Τρεις κατηγορίες ανθρώπων

Του C.S Lewis

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων στον κόσμο.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει όσους ζουν μόνο για την εαυτό τους αναζητώντας μόνο προσωπικές ηδονές, θεωρώντας τον Άνθρωπο και την Φύση, απλώς σαν ένα ακατέργαστο υλικό, που μπορεί να πάρει όποιο σχήμα τους βολεύει.

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν όσοι αναγνωρίζουν πως υπάρχει γι’ αυτούς κάποια αξίωση, έξω από τον εαυτό τους, που τους περιορίζει (το θέλημα του Θεού, η κατηγορική προσταγή η το κοινωνικό καλό) και προσπαθούν με ειλικρίνεια και επιδιώκουν να ικανοποιήσουν τα συμφέροντά τους, στο βαθμό που τους επιτρέπει αυτήν η αξίωση! Προσπαθούν να καταβάλλουν στην υψηλή αυτή αξίωση όλα όσα τους απαιτεί, όπως εκείνοι που πληρώνουν τους φόρους τους. Συγχρόνως ελπίζουν, όπως όλοι οι φορολογούμενοι, πως ο,τι τους απέμεινε, θα τους είναι αρκετό, για να συνεχίσουν να ζουν. Η ζωή τους είναι διαιρεμένη στα δύο, όπως η ζωή ενός στρατιώτη η ενός μαθητή. Στην ώρα της παρέλασης και στην ώρα εκτός παρέλασης, στην ώρα του σχολείου και στην ώρα εκτός σχολείου.

Πίστη και ταπείνωση

Κυριακή ΙΖ΄Ματθαίου(Χαναναίας)

Ο Χριστός, συνοδευόμενος από τους μαθητές του, περνούσε μια μέρα από τα σύνορα της Τύρου και της Σιδώνος. Μια γυναίκα από τα μέρη εκείνα πρόβαλε ξαφνικά μπροστά του, στη μέση του δρόμου. Έπεσε στα πόδια του και με δάκρυα τον παρακαλούσε να θεραπεύσει την κόρη της που ήταν δαιμονισμένη. Παραδόξως ο Ελεήμων την προσπέρασε χωρίς να της αποκριθεί τίποτε. Ούτε μια ματιά δεν της έριξε. Φάνηκε ολότελα αδιάφορος στον πόνο της γυναίκας εκείνης, που με λυτά τα μαλλιά, με τα μάγουλα αυλακωμένα από το κλάμα, με λόγια που θα συγκινούσαν και τις πέτρες, τον ικέτευε. Αυτά το θέαμα και το άκουσμα που ήταν ικανό να,συνταράξει και να σφίξει κάθε καρδιά, τον άφησε -έτσι τουλάχιστο θάχε κανείς την εντύπωση- ψυχρό.

Ο Ιησούς την προσπέρασε, ακολουθούμενος από τους Δώδεκα. Μα η γυναίκα -η Χαναναία, όπως τη λέει ο ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος- δεν έμεινε άπρακτη. Η αδιαφορία του Χριστού δεν την πάγωσε. Η ελπίδα που έτρεφε στο Σωτήρα είχε πέσει σαν άγκυρα στο πέλαγος της σιωπής του, πέλαγος βαθύ, απύθμενο ίσως, όπου αυτή η άγκυρα δεν θάβρισκε κάπου να πιαστεί. Κι όμως η ελπίδα της Χαναναίας είχε πιαστεί στην κρυμμένη καρδιά του Χριστού. Κι όταν ο Χριστός απομακρύνεται προχωρώντας, η ελπίδα σέρνει τη Χαναναία πίσω του. Την τράβα, την κάνει να συνεχίσει τις ικεσίες, να μη παύσει να επικαλείται τη βοήθεια Εκείνου που είχε έλθει στον κόσμο ακριβώς για τους φτωχούς, τους βασανισμένους, τους απροστάτευτους, τους απόκληρους.

Η συγχώρηση των εχθρών του (24 Αυγούστου – μνήμη Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου)

Ο άγιος Διονύσιος, ο μεγάλος ιεράρχης, που το λείψανο του σώζεται άφθαρτο στην Ζάκυνθο, τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε στο μοναστήρι της Παναγίας της Αναφωνήτριας στην Ζάκυνθο.
Η ψυχή του ευφραινόταν στη γαλήνη της ζωής στο μοναστήρι· χόρταινε και γέμιζε χαρά. Μα δεν άργησε να τον βρει μια μεγάλη θλίψη. Κάποιος σκότωσε τον αδελφό του Κωνσταντίνο Σιγούρο! Είναι εύκολο να φαντασθεί κανείς πόσο πόνεσε η ψυχή του αγίου! Οι άγιοι λυπούνται για το κάθε κακό, που γίνεται στον κόσμο. Πόσο περισσότερο, για τόσο μεγάλα εγκλήματα!

Η Λεμονιά, η μητρυιά του Παρασκευά του Αναγνώστη

Μάτωνε η καρδιά του καθώς ξεφύλλιζε το τεφτέρι των αναμνήσεων. Η Αλήθεια, πόσες φορές η σκληρή μοίρα ορθώθηκε αδυσώπητη στο δρόμο της ζωής του και τον ανάγκασε να ξεστρατήσει απ΄ αυτόν! Θυμόταν, θυμόταν κι αναστέναζε βαθειά ο Παρασκευάς. Γενέτειρα του ήταν ο Μανταμάδος. Από μικρός στερήθηκε το χάδι της μητέρας του Ελένης, πού έφυγε για την άλλη ζωή όταν αυτός ήταν ακόμη βρέφος. Ο πατέρας του, ο Ηλίας, ξαναπαντρεύτηκε με μια ευγενική ψυχή, τη Λεμονιά, πού αγκάλιασε σαν δικό της παιδί τον Παρασκευά και τον μεγάλωνε με στοργή και αγάπη περισσή. Δεν πέρασε πολύς καιρός όταν ο πατέρας του έφυγε κι αυτός στον ουρανό για ν’ ανταμώσει την πρώ¬τη του γυναίκα, την Ελένη. «Εμεινε μόνος ο Παρασκευάς με την μητρυιά του στο φτωχικό σπιτάκι, πού τους άφησε ο πατέρας. Κι ήταν παιδί ακόμα, στης άνοιξης τα χρόνια, όταν η μητρυιά του αναγκάστηκε να τον ξενητέψει.

«Κατευθυνθήτω η προσευχή μου…»

«Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιον σου. έπαρσις των χειρών μου, θυσία εσπερινή»  (Ψαλμ. 140.2)

Η θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων αποτελεί, την καρδιά της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου…» αποτελεί τον κεντρικότερο ύμνο της Προηγιασμένης. Ψάλλεται, κατά την εκκλησιαστική τάξη, «σεμνά και κατανυκτικά». Τον συνοδεύει η προσφορά θυμιάματος. Και οι πιστοί προσευχόμαστε γονατιστοί.

«Πολύφωνο όργανο και κιθάρα μουσική…»

Λειψανοθήκη με την Τιμία Κάρα του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου που βρίσκεται στην Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου.

Ο Άγιος Γρηγόριος ήταν κλασσικός τύπος λογίου. Πέρασε όλη τη ζωή του σκεπτόμενος, κάνοντας ομιλίες και γράφοντας. Τα συγγράμματά του που διακρίνονται για το βάθος, τη χάρη και τη θέρμη τους διαβάζονταν ευρύτατα. Ήταν κάτοχος της κλασσικής ελληνικής λογοτεχνίας και θεωρείται ο λογοτεχνικότερος των Πατέρων της Εκκλησίας χωρίς να θυσιάζει το περιεχόμενο των συγγραφών του στη μορφή του λόγου. Χρησιμοποιεί την ομηρική και αττική γλώσσα αλλά και την υψηλού επιπέδου γλώσσα της εποχής του. Εκτός από τους Λόγους και την επιστολογραφία καλλιέργησε και την ποίηση.

Προσευχή κατανυκτική (ανωνύμου)

Κύριε Ιησού Χριστέ, Σωτήρα μου, βρέξε στη καρδιά μου τη δροσιά της χάρης σου, κι ας ποτίσει εκείνη το νου μου κι ας τον στολίσει με τ’ άνθη της κατανύξεως, της ταπεινώσεως, της αγάπης και της υπομονής. Μα γιατί τα λέω τούτα, αφού βλέπω την προσευχή μου να είναι πολύ αδύνατη, ενώ οι αμαρτίες μου δυνατές και μεγάλες; Ωστόσο, οι αμαρτίες μου με πνίγουν και οι αρρώστιες μου με αναγκάζουν να κράζω προς εσένα. Εσύ, που άνοιξες τα μάτια του τυφλού, άνοιξε κ’ εμένα τα μάτια του νου μου, για να βλέπω πάντοτε την ωραιότητά σου·

Ικετευτική προσευχή Οσίου Εφραίμ του Σύρου

Εσύ, ω Κύριε, ο αναμάρτητος Γιος του Θεού, που με  την ίδια τη θέλησή σου υπέμεινες τη σταύρωση του σώματος και σφαγιάστηκες, για να σωθούμε εμείς οι αμαρτωλοί· εσύ, που γεύτηκες το θάνατο χωρίς να διαφθαρεί το σώμα σου, για να σώσεις την πεπτωκυΐα φύση μας, η οποία ήταν φυλακισμένη στα κατώτατα μέρη της γης· εσύ, που φάνηκες σαν νεκρός, μα πήγασες ζωή στο κόσμο σου και νέκρωσες τον ίδιο το θάνατο, και σαν μια φτηνή σκηνή γκρέμισες τη φυλακή του Ά­δη^· εσύ, που είσαι η βροχή της αφθαρσίας και ο πανάκριβος μαργαρίτης που βγαίνει από τη θεία αστραπή·

Δύο δρόμοι προς την αληθινή Θεολογία – Η νήψη (6)

Συνέχεια από (5)

+Ιερομονάχου Ευσεβίου Βίττη

5. Καρποί της νήψεως

Η αξία και η σπουδαιότητα της νήψεως φαίνεται προ πάντων από τους καρπούς και τα επιτεύγματα, που πραγματοποιούνται με την πιστή βίωση της σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά της εργασίας για την απόκτησή της, που αναφέρθηκαν πιό πάνω. Πιό συγκεκριμένα ανάμεσα στους άλλους καρπούς της νήψεως θα μπορούσαν να αναφερθούν κάποιοι από αυτούς.

1. Η νήψη γίνεται οδηγός ορθού και θεάρεστου βίου.

«Η νήψη βοηθάει στην εφαρμογή κάθε εντολής του Θεού, που υπάρχει στη Παλαιά και στη Καινή Διαθήκη. Αυτή παρέχει στον άνθρωπο, που θα την αποκτήσει, και κάθε αγαθό της μέλλουσας ζωής. Η νήψη θα σε διδάξει με τη βοήθεια του Θεού αυτά, που δεν ήξερες, και θα σε βοηθήσει να μάθεις, θα σε φωτίσει και θα σε κάνει ικανό να αποκτήσεις πνεύμα μαθητείας για να βάλεις στο νου σου αυτά, που προηγουμένως αδυνατούσες να ξέρεις, επειδή ζούσες και πορευόσουν στο σκοτάδι των παθών και των σκοτεινών έργων, καθώς σε σκέπαζε η άβυσσος της λήθης και της συγχύσεως».

Δύο δρόμοι προς την αληθινή Θεολογία – Η νήψη (5)

Συνέχεια από (4)

+Ιερομονάχου Ευσεβίου Βίττη

2. Επί μέρους χαρακτηριστικά της νήψεως, που εξαίρουν τη σημασία και σπουδαιότητά της

Η νήψη κατά τον Όσιο μας είναι άμεμπτος (αψεγάδιαστη), καθαρά, περιεκτική (τέτοια που περιλαμβάνει μέσα της και άλλες αρετές), υψοποιός (ικανή να ανεβάζει στα ύψη αυτόν που την ασκεί), αγαθή, τερπνή (ευχάριστη),νοητή ηδύτης (πνευματική ευχαρίστηση),καρδιακή γλυκεία ησυχία (γλυκεία ησυχία της καρδιάς),ωραία και πάγκαλος αρετή (πανέμορφη αρετή) θαυμαστή εργασία (αξιοθαύμαστη πνευματική εργασία),αγλαοφανής (λαμπρή), φωτοτόκος (φωτογεννήτρα),αστραπητόκος(αστραπογεννήτρα),φωτοβόλος(τέτοια, που σκορπάει γύρω της φως),πυρφόρος (όλη φωτιά και θέρμη πνευματική),αφάνταστος(ελεύθερη από παραστάσεις και εικόνες της φαντασίας κακές), μακαρία της ψυχής κατάστασις, και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, για να μιλήσουμε σύμφωνα με τη πραγματικότητα γι’ αυτήν, την κάνουν να ξεπερνά αναρίθμητες αρετές, που έχουν σωματικό χαρακτήρα, αλλά και πολλές άλλες πειραματικότερου χαρακτήρα αρετές.

Δύο δρόμοι προς την αληθινή Θεολογία – Η νήψη (4)

Συνέχεια από (3)

+Ιερομονάχου Ευσεβίου Βίττη

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι η τρομακτική επίδραση, που ασκεί το κοινωνικό περιβάλλον στο καθένα μας. Γνωστά τα μέσα αυτής της επιδράσεως. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη μνεία τους. Μας ενδιαφέρει το γεγονός, ότι αυτή η επίδραση εξασκείται και στο πιστό της εποχής μας με ιδιαίτερες επιπτώσεις στη πνευματικότητά του και στον όλο του βίο. Και δεν είναι περίεργο γι’ αυτό το ότι διαπιστώνουμε μια έντονη πνευματική σύγχυση, μια ληθαργώδη κατάσταση, που προκαλεί σοβαρότατη ανησυχία σε όποιο πνευματικό άνθρωπο πονά από ό,τι διαπιστώνει.

Δεν είναι όμως η εξωτερική επίδραση, που αναφέρουμε πιό πάνω, η μόνη αιτία της φθαρτικής αλλοιώσεως και του εκφυλισμού του εσωτερικού φρονήματος των πιστών μας σήμερα. Έχουμε και εσωτερικά αίτιά της. Και αυτά προ πάντων συντελούν σε μια αναβίωση του παλαιού μέσα μας ανθρώπου, ο οποίος ζητάει με βιαιότητα και πάθος ασυγκράτητο χαμένα «δικαιώματα».

Δύο δρόμοι προς την αληθινή Θεολογία (3)

+ Ιερομονάχου Ευσεβίου Βίττη.

 Σε όλες τις θρησκείες η επίκληση του ονόματος του Θεού παρουσιάζεται να έχει ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα και σημασία, γιατί το όνομα είναι φορέας μιας ζωντανής και δρώσης παρουσίας. Λίγο διαφορετικότερα έχουν τα πράγματα στο χώρο της Παλαιάς Διαθήκης (Π.Δ.). Η Π.Δ. αποκαλύπτει τον ζώντα Θεό στην καταναλίσκουσα απροσιτότητα και υπερβατικότητά του. Αποτελεί φοβερότατο μυστήριο το όνομά του. Στην Π.Δ. δεν έχουμε οικειοποίηση του Ονομαζόμενου, αλλά καθιέρωση του ονομάζοντος και επικαλουμένου.

Προσευχή στην Υπεραγία Θεοτόκο

(την οποία, όπως γράφουν μερικοί, έλεγε συχνά ο μεγάλος αρχιεπίσκοπος της Θεσσαλονίκης, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, καθώς διαβάζουμε στο Βίο του).

 Παρθένε Δέσποινα Θεοτόκε, εσύ που γέννησες κατά σάρκα το Θεό Λόγο, γνωρίζω μεν πολύ καλά πως δεν είναι ούτε ευπρεπές ούτε άξιο για μένα τον τόσο πανάθλιο, να στρέφω το βλέμμα μου προς την εικόνα σου, που είσαι αγνή και αειπάρθενη, κ’ έχεις το σώμα και τη ψυχή καθαρά και αμόλυντα, ούτε και να σ’ αντικρίζω με τ’ αμαρτωλά μάτια μου, ή να σε κατασπάζομαι με τα βέβηλα και ακάθαρτα χείλη μου, και να σε παρακαλώ. Διότι είναι δίκαιο, εμένα τον άσωτο, η καθαρότατη ψυχή σου να με μισεί και να με βδελύσσεται.