Η πνευματική πορεία του ανθρώπου προς τον Θεό (Μέρος Α΄)

Άνθη  Φιλοκαλίας (Περί λογισμών και παθών)

Μέρος Α΄

Αρχιμ. Κύριλλος Κεφαλόπουλος

     Η πνευματική πορεία του ανθρώπου προς τον Θεό. Από την κάθαρση των παθών στην απόκτηση των αρετών

(Συμβουλές των Νηπτικών Πατέρων της Φιλοκαλίας).

Η πνευματική ζωή του χριστιανού στόχο της έχει να τον οδηγήσει στον Θεό.  Ο  χριστιανός κάνει τον πνευματικό του αγώνα να απαλλαγεί από τα πάθη και τις αμαρτίες του, να θεραπεύσει την πληγωμένη του ψυχή  (»ου χρείαν έχουσιν οι ισχύοντες ιατρού, αλλά οι κακώς έχοντες»),να ανακαινίσει την ύπαρξή του στην νέα  πνευματική κατάσταση που φέρνει ο Χριστός. Η καινή κτίση που φέρνει η Σάρκωση και η Ανάσταση του Κυρίου για τον άνθρωπο είναι η δυνατότητά του να εισέλθει  στην Βασιλεία των Ουρανών, στον πνευματικό κόσμο όπου ο πιστός θα είναι ανακαινισμένος εν Χριστώ, καθαρός και άγιος κατά Χάριν, και ενωμένος με τον Θεό.

Η δικαίωση του ανθρώπου

122. Τι εννοούμε λέγοντας δικαίωση;

Την απελευθέρωση τού ανθρώπου από την αμαρτία και την οφειλόμενη σ’ αυτήν ενοχή, την αναγέννηση, ανακαίνιση και θέωση της φύσεώς του, που είναι όλα καρποί του λυτρωτικού έργου του Χριστού.  Οπως η αμαρτία με την εισήγηση του πλάνου επέφερε αχρείωση της πνευματικής φύσεως του ανθρώπου και εξασθένηση των πνευματικών του δυνάμεων σταθερώς αποκλινουσών από το Θεο και φερομένων προς το κακό, έτσι και η χάρη του Θεού, που πλούσια απέρρευσε από το πάθος και την ιλαστική θυσία του Χριστού, αποκατέστησε το «κατ’ εικόνα» στην αρχέγονή του εύκλεια, ενισχύοντας τις ηθικές και πνευματικές δυνάμεις του ανθρώπου στο αγαθό και την αρετή. Παρόλο ότι η δικαίωση είναι έργο καθαρό της αγάπης και της χρηστότητας του Θεού, όμως για την πραγμάτωσή της απαιτείται από μέρους του ανθρώπου η ελεύθερη σύμπραξη και συνέργειά του με τη χάρη του Χριστού.

Αγίου Γρηγορίου Νύσσης – Το όνομα Χριστιανός

Στον Αρμόνιο για τη σημασία της ονομασίας Χριστιανός

Άς εξετάσουμε, λοιπόν, -πρώτα ποιά είναι ή σημασία του χριστιανισμού από την ίδια την ονομασία του. Βέβαια οι σοφότεροι από μένα -θα βρουν κάποιο νόημα υψηλότερο και πιό περιεκτικό, ανάλογο ασφαλώς με το ύψος του ονόματος. Όσα δε εγώ μπορώ να πω για το όνομα αυτό, είναι τα έξης: Το όνομα του Χριστού (από το όποιο παράγονται και τα: Χριστιανός και Χριστιανισμός), εάν το εξηγήσουμε με λέξεις πιό απλές και γνωστές, θα βρούμε ότι σημαίνει το βασιλιά επειδή η Άγια Γραφή υποδηλώνει το βασιλικό αξίωμα, χρησιμοποιώντας με ένα ιδιότυπο τρόπο πα­ρόμοια λέξη.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και οι Ησυχαστές

Κυριακή Β΄Νηστειών.

Η Β’ Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά (14ος αιώνας) ησυχαστή του Αγίου Ὀρους και μετά Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης.

Ο άγιος Γρηγόριος υπερασπίστηκε τους Ησυχαστές του Αγίου Όρους, τους οποίους ειρωνευόταν και πολεμούσε ο εκφραστής του πνεύματος της Δυτικής Εκκλησίας, μοναχός Βαρλαάμ, από την Καλαβρία της Νότιας Ιταλίας. Ο αγ. Γρηγόριος, όταν υπερασπιζόταν τους εν λόγω Μοναχούς, διατύπωνε την Ορθόδοξη πίστη, σχετικά με το Θεό και τον τρόπο προσέγγισής του από τον άνθρωπο, καθώς και το τί είναι αυτό, που συνιστά τη σωτηρία του ανθρώπου.

Αν η πίστη αλλοιωθεί, έστω και κατά ένα γιώτα(ι), τότε διαφοροποιείται η «εν Χριστώ» ζωή και ματαιώνεται η σωτηρία του ανθρώπου.

Αγωνιζόμαστε, λειώνουμε, δίνουμε τον εαυτό μας..!

Ευλογημένος ο φανείς Θεός ημών..

Μητροπολίτου Προικοννήσου Ιωσήφ

Ποιος δεν ξέρει η δίψα τί βάσανο είναι! Την πείνα εύκολα μπορρί ην ξεγελάσει· να την ξεχάσει. Μα η δίψα ούτε φιμώνεται, μήτε ξεγελιέται, μήτε ξεχνιέται! Τα χείλη φρύγονται, η γλώσσα ξεραίνεται, το στόμα ξεροσταλιάζει…Διψώ!» (Ιωάν. 19: 28), ακούστηκε να λέει ο Σωτήρας πάνω στο Σταυρό. Ούτε «πεινώ», ούτε «πονώ», ούτε «πάσχω». «Διψώ»! Και βρέθηκε χέρι, ένα χέρι που τόχει Αυτός πλασμένο, να Τον ποτίσει στη δίψα Του «όξος   μετά χολής μεμιγμένον» (Ματθ. 27: 34) …

Με διψασμένη ψυχή τρέχουμε οι ταλαίπωροι άνθρωποι στα μονοπάτια της ζωής και ζητάμε, ψάχνουμε, πασκίζουμε κάτι να βρούμε. «Ευτυχία» το λένε το ζητούμενο μερικοί. «Χαρά» καμπόσοι. «Ησυχία» κάποιοι. «Γαλήνη» άλλοι. «Ειρήνη» πολλοί. Αγωνιζόμαστε, λειώνουμε, δίνουμε τον εαυτό μας, δε σταματάμε να τρέχουμε με φρυγμένα τα χείλη! Κι όταν νομίσαμε πως το βρήκαμε το ζητούμενο, πως το ψηλαφήσαμε, το πιάσαμε, το κάμαμε δικό μας. αλλοίμονο! βρεθήκαμε γελασμένοι! Πάλι, λοιπόν, απ’ την αρχή τρέξιμο, ξανά κυνηγητό του ποθούμενου, και ξανά με αδειανά χέρια! Αλήθεια, γιατί;

Βλέπεις τί σου εύχομαι;

Ανάγκη ανακαινίσεως και καθάρσεως.

Σου ευχήθηκα, γενικά, «ευτυχισμένο το νέο έτος». Ύστερα σκέφτηκα να σου δώσω και μια ειδική ευχή γι’ αυτό: Να γίνεις καινούρια! Καινούρια πώς; Να, όπως ένα καινούριο φόρεμα: Αψεγάδιαστο, λαμπερό, χωρίς τον παραμικρό λεκέ, χωρίς το παραμικρό τσαλάκωμα. Έτσι εύχομαι να γίνει η ψυχή σου. Την πρωτοχρονιά να είσαι σωματικά σαν το φόρεμα που ανέφερα, ολοκαίνουρια, «του κουτιού». Ψυχικά, όμως, πώς να είσαι;… Η ψυχή μας, από τη στιγμή που έρχεται στον κόσμο, έχει επάνω της κάτι το παλαιό. Αν δεν απαλλαγεί απ’ αυτό, δεν θα ανακαινιστεί. Τί είναι; Η ματαιότητα και τα πάθη. Βγάλε τα από τη ψυχή σου, και θα γίνεις καινούρια. Άκου τι γράφει σχετικά ο απόστολος Παύλος στους Εφεσίους: «Να πετάξετε από πάνω σας τον παλιό εαυτό σας, που σας συνδέει με την προηγούμενη ζωή σας και που φθείρεται με τις απατηλές επιθυμίες του. Να ανακαινιστείτε σ’ όλο το βάθος του πνεύματός σας. Να ντυθείτε τον καινούριο άνθρωπο, που ο Θεός, κατά το σχέδιο του, τον έπλασε για να ζει με αρετή και αγιότητα, που προέρχονται από την αλήθεια» (Εφ. 4:22-24).

Πόσο είμαι μικρός!..

VatopaidiFriend: Ένας σύγχρονος νέος διηγείται πώς γνώρισε το Χριστό και πώς οδηγήθηκε στην αληθινή επίγνωση και έγινε φίλος του μέσα από απλές καθημερινές συνήθειες που αποτελούσαν τη χαρά, τη διασκέδαση, την απολαυσή, την ανάπαυσή του!

Χρειαζόταν τίποτε περισσότερο, για να το καταλάβω, πόσο μικρός ήμουν εγώ, και πόσο μεγάλος απέναντί μου είναι ο Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός;

Τον είχα καλέσει να έλθει μέσα μου, στη καρδιά μου. Και βρέθηκε στο στάβλο του Αυγεία!…

Γονάτισα και του είπα:

-Τώρα το καταλαβαίνω, Κύριε. Δεν είμαι άξιος να έλθεις μέσα μου. Δεν θα βρεις τόπο άξιο να ακουμπήσεις το κεφάλι σου. Καθάρισέ με, Κύριε. Καθάρισε τον ρύπο της ψυχής μου.

Οσίου Μάρκου του Ασκητού: Τα 200 κεφάλαια για τον Πνευματικό νόμο – (μέρος 3ο/5)

του Αγίου Μάρκου του Ασκητού

38. Υπάρχει έλεγχος που γίνεται από κακία ή από άμυνα, και άλλος που γίνεται από φόβο Θεού και αγάπη για την αλήθεια.
39. Εκείνον που έπαψε να αμαρτάνει και ήδη μετανοεί, μην τον ελέγχεις πλέον. Αν ισχυρίζεσαι ότι τον ελέγχεις κατά Θεόν, φανέρωσε πρώτα τις δικές σου αμαρτίες.
40. Κάθε αρετής προέλευση είναι ο Θεός, όπως του καθημερινού φωτός ο ήλιος.

Οσίου Μάρκου του Ασκητού: Τα 200 κεφάλαια για τον Πνευματικό νόμο – (μέρος 2ο/5)


1. Επειδή πολλές φορές θελήσατε να μάθετε πώς ο νόμος είναι πνευματικός κατά τον Απόστολο, και τι πρέπει να γνωρίζουν και να κάνουν εκείνοι που θέλουν να τον φυλάξουν, πάνω σ αυτό το ζήτημα θα σας πω κατά τη δύναμή μου.
2. Πρώτα-πρώτα γνωρίζομε ότι ο Θεός είναι αρχή κάθε καλού και μεσότητα και τέλος. Το καλό δεν είναι δυνατό να πράττεται ή να πιστεύεται, παρά μόνο με την ένωση με τον Ιησού Χριστό και με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος.

Οσίου Μάρκου του Ασκητού: Τα 200 κεφάλαια για τον Πνευματικό νόμο – Εισαγωγή (μέρος 1ο/5)

Εισαγωγή

Ο Όσιος Πατέρας μας Μάρκος ο Ερημίτης ή Ασκητής, έζησε το δεύτερο μισό του 4ου αι. και αρχές του 5ου αιώνα (μετά το 430). Ήταν μαθητής του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και τιμάται από την  Ορθόδοξη Εκκλησία στις 5 Μαρτίου. Ο  άγιος Νικόδημος γράφει  στον Συναξαριστή του, ότι «ο Όσιος Μάρκος ήταν σε όλα φιλόπονος. Ασχολήθηκε με τη μελέτη των θείων Γραφών, και συγχρόνως έφθασε σε ψηλά μέτρα της ασκήσεως και των αρετών. Τα δύο αυτά αποδεικνύονται τόσο από τους λόγους που συνέγραψε, που είναι παιδευτικοί και ωφέλιμοι όσο και από το χάρισμα των θαυμάτων.

Η θεραπεία κατά των διαφόρων ναρκωτικών

Πάθη

Άρρωστε φίλε, το πρόβλημα σου δεν είναι το σωματικό αλλά πρωτίστως ψυχικό και πνευματικό. Καθημερινά έρχεσαι σε μάχη με τη συνείδηση σου καταπατώντας τις εντολές της και επέκταση τις εντολές του Θεού που σε έπλασε καθαρό και άγιο ζητώντας σου να διατηρηθείς έτσι, και εσύ πέφτεις καθημερινά στις λάσπες.

Σε θέλει ελεύθερο χωρίς εξαρτήσεις και κενό από πάθη έτσι ώστε να βρει τόπο η Θεία χάρη του και να σκηνώσει μέσα σου προσφέροντας σου γαλήνη και ειρήνη.

Όσο πιο πολύ χώρο Του δώσεις τόσο περισσότερα χαρίσματα τα λάβεις, όσο πιο πολύ αγωνιστείς τόσο μεγαλύτερη νίκη εναντίον του δαίμονα που σε πολεμά θα επιτύχεις, όσο πιο πολύ ακολουθήσεις τις εντολές του Θεού τόσο πιο κοντά του θα φτάσεις. Με αυτά στο μυαλό σου ξεκίνα νέο αγώνα κατά της αυτοκαταστροφής σου με μεγαλύτερη θέληση για την πολυπόθητη νίκη γνωρίζοντας όμως ότι ο μόνος που μπορεί να σε σώσει είναι ο Θεός αφού αυτός δίνει τα εφόδια και τα χαρίσματα δεδομένου ότι εμείς είμαστε χωρίς Αυτόν ένα τίποτα.

Αναστάσιμη θεοεμπειρία

Ο ευαγγελιστής Λουκάς μας λέει ότι οι οφθαλμοί των δύο μαθητών πού πήγαιναν προς Εμμαούς «εμποδίζονταν ώστε να μην μπορούν να αναγνωρίσουν τον αναστημένο Κύριο». Επομένως, όπως γίνεται αντιληπτό, η προσέγγιση στο μυστήριο της Αναστάσεως δεν είναι μόνο αποτέλεσμα ανθρώπινης προσπάθειας, αλλά χρειάζεται και η θεία αποκάλυψη. Όταν ο Κύριος όμως βλέπει εκ μέρους μας μία αγαθή διάθεση προσεγγίσεως, τότε ανταποκρίνεται. Οι δύο μαθητές προς Εμμαούς «αναγνώρισαν τον αναστημένο Κύριο «εν τη κλάσει του άρτου», αφού πρώτα «διηνοίχθησαν αυτών οι οφθαλμοί».

Πολλά ή λίγα αλλά νόστιμα;

 Για τις άγιες νηστείες .

 Αγίου Δωροθέου

Με το Μωσαϊκό Νόμο πρόσταξε ο Θεός τους Ισραηλίτες, να ξεχωρίζουν κάθε χρόνο το ένα δέκατο από όσα θ’ αποκτούν και να τ’ αφιερώνουν στο Θεό και κάνοντας αυτό να παίρνουν ευλογία για όλα τους τα έργα. Έχοντας υπόψη τους αυτό, οι Άγιοι Απόστολοι σκέφτηκαν και αποφάσισαν, για να βοηθήσουν και να ευεργετήσουν τις ψυχές μας, να μας παραδώσουν κάτι ακόμα υψηλότερο και τελειότερο, δηλαδή ν’ αφιερώνουμε στο Θεό το ένα δέκατο των ημερών της ζωής μας, για να ευλογούνται έτσι τα έργα μας και να παίρνουμε συγχώρεση κάθε χρόνο για τις αμαρτίες ολόκληρου του χρόνου.

Καλό είναι να μην πέφτει κανείς, ή αν πέφτει να σηκώνεται!

Ο Ιησούς του Ναυή συναντά άγγελο Κυρίου. Κωδ. 602.Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου

 Πρέπει να γνωρίζουμε ότι, για να συγχωρηθούμε, δεν φθάνει να μετανοήσουμε με όλη μας τη ψυχή και να εξομολογηθούμε. Είναι αυτονόητο πως χρειάζεται και η σταθερή απόφασή μας να μην ξαναπέσουμε στα ίδια αμαρτήματα.

Αυτό, βέβαια, το να μην ξαναπέσουμε δηλαδή στα ίδια αμαρτήματα, είναι δύσκολο. Δεν θα το κατορθώσουμε, αν δεν φυλάξουμε με επιμέλεια τον εαυτόν μας, και αν δεν αντισταθούμε γενναία στους νοητούς εχθρούς μας, τους δαίμονες.

Η ποίηση των Χριστουγέννων (1)

«Ο ουρανός και η γη, σήμερον ηνώθησαν τεχθέντος του Χριστού. Σήμερον Θεός επί γης παραγέγονε, και άνθρωπος εις  ουρανούς αναβέβηκε…».

 Τα παραπάνω λόγια, παρμένα απ’ τα ιδιόμελα της Λιτής των Χριστουγέννων, όπου ψάλλονται χαρμόσυνα στον γλυκύτατο α’ ήχο, είναι η θύρα απ’ την οποία πέρναγε ο Παπαδιαμάντης -όπως και κάθε ορθόδοξος Χριστιανός- στο γιορταστικό χώρο των Χριστουγέννων.

ΦΟΒΟΣ ΘΕΟΥ

Αγίου Θεοφάνους του Εγκλείστου

Ο φόβος του Θεού είναι η ρίζα κάθε καλού έργου. Ούτε ένα λεπτό να μην απομακρύνεται από την καρδιά σας. Σαν το κερί ν’ ανάβει και να φωτίζει όλους τους λογισμούς, όλες τις εσωτερικές κινήσεις της καρδιάς σας.

Αυτός θα σας διδάξει να βαδίζετε σωστά, να εργάζεσθε το κάθε τι σαν έργο Θεού. Αυτός θα σας διδάξει να στέκεστε, όπως εκείνοι που βρίσκονται μπροστά στο βασιλέα. Αυτός θα σας διδάξει να προχωρείτε, όπως προχωρούν εκείνοι που κρατούν ένα ποτήρι γεμάτο νερό, από το οποίο δεν πρέπει να στάξει ούτε μια σταγόνα.

Θείας Χάριτος Εμπειρίες, Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής (20)

Συνέχεια από (19)

(+Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού)

22. Η φυλακή των αισθήσεων και οι καρποί της νήψεως.

Άλλοτε πάλιν μας έλεγε για την φυλακήν των αισθήσεων και πόσην σημασίαν έχει αυτή η εργασία.

«Τα από μέρους πτώματα και αυτός ο ξερός πόλεμος του εχθρού έχουν σχεδόν την εισοδόν τους από τας θύρας των αισθήσεων. Εάν δεν δοθή αφορμή από κάπου, ο πόλεμος δεν αρχίζει, και αν θα γίνη, θα είναι ανίσχυρος και χωρίς βλάβην, κόβετε λοιπόν τας αφορμάς. Μέσα σ’ αυτές στήνει ο εχθρός τας παγίδας του και πιάνει όποιον δεν έχει προσοχήν. Κάποτε, μας ελεγεν, είχα τούτο εις τον νουν μου και μάλιστα ερχόταν εις την μνήμην μου και το ρητόν της Γραφής,»πάση φυλακή τήρει σην καρδίαν» και καθόμουν εις το σκαμνάκι μου και έλεγα την ευχήν, όπως πάντοτε εσυνήθιζα.

Μου εφάνηκε πως βρέθηκα σε ένα μέρος σαν θεωρείο υψηλό, που ήταν σαν εξέδρα και από κάτω ήτο ένας απέραντος κάμπος σαν γαληνεμένη θάλασσα. Όπως προσπαθούσα με περιέργεια να ιδώ, τι ήταν αυτό και πως βρέθηκα εκεί, διέκρινα ότι μέσα εις το έδαφος, που μόλις και εφαίνοντο, ήσαν στημένες αναρίθμητες παγίδες. Με έπιασε φόβος και σκεπτόμουν, τι σήμαιναν αυτά και ποιος έστησε τόσες παγίδες σε τόσην έκτασιν και αλλοίμονον σε εκείνον που θα πέση εδώ μέσα.

ΠΟΙΟΣ ΜΑΣ ΕΥΕΡΓΕΤΕΙ; (του Αββά Ζωσιμά)

Ιησούς Χριστός νικά

Έλεγε: πως αν κανείς φέρει στο νου του κάποιον που τον έθλιψε ή τον ζημίωσε ή τον έβρισε ή τον ρεζίλεψε ή τον κατηγόρησε χωρίς λόγο ή του έκανε οποιοδήποτε άλλο κακό, και πιάσει να πλέκει λογισμούς εναντίον του, αυτός επιβουλεύεται την ίδια του τη ψυχή, όπως οι δαίμονες. Επειδή του αρκεί αυτό για να καταστραφεί. Αλλά τι λέω «να πλέκει λογισμούς»; Αν δεν θεωρεί τον άλλο σαν ευεργέτη και γιατρό, αδικεί αφάνταστα τον εαυτό του!

Γιατί λες ότι πάσχεις; Αυτός σε καθαρίζει! Και οφείλεις να τον θεωρείς σαν γιατρό, σταλμένο σε σένα από το Χριστό. Έχεις υποχρέωση να πάθεις για τ’ Όνομά Του, και οφείλεις να έχεις αυτό τον άνθρωπο σαν ευεργέτη.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ (ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ)

Ο Ιώβ, πρωταγωνιστής του ομώνυμου βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης, πρότυπο υπομονής και πίστης στον Θεό. Εδώ τον βλέπουμε κατάκοιτο πάνω στην κοπριά, έχοντας χάσει όλη του την περιουσία και τα 10 παιδιά του, και έχοντας προσβληθεί από μια αρρώστεια που τον γέμισε πληγές από την κορυφή έως τα νύχια. Μικρογραφία από την Συριακή Βίβλο του Παρισιού (6ος-7ος αιώνας).

Όλα δίνονται από το Θεό. Και όλα δίνονται για τη σωτηρία μας. Μ’ αυτή τη σκέψη να δεχθείς κι εσύ την ασθένεια σου, ευχαριστώντας το Θεό, που φροντίζει για τη σωτηρία σου. Τώρα, το πως συντελεί στη σωτηρία μας οτιδήποτε παραχωρεί ό Κύριος, μόνο Εκείνος το γνωρίζει. Εμείς συνήθως δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε. Στέλνει λ.χ. μια συμφορά άλλοτε για να μας παιδαγωγήσει, άλλοτε για να μας αφυπνίσει πνευματικά, άλλοτε για να μας γλυτώσει από ενα μεγαλύτερο κακό, άλλοτε για να μας αυξήσει τον ουράνιο μισθό, άλλοτε για να μας απαλλάξει από κάποιο πάθος κ.ο.κ. Εσύ, λοιπόν, ν’ αναλογίζεσαι τις αμαρτίες σου και να λες: «Δόξα σ’ Εσένα, Κύριε, που με τιμωρείς δίκαια!». Να συλλογίζεσαι ότι πρωτύτερα είχες ξεχάσει το Θεό και να λές: «Δόξα σ’ Εσένα, Κύριε, που μου έδωσες αφορμή και γνώση για να Σε θυμάμαι συχνά!». Να σκέφτεσαι οτι, αν ήσουν υγιής, πιθανότατα δεν θα έκανες το καλό, και να λές: «Δόξα σ’ Εσένα, Κύριε, που μ’ εμπόδισες από την αμαρτία!». Αν αντιμετωπίζεις μ’ αυτόν τον τρόπο και μ’ αυτές τις σκέψεις την ασθένεια σου, το φορτίο σου θα γίνει πολύ ελαφρό.