Η σωτήρια παρέμβαση της Θεοτόκου στον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη,όταν ήταν λαικός.Μιά συγκλονιστική διήγηση

Ημέραν τινά, ότε το χωρίον του εώρταζε τον πολιούχον αυτού, ο Συμεών ( το όνομα του Αγίου ως λαικός) μετά τινος φίλου περιεπάτει επί της οδού παίζων ακκορντεόν. Δύο αδελφοί, οι υποδηματοποιοί του χωρίου, ήρχοντο προς αυτούς εκ της αντιθέτου κατευθύνσεως. Ο πρεσβύτερος εξ αυτών, άνθρωπος τεραστίου ύψους και δυνάμεως, προσέτι δε και μέγας σκανδαλοποιός, διετέλει εν ευθυμία. Ότε επλησίασαν, απεπειράτο εμπαικτικώς να αρπάξη το ακκορντεόν εκ των χειρών του Συμεών, όστις όμως κατώρθωσε να δώση τούτο εις τον σύντροφον αυτού.

Μένει μόνο η προσευχή και η αγάπη

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (Επίσκοπος Αχρίδος)

(Περί του οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου)
Όταν κάποιος επισκεφθή το Άγιον Όρος και δη τους ταπεινούς καλογήρους, μπορεί να συλλογισθή και να σκεφθή ότι αυτοί ζουν τεμπέλικη ζωή και χωρίς σκοπό. Αυτό φαίνεται έτσι, όταν κάποιος βλέπει τα πράγματα εξωτερικά. Γιατί λίγοι είναι εκείνοι που θα μπορούσαν να καταλάβουν το φοβερό και χωρίς διακοπή πόλεμο που γίνεται μέσα στις ψυχές των μοναχών.

Αυτός ο πόλεμος είναι σχεδόν υπερφυσικός, αόρατος και (διεξάγεται) όχι μόνο εναντίον των δαιμονικών δυνάμεων των αρχόντων του σκότους, αλλά για τους αρχάριους και εναντίον της σαρκός, δηλαδή κατά της σαρκικής επιθυμίας και των παθών.

Έδωσε ο Θεός τη χάρη του «δεσμείν και λύειν»

Στην πλάνη πέφτει κανείς

Είτε από απειρία είτε από υπερηφάνεια.

Μια ευλογημένη συνάντηση

Ό παπά-Φώτης είχε την ευλογία ακόμη να γνωρίσει στη Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος Αγίου Όρους τον νέον Άγιο της Εκκλησίας μας, Σιλουανό τον Άθωνίτη. Σχετικά έλεγε γι’ αυτή τη γνωριμία του: «Είχα επίσης την ευλογία στο Άγιον Όρος να γνωρίσω και να διακονήσω και τον παπά-Τύχωνα τον ρώσο. Αλλά γνώρισα και τον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη του όποιου ήταν θαυμαστή ή αγιότητα του. Μεγάλες μορφές». Και κάπου άλλου έλεγε: «Πήγα στη Μονή του Αγίου Παντελεήμονος να προσκυνήσω. Αφού προσκύνησα κατευθύνθηκα στην Τραπεζαρία της Μονής.

Ο Άγιος Ισίδωρος που μαρτύρησε στην Χίο (με φωτογραφικό υλικό)

Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ο άγιος Ισίδωρος καταγόταν από την Αλεξάνδρεια και ήταν ναύτης του βασιλικού στόλου, στα χρόνια του αυτοκράτορα Δεκίου. Μεγάλωσε σε ειδωλολατρική οικογένεια, αλλά δεν τον ικανοποιούσε και δεν τον γέμιζε εσωτερικά η θρησκεία των ειδώλων. Ήταν ανήσυχο πνεύμα και έψαχνε να βρη την αλήθεια, να βρη εσωτερική πληρότητα και νόημα ζωής. Επειδή ήταν καλοπροαίρετος άνθρωπος δεν άργησε να βρη την αλήθεια στο Πρόσωπο του Χριστού, ο Οποίος είναι η ενυπόστατη αλήθεια. Γιατί η αλήθεια δεν είναι αφηρημένη έννοια, αλλά υπόσταση – πρόσωπο. Ο Πιλάτος, όταν δίκαζε τον Χριστό, τον ερώτησε τι είναι αλήθεια και ο Χριστός δεν του απάντησε, αλλά και ο ίδιος δεν περίμενε απάντηση. Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης λέγει ότι, εάν ο Πιλάτος ενδιαφερόταν πραγματικά να μάθη τι είναι η αλήθεια η μάλλον ποιός είναι η αλήθεια και έθετε διαφορετικά το ερώτημα, δηλαδή εάν ερωτούσε «τις εστίν αλήθεια», ο Κύριος θα του έδινε την απάντηση: «Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η ζωή».

Ο άγιος Ισίδωρος βρέθηκε κάποτε στο μυροβόλο νησί της Χίου μαζί με τον βασιλικό στόλο και εκεί έφτασε στα αυτιά του ειδωλολάτρη Ναυάρχου Νουμέριου η καταγγελία ότι ο ναύτης Ισίδωρος είναι Χριστιανός.

Ο πόνος της Παναγίας (από τις σημειώσεις του Αγίου Σιλουανού)

Όταν η ψυχή κατέχεται από την αγάπη του Θεού, τότε, ω, πώς είναι όλα ευχάριστα, αγαπημένα και χαρμόσυνα! Η αγάπη, όμως, αυτή συνεπάγεται θλίψη· και όσο βαθύτερη είναι η αγάπη, τόσο μεγαλύτερη είναι και η θλίψη.

Η Θεοτόκος δεν αμάρτησε ποτέ, ούτε καν με το λογισμό, και δεν έχασε ποτέ τη χάρη, αλλά και Αυτή είχε μεγάλες θλίψεις. Όταν στεκόταν δίπλα στο Σταυρό, τότε ήταν η θλίψη Της απέραντη σαν τον ωκεανό, και οι πόνοι της ψυχής Της ήταν ασύγκριτα μεγαλύτεροι από τον πόνο του Αδάμ μετά την έξωση από τον Παράδεισο, γιατί και η αγάπη Της ήταν ασύγκριτα μεγαλύτερη από την αγάπη του Αδάμ στον Παράδεισο. Και αν επέζησε, επέζησε μόνο με τη θεία δύναμη, με την ενίσχυση του Κυρίου, γιατί το θέλημά Του ήταν να δει η Θεοτόκος την Ανάσταση και ύστερα, μετά την Ανάληψή Του, να παραμείνει παρηγοριά και χαρά των Αποστόλων και του νέου χριστιανικού λαού.

Ο άγιος Σιλουανός για τους ετερόδοξους και το πώς πρέπει να είμαστε

Κοπτική εικόνα της Ανάστασης του Χριστού.

Ξέρουμε τη συνομιλία του Γέροντα (δηλαδή του Αγίου Σιλουανού) με έναν Αρχιμανδρίτη, που ασκούσε ιεραποστολικό έργο μεταξύ των ετεροδόξων. Ο Αρχιμανδρίτης αυτός σεβόταν πολύ τον Γέροντα και, όταν επισκεπτόταν το Άγιον Όρος, ερχόταν επανειλημμένως να συνομιλήσει μαζί του. Ο Γέροντας τον ρώτησε πώς κηρύττει. Ο Αρχιμανδρίτης, νέος και άπειρος ακόμη, με κάπως υπερβολικές χειρονομίες, απάντησε νευρικά:

-Τους λέω: Η πίστη σας είναι αμαρτωλή. Όλα σε σας είναι διαστραμμένα, όλα ψεύτικα και, αν δεν μετανοήσετε, δεν θα σωθείτε.

Όταν τα άκουσε ο Γέροντας, τον ρώτησε:

Ο ΓΕΡΩΝ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ του Essex (2)

Ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ. Τοιχογραφία του ναού της Παντάνασσας στο ευλογημένο μετόχι της Μονής Βατοπαιδίου στην λίμνη Βιστωνίδα.

του Αρχιμανδρίτου Ζαχαρία Ζαχάρου

Έτσι, ο π. Σωφρόνιος επισκέφθηκε τον Άγιο Σιλουανό, που του διηγήθηκε τη ζωή του. Ανιστόρησε σε αυτόν τα δεκαπέντε χρόνια της πάλης του με τα πνεύματα της πονηρίας. Εμπιστεύθηκε σε αυτόν τον αποκαλυπτικό λόγο του Χριστου «κράτει τον νουν σου εις τον άδην και μη απελπίζου», που αποτέλεσε σταθμό στον πνευματικό του αγώνα, και με τη δύναμη του όποιου διασώθηκε από κάθε δαιμονική προσβολή και καθαρίσθηκε από τους λογισμούς της υπερηφάνειας.

Ο Γέρων Σωφρόνιος του Essex (1)

O Γέροντας Σωφρόνιος (δεύτερος από αριστερά, στην μπροστινή σειρά) ανάμεσα στον Γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινό και τον π. Αθανάσιο Βατοπαιδινό (νυν Μητροπολίτη Λεμεσού). Στα δεξιά του Γέροντα Ιωσήφ, στην πίσω σειρά, είναι ο μακαριστός, μετέπειτα Καθηγούμενος της Μονής Μαχαιρά π. Αρσένιος, πνευματικό τέκανο του Μητροπολίτη Λεμεσού κ. Αθανάσιου. Ο π. Αρσένιος σκοτώθηκε το 2004 με το Σινούκ πηγαίνοντας προς το Άγιον Όρος. Πρώτος από τα αριστερά είναι ο π. Ζαχαρίας του Έσσεξ (ο αρθρογράφος), και τρίτος ο π. Κύριλλος ο ηγούμενος της Μονής.

του Αρχιμανδρίτου Ζαχαρία Ζαχάρου

Ο Γέρων Σωφρόνιος γεννήθηκε στη Μόσχα από Ρώσους γονείς το 1896. Σπούδασε στην Κρατική Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας και επιδόθηκε στη ζωγραφική. Έκτος από τα πλούσια φυσικά χαρίσματα που είχε, ο Θεός τον προίκισε και με εξαιρετικά πνευματικά χαρίσματα από την αρχή της ζωής του.

Η κοινωνία με το Θεό (Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου)

Κόπτικη εικόνα του Παντοκράτορα

Όποιος αγαπάει τον Κύριο, σκέφτεται πάντα Εκείνον. Η θύμηση του Θεού γεννάει την προσευχή. Αν δεν θυμάσαι τον Κύριο, τότε και δεν θα προσεύχεσαι’ και χωρίς την προσευχή, δεν θα παραμείνει η ψυχή στην αγάπη του Θεού, γιατί η χάρη του Αγίου Πνεύματος έρχεται με την προσευχή.

Η προσευχή προφυλάσσει τον άνθρωπο από την αμαρτία, γιατί ο νους, όταν προσεύχεσαι, είναι απασχολημένος με το Θεό και στέκεται με ταπεινό Πνεύμα ενώπιον του Κυρίου, τον Οποίο γνωρίζει η ψυχή του προσευχομένου.

Τι μας εμποδίζει να γνωρίσουμε το Θεό (Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου)

Η αφροσύνη (ανοησία). Τοιχογραφία του Giotto (1267-1337). Παρατηρήστε πώς έχει το κεφάλι ψηλά με αλαζονικό τρόπο, και είναι σαν ψάχνει κάτι χωρίς να το βρίσκει (και ούτε πρόκειται).

Η απιστία προέρχεται από την υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος ισχυρίζεται πως θα γνωρίσει τα πάντα με το νου του και την επιστήμη, αλλά η γνώση του Θεού παραμένει ανέφικτη γι’ αυτόν, γιατί ο Θεός γνωρίζεται μόνο με αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. 

* 

Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ’ αυτές δείχνει τα έργα Του, που είναι ακατάληπτα για το νου μας. Με τον φυσικό μας νου μπορούμε να γνωρίσουμε μόνο τα γήινα πράγματα, κι αυτά μερικώς, ενώ ο Θεός και όλα τα ουράνια γνωρίζονται με το Άγιο Πνεύμα.

Μερικοί μοχθούν σ’ όλη τους τη ζωή για να μάθουν τι υπάρχει στον ήλιο ή στη σελήνη ή κάτι παρόμοιο, αλλ’ αυτά δεν ωφελούν την ψυχή. Αν όμως προσπαθούσαμε να γνωρίσουμε τι υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, τότε θα βλέπαμε στην ψυχή του αγίου τη βασιλεία των ουρανών, ενώ στην ψυχή του αμαρτωλού σκοτάδι και κόλαση. Και είναι ωφέλιμο να το ξέρουμε, γιατί θα είμαστε αιώνια είτε στη βασιλεία είτε στην κόλαση.

* 

Ο νωθρός στην προσευχή εξετάζει με περιέργεια τα πάντα, όσα βλέπει στη γη και στον ουρανό, αλλά δεν γνωρίζει ποιος είναι ο Κύριος ούτε προσπαθεί να το μάθει. Κι όταν ακούει διδασκαλία για το Θεό, λέει:

«Μα πώς είναι δυνατό να γνωρίσουμε το Θεό; Κι εσύ από που Τον γνωρίζεις;».

Θα σου πω: Μαρτυρεί το Άγιο Πνεύμα, Αυτό γνωρίζει και μας διδάσκει.

«Άλλα μήπως το Πνεύμα είναι ορατό;».

Οι απόστολοι Το είδαν να κατεβαίνει σε πύρινες γλώσσες, κι εμείς Το αισθανόμαστε μέσα μας. Είναι γλυκύτερο από καθετί γήινο. Αυτό γεύονταν οι προφήτες και μιλούσαν στο λαό, και ο λαός τους πρόσεχε. Οι άγιοι απόστολοι έλαβαν Άγιο Πνεύμα και κήρυξαν σωτηρία στον κόσμο χωρίς να φοβούνται τίποτα, γιατί τους ενίσχυε αυτό το Πνεύμα. Το ίδιο και οι μάρτυρες και οι ασκητές πήγαιναν χαρούμενοι στο μαρτύριο και την κακοπάθεια. Γιατί το Άγιο Πνεύμα, το αγαθό και γλυκύ, έλκει την ψυχή στην αγάπη του Κυρίου. Κι έτσι η ψυχή, χάρη στη γλυκύτητα του Αγίου Πνεύματος, δεν φοβάται τα βασανιστήρια.

Άγιος Σιλουανός, Το θέλημα του Θεού και η ελευθερία

Εικόνα του Αγίου Σιλουανού, αγιογραφημένη από τον μαθητή και βιογράφο του μακαριστό άγιο γέροντα Σωφρόνιο του Έσσεξ.

Ο υπερήφανος δεν αναζητεί το θέλημα του Θεού , αλλά προτιμά να κατευθύνει ο ίδιος τη ζωή του . Και δεν καταλαβαίνει πώς , χωρίς τον Θεό , δεν επαρκεί το λογικό του ανθρώπου για να τον καθοδηγεί . Κι εγώ , όταν εζούσα στον κόσμο προτού να γνωρίσω τον Κύριο και το Άγιο Πνεύμα , εστηριζόμουν στο λογικό μου . Όταν όμως εγνώρισα με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο μας Ιησού Χριστό , τον Υιό του Θεού , τότε παραδόθηκε η ψυχή μου στον Θεό και δέχομαι οτιδήποτε θλιβερό μου συμβεί και λέω : «Ο Κύριος με βλέπει … Τι να φοβηθώ ;» Προηγουμένως όμως δεν μπορούσα να ζω κατ ‘ αυτό τον τρόπο .

Για όποιον παραδόθηκε στο θέλημα του Θεού η ζωή γίνεται πολύ ευκολότερη , γιατί στις αρρώστιες , στη φτώχεια και στο διωγμό σκέφτεται : «Έτσι ευδόκησε ο Θεός και πρέπει να υπομείνω για τις αμαρτίες μου» .

Να , εδώ και πολλά χρόνια πάσχω από πονοκέφαλο και δύσκολα τον υποφέρω , αλλά με ωφελεί , γιατί με την ασθένεια ταπεινώνεται η ψυχή . Η ψυχή μου επιθυμεί διακαώς να προσεύχεται και να αγρυπνεί αλλά η ασθένεια με εμποδίζει , διότι το άρρωστο σώμα απαιτεί ανάπαυση . Και παρακάλεσα πολύ τον Κύριο να με θεραπεύσει , αλλά δεν με άκουσε . Κι αυτό σημαίνει πώς αυτό δεν θα ήταν προς όφελός μου .

Οι λογισμοί και η αντιμετώπιση τους (Βενεδίκτου Ιερομόναχου Αγιορείτου) (4)

"Ύπαγε οπίσω μου σατανά"

(συνέχεια από 3)

12. Αποτελέσματα των λογισμών.

Όταν ο λογισμός χρονίσει μέσα μας, γινόμαστε τότε δούλοι στην προσπάθεια. Προσπάθεια είναι η προσκόλλησις του ανθρώπου στα κτιστά πράγματα και ή επιθυμία του να αποκτήσει μόνον αυτά. Έτσι ο νους του ανθρώπου αποδεσμεύεται από την αιώνια τροφή. Και όταν ο νους του ανθρώπου απομακρυνθεί εντελώς από τον Θεό, τότε «ή θηριώδης ή δαιμονιώδης γίνεται», δηλαδή, ή σαν θηρίο ή σαν δαίμονας γίνεται ο άνθρωπος, πράγμα το όποιο βλέπουμε να συμβαίνει στη σημερινή καταναλωτική κοινωνία. Ο λογισμός του ανθρώπου προσκολλήθηκε μόνο στη γη και δε σκέπτεται καθόλου τον ουρανό, με αποτέλεσμα την θηριοποίηση του ανθρώπου και την αποθέωση της τέχνης σε οποιαδήποτε μορφή.

Ο άνθρωπος γίνεται ακρατής. Δεν μπορεί να εγκρατευθεί. Όταν ο άνθρωπος δεν πολεμά το λογισμό του τότε γίνεται δούλος της αμαρτίας. «Ο κατά διάνοιαν προς την αμαρτίαν μη πολέμων μηδέ αντιλέγων. σωματικώς πράττει αυτήν».

Οι λογισμοί μας σαπίζουν και μας συντρίβουν δημιουργώντας προβλήματα και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις.

Οι λογισμοί μιαίνουν, μολύνουν την ψυχή μας, την δηλητηριάζουν και την φαρμακώνουν. «Αυτή ή πάλη του πονηρού. Και μετά τούτων των βελών φαρμακεύει πάσαν ψυχήν», μας λέγει ο άγιος Ησύχιος ο πρεσβύτερος.

Με την αποδοχή των λογισμών ο διάβολος αποκτά κυριαρχία και μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο ακόμη και στην αυτοκτονία, αφού ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντισταθεί στη δύναμη του διαβόλου.

Ο ρυπαρός λογισμός καταχθονίζει την ψυχή, δηλαδή, ρίχνει κατά γης την ψυχή του ανθρώπου.

Συνομιλώντας με το Γέροντα Σωφρόνιο (4)

Συνέχεια από 3

Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου

Διανόηση.

Ναι. Αλλά η μόνη μελέτη που μας κάνει να αισθανθούμε πως είναι ο Θεός, είναι η ασκητική ζωή σύμφωνα με τις εντολές του Ευαγγελίου. Όταν η ζωή μας είναι σύμφωνη με το θέλημα του Θεού, τότε καταλαβαίνουμε ότι μεταξύ των εντολών και μεταξύ του νου του ιδίου του Θεού δεν μπορεί να υπάρχει διαφορά. Όταν σκεφτόμεθα σύμφωνα με τις εντολές, τότε ο νους μας συνηθίζει να σκέφτεται όπως ο ίδιος ο Θεός. Και λένε για τη θέωση, αλλά τι είναι θέωση; Με την υπακοή στην αρχή στον Ηγούμενο να κοπεί το θέλημα, κατόπιν με την υπακοή στις εντολές του Ευαγγελίου φτάνει κάποιος σε αυτήν την κατάσταση. Κάνουμε μικρά πράγματα αλλά τα αποτελέσματα πρέπει να γίνουν μεγάλα. Έχουμε καλές περιγραφές στα συγγράμματα του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου.

Συνομιλώντας με το Γέροντα Σωφρόνιο (3)

Η Αγία Τριάδα (αριστερά) και η Δέησις (δεξιά). Αγιογραφίες του Γέροντα Σωφρόνιου.

 Συνέχεια από 2

Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου

Επειδή ήξερε ότι θα το αξιοποιούσατε εσείς, γι’ αυτό και σας Τον έδειξε. Και οφείλεται ανθρωπίνως, οφείλεται απόλυτα σε σας η προβολή του αγίου Σιλουανού. Και θα σας περιμένει στον ουρανό με ανοιχτές αγκάλες.

Δεν τον έχω…

Έτσι είναι.

Συνομιλώντας με το Γέροντα Σωφρόνιο (2)

Η έγγραφη άδεια που δόθηκε στο Γέροντα Σωφρόνιο, από τους επίτροπους της ΙΜΜ Βατοπαιδίου το 1947, για να μεταβεί στη Γαλλία.

Συνέχεια από 1

Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου

Διότι σήμερα ο άνθρωπος είναι συγχυσμένος, θα έλεγα πολύ συγχυσμένος, και θέλει συγκεκριμένη ορθόδοξη σύγχρονη μαρτυρία για να μπορέσει να αφυπνιστεί.

Ναι το λέγω, το λέγω με θάρρος διότι είναι γεγονός. Δηλαδή δεν αποτελεί αυτό το βιβλίο μία διανοητική εξεύρεση, αλλά αναφέρομαι σε πραγματικά γεγονότα.

Είναι καρποί της θείας Χάριτος.

Και από αυτής της απόψεως εγώ ετόλμησα να γράψω· μήπως αυτή η αυτοβιογραφία θα βοηθήσει σε κάποιον να βρει δηλαδή την λύση του δικού του, του προσωπικού του προβλήματος.

Και εμάς, αυτό το βιβλίο πολύ μας ωφέλησε στο Άγιον Όρος.

…Ο Γέροντας Σωφρόνιος μιλάει στη συνέχεια για το θέμα της μετάφρασης του βιβλίου του στη δημοτική…

Αλλά την έχει κάνει με την απλή γλώσσα η οποία δεν εκφράζει λεπτά νοήματα.

Δεν εκφράζει, Γέροντα, αλλά πρέπει να το κάνετε και στη δημοτική διότι οι νέοι σήμερα δεν ξέρουν τα αρχαία ελληνικά. Πρέπει να κάνετε μία “οικονομία”, να δώσετε ευλογία να το μεταφράσει και στη δημοτική γλώσσα γιατί οι νέοι μας σήμερα επί το πλείστον είναι άμοιροι της γλώσσας δυστυχώς.

Συνομιλώντας με το Γέροντα Σωφρόνιο (1)

Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου

Ο Καθηγουμένος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, αρχιμανδρίτης Εφραίμ, συνομίλησε στις 20.9.1992 με το Γέροντα Σωφρόνιο στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στο Essex της Αγγλίας. Από τη συνάντησή τους αυτή μπορεί κανείς να θαυμάσει την πνευματικότητα και την ασκητικότητα του Γέροντα Σωφρονίου, αλλά και να εκτιμήσει την προσφορά του στο σύγχρονο μοναχισμό.