεως φως αντεισήχθη.

Χαίρε το των ποικίλων αστέρων πολυπλάσιον φέγγος.

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΔΑΒΙΔ (Μαρτύρησε στη Θεσσαλονίκη στις 26 Ιουνίου 1813)

Σύγχρονη τοιχογραφία του οσιομάρτυρος Δαβίδ στην Μονή Ξηροποτάμου. (Από το βιβλίο του Μωυσή Μοναχού, Οι Άγιοι του Αγίου Όρους)

Ο Άγιος Νεομάρτυς και Οσιομάρτυς Δαβίδ καταγόταν από τις Κυδωνιές ( Αϊβαλί) ,πόλη της Μ. Ασίας . Σε νεαρή ηλικία ήλθε στο Άγιον Όρος και εκάρη μοναχός στη Σκήτη της Αγίας Άννης. Ζούσε κοντά στον γέροντά του την θεάρεστη ζωή των μοναχών. Πρωτοστάτησε για την εκ βάθρων ανακαίνιση των ναών της Μεταμορφώσεως στην κορυφή του Άθω και της Παναγίας πιο κάτω , καθώς και την κατασκευή δεξαμενών για τη συγκέντρωση πόσιμου νερού, για την εξυπηρέτηση των μοναχών και των προσκυνητών. Για τον λόγο αυτό είχε πάει στη Σμύρνη της Μ. Ασίας ,όπου συγκέντρωσε χρήματα από τους ευσεβείς χριστιανούς και με τα χρήματα αυτά έγινε η ανακατασκευή των ναών.

ΖΕΙΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΘΕΟ;

του Αγίου Δημητρίου του Ροστώβ

Η ανάληψη του προφήτη Ηλία.

Ας θυμηθούμε τον άγιο προφήτη Ηλία. Μιλούσε (κάποτε) με το βασιλιά του Ισραήλ Αχαάβ και πρόφερε αυτά τα λόγια: «Ζη Κύριος ο Θεός Ισραήλ, ω πορέστην ενώπιον αυτού!» (Γ’ Βασ. ιζ’ 1). Τα ίδια λόγια πρόφερε κατά τη συνομιλία του με το γέροντα υπηρέτη του βα¬σιλιά, τον Αβδιού: «Ζη Κύριος των δυνάμεων, ω παρέστην ενώπιον αυτού» (Γ’ Βασ. ιη’ 15). Ίσως κάποιος θα ρωτήσει: άγιε προφήτη Ηλία, μα τι λες; Κοίταξε γύρω σου: Που βρίσκεσαι; Λοιπόν στέκεις όχι στον ουρανό, αλλά στη γη· όχι μπροστά στο μεγαλείο του Θεού, αλλά μπροστά στη μεγαλοπρέπεια του βασιλιά του Ισραήλ, του Αχαάβ. Και τι απαντά ο Προφήτης; Στέκω, λέει, ενώπιον του Θεού: «Ζη Κύριος των δυνάμεων, ω παρέστην ενώπιον αυτού!» – δηλαδή, μολονότι σωματικά είμαι στη γη και στέκω ενώπιον του γήινου βασιλιά, ωστόσο, ο νους μου, ο λογισμός μου, η καρδιά μου στέκει ενώπιον τού ιδίου του Θεού, που είναι στους ουρανούς και αναπαύεται στους θρόνους τους Χερουβικούς. Ω θεόφρονα νου, ω θεοφιλής καρδία, λογισμέ υψηλέ, που και στην παρουσία ανθρώπων ούτε σπιθαμή δεν εκκλίνεις και δεν εγκαταλείπεις το Θεό και στέκεις ενώπιον του…

Να ζει κανείς στην παρουσία του Θεού σημαίνει να ζει μέσα στον ίδιο το Θεό. Κι όποιος ζει μέσα στο Θεό, γίνεται ο ίδιος ωσάν θεός. Σε τέτοιους ανθρώπους είναι που αναφέρονται οι λόγοι του Δαβίδ: «Εγώ είπα• θεοί εστε…» (Ψαλμ. πα’ 6).

Στον τεχνίτη Πάγια για την εξομολόγηση (Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς)

Ηθελες να μάθεις εάν η εξομολόγηση είναι απολύτως απαραίτητη! Παλιότερα συχνά εξομολογιόσουν, και σταμάτησες επειδή κάποιος γέλασε γι’ αυτό μαζί σου. Δεν έπρεπε να σταματήσεις. Σε ποιόν δεν γέλασαν oι άνθρωποι; Γνωρίζεις πως είπε ο Πλέον-προορατικός: «Ουαί υμίν οι γελώντες νυν, ότι πενθήσετε και κλαύσετε» (Λουκ. 6,25). Έκτος από τη χειροτεχνία σου, λες ότι έχεις κι ένα αμπέλι, το όποιο παράγει άφθονα, αφού το περιποιείσαι καλά. Εάν κάποιος παραμελήσει το αμπέλι του, και γελάσει μαζί σου επειδή εσύ καλλιεργείς επιμελώς το δικό σου, θα σήκωνες τα χέρια σου από το αμπέλι, και θα σταματούσες να το καλλιεργείς; Δεν θα το έκανες, είναι σίγουρο. Πώς τότε μπορείς να ταλαντευθείς στην καλλιέργεια της ψυχής σου, της σημαντικότερης άπ’ όλα τα αμπέλια στη γη; Αφού όταν πεθάνεις, τη ψυχή θα την πάρεις, ενώ το αμπέλι θα το αφήσεις. Απ’ όλες τις καλλιέργειες η καλλιέργεια της ψυχής είναι η πιο σημαντική και απ’ όλους τους κόπους, με τους οποίους ο άνθρωπος κοπιάζει στη γη, ο κόπος περί της ψυχής είναι ο πιο λογικός. Γι’ αυτό, γύρισε στον προηγούμενο κόπο για τη ψυχή σου, και άρχισε ξανά να εξομολογείσαι.

ΤΡΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ ΕΛΕΓΧΟΥ (Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ)

Ο Προφήτης Νάθαν ελέγχει τον Δαβίδ.

1. Να ελέγχεις την κατάλληλη ώρα εκείνον που διαπράττει αδικία, χωρίς όμως να κινείσαι από το πάθος της εκδικήσεως, αλλά από την επιθυμία της διορθώσεως του αδελφού, σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου. Εκείνος που ελέγχει πρέπει να ελέγχει με κάθε ευσπλαχνία, με φόβο Θεού και με σκοπό να επιστρέψει στην αλήθεια εκείνον που πλανήθηκε.

2. Να αποφεύγεις τον απότομο τρόπο, ακόμη κι’ όταν πρέπει να επιπλήξεις κάποιον.Γιατί, αν προηγουμένως δώσεις το καλό παράδειγμα, ταπεινώνοντας τον εαυτό σου, θα γίνεις αποδεκτός από εκείνον που έχει ανάγκη θεραπείας. Πολλές φορές μάλιστα μας είναι χρήσιμος ο τρόπος, που χρησιμοποίησε ο προφήτης Νάθαν, ο οποίος δεν επέβαλε ο ίδιος την καταδικαστική απόφαση στο Δαβίδ που αμάρτησε, αλλά χρησιμοποίησε φανταστικό πρόσωπο και κατέστησε δικαστή του αμαρτήματος του τον ίδιο τον Δαβίδ, ώστε, αφού αυτός ο ίδιος προεξάγγειλε την καταδίκη εναντίον του εαυτού του, να μη μπορεί πλέον να κατηγορήσει τον Νάθαν, που τον έλεγξε.

( 1. Επιστολή 22. 2. Επιστολή 2).

ΑΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ (Μ. Βασιλείου)

Ο αρχάγγελος Μιχαήλ πατάσσει τον διάβολο. Πίνακας του ιταλού ζωγράφου Rafaello Sanzio (1518). Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου.

«Έκκλινον από κακού και ποίησον αγαθόν…». «Να απομακρυνθείς από το κακό και κάνε το καλό». Αυτές είναι βασικές προτροπές, εισαγωγικές στην ευσέβεια· μας διδάσκουν με ακρίβεια να συγκρατούμε τη γλώσσα, να απέχουμε από δόλια σχέδια, να ξεφεύγουμε από το κακό. Η αποχή από το κακό δεν αρμόζει στον πνευματικά τέλειο, αλλά σε εκείνον που βρίσκεται στα πρώτα μαθήματα. Αυτός πρέπει να αποφεύγει τη κίνηση προς το κακό. Αφού απαλλαγεί από τη συνήθεια της αμαρτωλής ζωής, όπως αποφεύγει κανείς τις κακοτοπιές, τότε να αρχίσει να κάνει τα καλά.

Είναι αδύνατο να πλησιάσει κανείς το αγαθό, αν προηγουμένως δεν απομακρυνθεί και δεν απαλλαγεί τελείως από το κακό. Όπως είναι αδύνατο να είναι κανείς υγιής, αν δεν απαλλαγεί από την αρρώστια· ή να έχει κανονική θερμοκρασία εκείνος που συνεχίζει ακόμη να κρυώνει· Αυτά είναι αντίθετα μεταξύ τους. Έτσι λοιπόν και εκείνος που πρόκειται να αρχίσει μία πνευματική ζωή πρέπει να απαλλαγεί από κάθε επαφή με το κακό.

(Μ. Βασιλείου, Ομιλία στον 33ο Ψαλμό)

Μετάφραση: Α. Χ.

ΠΩΣ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (Μεγάλου Βασιλείου)

Ρώσικη εικόνα του προφήτη Δαβίδ, του συγγραφέα των Ψαλμών, όπου εκφράζονται μεγάλες αλήθειες, σαν και αυτήν που εξηγεί στο συγκεκριμένο εδάφιο ο Μέγας Βασίλειος.

«Απέστρεψας δε το πρόσωπον σου, και εγενήθην τεταραγμένος» (Ψαλμ. 29,8). Έστρεψες αλλού το πρόσωπό σου, και αμέσως με έπιασε η ταραχή. Όσο καιρό, λέει ο ψαλμωδός, με φώτιζαν οι ακτίνες της επισκέψεώς σου, ζούσα σε σταθερή και ατάραχη κατάσταση· όταν όμως έστρεψες αλλού το πρόσωπο σου, φανερώθηκε η εμπάθεια και η ταραχή της ψυχής μου. Λέγεται δε ότι αποστρέφει ο Θεός το πρόσωπό του από εμάς, όταν στους καιρούς των δύσκολων περιστάσεων μας αφήνει να εκτεθούμε σε πειρασμούς, για να γίνει γνωστή, η δύναμη αντιστάσεως του αγωνιστή. Εάν λοιπόν «η ειρήνη του Θεού, την οποίαν κανένας ανθρώπινος νους δεν μπορεί να εννοήσει φρουρήσει τις καρδιές μας και τις σκέψεις μας», μπορούμε να αποφύγουμε την ταραχή και τη σύγχυση, που φέρνουν τα πάθη. Επειδή λοιπόν η αποστροφή του προσώπου του Θεού είναι αντίθετη με το θέλημά του και η ταραχή αντίθετη με το κάλλος, την ωραιότητα και τη δύναμη, γι’ αυτό η ταραχή θα είναι μια ασχήμια και αδυναμία της ψυχής, που προέρχεται από την αποξένωση και την απομάκρυνση από το Θεό. Ας ευχόμαστε λοιπόν πάντοτε να λάμπει πάνω μας το πρόσωπο του Θεού, ώστε να είμαστε «στην εξωτερική μας εμφάνιση και ενδυμασία ιεροπρεπείς» και πράοι και με κάθε τρόπο ατάραχοι εξ αιτίας της προθυμίας μας για τα καλά.

(Ομιλία στον 29ο Ψαλμό).

ΖΗΤΗΣΕ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ (Μ. Βασιλείου)

«Ζήτησον ειρήνην και δίωξον αυτήν» ( Ψαλμ. 33,15). Ζήσε την ειρήνη και επιδίωξε την με συνεχείς προσπάθειες. Γι’ αυτήν είπε ο Κύριος «σας αφήνω την ειρήνη, σας δίνω τη δική μου ειρήνη όχι την ειρήνη που δίνει ο κόσμος». Ζήτησε λοιπόν την ειρήνη του Κυρίου και επιδίωξέ την. Θα την επιδιώξεις δε όχι με άλλο τρόπο, αλλά τρέχοντας «με σκοπό το βραβείο της άνω κλήσεως». Στον ουρανό είναι η αληθινή ειρήνη. Γιατί όσο καιρό συνδεόμαστε με τη σάρκα, είμαστε δεσμευμένοι με πολλά, που μας αναστατώνουν και μας ταράζουν πολύ. Ζήτησε λοιπόν την ειρήνη, την απαλλαγή από τους θορύβους αυτού του κόσμου. Απόκτησε γαληνεμένο νου, μια ήρεμη και ατάραχη κατάσταση της ψυχής, που δεν σαλεύεται από τα πάθη ούτε παρασύρεται σε συμβιβασμό από ψεύτικες απόψεις που στηρίζονται σε πιθανότητες, για να αποκτήσεις την ειρήνη του Θεού, που ξεπερνά κάθε νου και φρουρεί την καρδιά σου. Εκείνος που ζητά την ειρήνη, ζητά με πόθο το Χριστό. Αυτός είναι η ειρήνη που ένωσε τους δύο σε ένα καινούργιο άνθρωπο φέρνοντας ειρήνη και «ειρήνευσε με το αίμα που χύθηκε στο σταυρό τα επίγεια και τα επουράνια» (Κολ. 1,20)

(Ομιλία στον 33ο Ψαλμό)

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Να μη γεμίζουμε τις ψυχές μας με το άκουσμα πρόστυχων τραγουδιών, γιατί είναι φυσικό από μουσική τέτοιου είδους να γεννιούνται πάθη, που υποδουλώνουν και εξευτελίζουν τη ψυχή. Αλλά εμείς να επιζητούμε την άλλη μουσική, που και καλύτερη είναι, αλλά και οδηγεί στη βελτίωση της ψυχής. Αυτήν χρησιμοποίησε και ο Δαβίδ, ο ποιητής των ιερών ψαλμών, και θεράπευσε, καθώς λένε, το βασιλιά (Σαούλ) από τη μανιώδη κατάθλιψη. Λέγεται επίσης ότι ο Πυθαγόρας, όταν συνάντησε μεθυσμένους γλεντοκόπους, διέταξε τον αρχηγό τους, που έπαιζε φλογέρα, να αλλάξει σκοπό και να παίξει σ’ αυτούς το δωρικό μέλος. Τότε αυτοί συνήλθαν τόσο από τη μελωδία, ώστε πέταξαν τα στεφάνια και ντροπιασμένοι γύρισαν πίσω και έφυγαν.

ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΘΑ ΚΑΤΑΦΥΓΩ; (Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου)

Ο Προφητάναξ Δαβίδ. Εικόνα της Ιερά Μονής του Αγίου Αντωνίου στην Αριζόνα (εκεί είναι ο γέροντας Εφραίμ ο Φιλοθεϊτης).

Ποια βοήθεια θα βρω όταν ταλαιπωρούμαι ή ποια παρηγοριά; Σε ποιον θα καταφύγω όταν στενοχωρούμαι; Την απάντηση, σου την δίνει ο Δαβίδ, ο μεγάλος θεραπευτής, που ακόμη και πονηρά πνεύματα ξόρκιζε με το Πνεύμα που είχε μέσα του. Ζητάς από μένα να μάθεις σε ποιον θα καταφύγεις και δεν το γνωρίζεις συ ο ίδιος; Ποιος είναι εκείνος που δυναμώνει τα αδύνατα χέρια, που θεραπεύει τα γόνατα που έχουν παραλύσει και οδηγεί μέσα από τη φωτιά και σώζει μέσα από το νερό; Δεν σου χρειάζεται, λέει, στρατός, ούτε όπλα, ούτε τοξότες, ούτε ιππείς, ούτε σύμβουλοι, ούτε φίλοι, ούτε εξωτερική ενίσχυση. Έχεις στη διάθεσή σου τη συμμαχία που έχω και εγώ και καθένας που την θέλει. Πρέπει μόνο να την θελήσεις και να τρέξεις προς αυτήν με ορμή. Κοντά σου βρίσκεται η παρηγοριά, στο στόμα και στην καρδιά σου. «Θυμήθηκα τον Θεό», λέει, «και ευφράνθηκα» (Ψαλμός ΟΣΤ΄ 3). Υπάρχει κάτι πιο εύκολο από την μνήμη; Θυμήσου και συ τον Θεό, για να ευφρανθείς.

(Λόγος ΙΖ΄, Προς τους πολιτευομένους Νανζιανζού…)

Περί Αγγέλων – Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός

Κοπτική εικόνα του αρχάγγελου Μιχαήλ

Ο Θεός είναι κτίστης και δημιουργός των αγγέλων, που τους δημιούργησε εκ του μηδενός και τους έκανε κατά τη δική του εικόνα ασώματη φύση, ωσάν κάποιον άνεμο και άυλη φωτιά, όπως λέγει ο θείος Δαβίδ· «Ο ποιών τους αγγέλους αυτου πνεύματα και τους λειτουργούς αυτου πυρός φλόγα», περιγράφοντας την ευκινησία και τη φλογερότητα και τη θερμότητα και τη διεισδυτικότητα και την ταχύτητά τους στό θείο πόθο και τη θεία υπηρεσία, και την ανοδική τους τάση και την απομάκρυνσή τους από κάθε υλική σκέψη.

Ο άγγελος λοιπόν είναι ύπαρξη πνευματική, αεικίνητη, ελεύθερη, ασώματη, πού υπηρετεί τό Θεό, και κατά χάρη έχει λάβει στη φύση της την αθανασία, που τό σχήμα και την κατάσταση αυτής τής ύπαρξης μόνον ο Κτίστης γνωρίζει. Και ονομάζεται ασώματη και άυλη σε σχέση με εμάς· διότι καθετί που συγκρίνεται με τό Θεό, τόν μόνο ασύγκριτο, βρίσκεται ότι είναι δυσκίνητο και υλικό, επειδή μόνο τό θείο είναι αληθώς άυλο και ασώματο. Είναι λοιπόν ο άγγελος φύση λογική, πνευματική και ελεύθερη, μεταβλητή σύμφωνα με την απόφασή της, δηλαδή μεταβλητή με τη θέλησή της· διότι καθετι που έχει δημιουργηθεί είναι και μετάβλητο και μόνο τό αδημιούργητο είναι αμετάβλητο. Επίσης καθετι λογικό είναι ελεύθερο. Επειδή λοιπόν ο άγγελος είναι λογική και πνευματική φύση, είναι ελεύθερη· επειδή όμως είναι φύση που έχει δημιουργηθεί, είναι μεταβλητή, με δυνατότητα νά μένει σταθερή και νά προοδεύει στό αγαθό, αλλά και νά κατευθύνεται στό κακό. Επίσης, δεν έχει τη δυνατότητα νά μετανοήσει, διότι είναι και ασώματος. Ο άνθρωπος δηλαδή μπορεί νά μετανοήσει λόγω τής ασθένειας του σώματός του. Είναι αθάνατος ὄχι εκ φύσεως, αλλά κατά χάρη· διότι καθετι που έχει αρχή, έχει και τέλος σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους. Και μόνος ο Θεός είναι αιώνιος, ή καλύτερα πέραν από τό αιώνιο· διότι ο Δημιουργός του κόσμου δεν εξαρτάται από τό χρόνο, αλλά είναι πέραν από τό χρόνο.