Στον Τελώνη και τον Φαρισαίο

(Αγίου Βασιλείου Επισκόπου Σελευκείας)

Πολλά πάθη περιστοιχίζουν τη ψυχή· η υπερηφάνεια όμως είναι η κορυφή των αμαρτημάτων, που πολεμά τον Θεό, αγνοεί τη φυσική κατάσταση και είναι δαιμονική αρρώστια. Έτσι ανωφελής γίνεται ο δρόμος της αρετής. Ακόμα και αν έχεις όλες τις αρετές θα σβήσει τη λαμπρότητά τους η έπαρση όταν τις πλησιάσει.

Καμιά ωφέλεια από τη νηστεία που συνδυάζεται με υπερηφάνεια· είναι περιττή η παρθενία που μολύνεται με το πάθος της υπερηφάνειας. Αποστρέφεται ο Θεός τη δικαιοσύνη που υπηρετεί την αλαζονεία. Μισεί τις καλές πράξεις που συνοδεύονται από αυτό το πάθος της ψυχής. Τί παράξενο κακό, που μολύνει την απόκτηση των αγαθών! Τί νόσημα, που αποξενώνει από την ουράνια φιλανθρωπία! Διότι εκείνους που αμαρτάνουν, ο Δημιουργός ή τους ελεεί όταν μετανοούν, ή τους τιμωρεί όταν παραμένουν στα πταίσματά τους. Μόνον δε  στους υπερήφανους αντιτάσσεται, θεωρώντάς τους εχθρούς, και όχι δούλους. Γι’ αυτό ο Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Η αγάπη ου περπερεύεται

Τι θα πει «περπερεύομαι»; θα πει κομπάζω, υπερηφανεύομαι.

Και «φυσιούμαι» τι θα πει; θα πει φουσκώνω από κενοδοξία. Υψώνω τον εαυτό μου πάρα πάνω από την αξία που έχω.

Φαντάζομαι ότι έχω κάτι το μεγάλο, χωρίς να έχω τίποτα.

Φουσκώνω σαν το μπαλόνι, σαν την φούσκα, που πάει ψηλά και μέσα της ουδεμία αξία έχει, αλλά αέρα.

Και δυστυχώς οι δύο αυτές κακίες η κενοδοξία και η υπερηφάνεια, συνυπάρχουν, γιατί

Η υπερηφάνεια αιτία της απουσίας χαράς

Schmemann Alexander (Protopresbyter (1921-1983))

Πέμπτη, 28 Απριλίου, 1977

Σε σχέση με την κρίση που υπάρχει στην προσέλευση φοιτητών, σκεφτόμουν: γιατί οι άνθρωποι τόσο συχνά απλώς καταστρέφουν τη ζωή τους, βλάπτουν τον εαυτό τους, σαν να διακατέχονται από κάποια amor fati.

Θα υπέθετε κανείς πως ένας απλός εγωισμός και το ένστικτό της αυτοσυντήρησης θα τους προφύλασσαν , αλλά όχι, ούτε αυτό το ένστικτο δεν τους σταματά. Μπορείς να διακρίνεις καθαρά ένα είδος τρέλας, ένα πραγματικό πάθος για καταστροφή. Αυτό το πάθος είναι

Ο Υπερήφανος δεν μετανοεί-Διδαχή

Στα ησυχαστήρια των Κατουνακίων, στην Καλύβα «Γέννησις του Χριστού» με εγκράτεια
και άσκηση ζούσε ο Μοναχός Ιλαρίων, σαν υποτακτικός στην Συνοδεία του Γέροντος
Αρτεμίου και Παντελεήμονος Μοναχού.

Ο Μοναχός Ιλαρίων είχε ευστροφία και ετοιμότητα στο μυαλό, ήταν

Πνευματική ζωή Α΄μέρος‏

Διδαχές του Γέροντα Παναή από τη Λύση

         α. Πρέπει να ειρηνεύουμε με τον Θεό και τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό μας. Σε αυτό βοηθά ο έλεγχος της συνειδήσεως μας. Υπάρχει ο έσωθεν νόμος που λέει αν έκαμες νόμιμα. Αν δεν ξέρεις αν είναι καλό ή κακό, ποιος θα σου το πει τελικά; εμείς οι ίδιοι θα προσέξουμε τα ελατήρια που μας ωθούν να κάμνουμε το καλό, που πάντοτε πρέπει να το κάμνουμε εν Κυρίω. Δεν θα τρέχομε να κάμνουμε τα του κόσμου. Ο Θεός πάντοτε γνωρίζει τις προθέσεις της καρδιάς μας.

«Αν οι δαίμονες εμφανίζονται ως άγγελοι…»

Ιερομόναχος Σεραφείμ Ρόουζ

Ε: Αν οι δαίμονες εμφανίζονται ως άγγελοι και λένε τα πράγματα που θα έλεγαν οι άγγελοι, τότε πως μπορεί κανείς να διακρίνει ποια είναι η αλήθεια;

Α: Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Πρέπει να ταπεινωθείς∙ πρέπει να είσαι σε μια κατάσταση όπου θα θέλεις την αλήθεια του Θεού, κι όχι να ψάχνεις για «εμπειρίες». Φυσικά, θα έλεγα να γίνεις ένας Ορθόδοξος Χριστιανός και να ανακαλύψεις όλους τους κανόνες που κατευθύνουν μια χριστιανική ζωή. Αυτό βοηθά, παρ’ ότι …

«Χριστώ συναντηθώμεν»

Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου

Με τη σημερινή Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου ξεκινά η εκκλησιαστική περίοδος του Τριωδίου, που είναι καιρός Μετανοίας, αλλαγής δηλαδή τρόπου ζωής. Και ο σκοπός της αλλαγής; Για να ζήσουμε τον σταυρικό τρόπο ζωής, «Ίνα Χριστώ συναντηθώμεν». Να μη μείνουμε δούλοι της «κατά σάρκα ζωής», της αμαρτίας και των παθών, αλλά να ζήσουμε «εν Χριστώ», να χριστοποιηθούμε, που θα πει να θεωθούμε.

Για την αγία μας Εκκλησία όλος ο ανθρώπινος βίος είναι καιρός Μετανοίας, για πραγματοποίηση αυτού του σκοπού. Επειδή όμως είμαστε αμελείς και ράθυμοι (=οκνηροί) στα πνευματικά και πρέπει να καταβάλουμε τις αντιστάσεις της επαναστατημένης σάρκας, που δε θέλει να υποταγεί στην πνευματική ζωή, η Εκκλησία κηρύσσει Μετάνοια και μας καλεί ν’ αγωνισθούμε, έστω και σ’ αυτό το διάστημα προ του Πάσχα. Η μορφή δε του αγώνα αυτού βρίσκεται στις λέξεις: «Νεκρούμενοι και ανιστάμενοι» κάθε ήμερα

Ο διάβολος είναι κουτός!

– Γνωρίζει, Γέροντα, το ταγκαλάκι τί έχουμε στην καρδιά μας;

– Ακόμη αυτό έλειψε, να γνωρίζη και καρδιές! Μόνον ο Θεός είναι καρδιογνώστης και μόνο σε ανθρώπους του Θεού αποκαλύπτει ορισμένες φορές ο Θεός – για το καλό μας – τί έχουμε στις καρδιές μας.

Η υπερηφάνεια είναι ένα ορθάνοιχτο παράθυρο, μέσα από το οποίο όλες οι αρετές εξανεμίζονται

Τί άραγε υπάρχει στις τέσσερις γωνιές της γης, θνητέ άνθρωπε, το οποίο μπορεί να μας κάνει περήφανους, παρεκτός ανοησίες και δαιμονικές ψευδαισθήσεις; Μήπως δεν ήρθαμε στον κόσμο γυμνοί κι ανήμποροι; Και με τον ίδιο τρόπο δεν θα αναχωρήσουμε απ’ τον κόσμο; Ό,τι έχουμε, δεν το έχουμε δανειστεί; Με το θάνατό μας δεν θα επιστρέψουμε όλα τα δανεικά; Ω, πόσες φορές έχει ειπωθεί αυτό και αγνοηθεί; Ο σοφός απόστολος λέει: «Γιατί τίποτε δε φέραμε μαζί μας όταν ήρθαμε στο κόσμο κι είναι φανερό πως ούτε μπορούμε να βγάλουμε τίποτα φεύγοντας» (Α’ Τιμόθεον 6:7).

10 χρόνια απο την κοίμηση της Γερόντισσας Χαριθέας, Ηγουμένης Ιεράς Μονής Αγίου Ηρακλειδίου (2)

Ο Άγιος Ηρακλείδιος Επίσκοπος Ταμασού. Λεπτομέρεια, σύγχρονης φορητής εικόνας, έργο αγιογραφείου Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Αγίου Όρους

Στο μοναστήρι του Αγίου Ήρακλειδίου

Δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια υπομονής και καρτερίας χρειάστηκαν για να φτάσει το πλήρωμα του χρόνου. Το 1962 λοιπόν με την άδεια του τότε Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου του Γ΄ δίνεται στη Γερόντισσα και σε άλλες δύο αδελφές που έφυγαν μαζί της, την αδελφή Θεοφανώ και την αδελφή Ευπραξία, το μοναστήρι του Αγίου Ηρακλειδίου που μέχρι τότε ήταν ερειπωμένο, με σκοπό την αναστήλωση και επαναλειτουργία του ως κοινοβίου.

«Όταν ήλθαμεν την πρώτην φοράν να το δούμεν, γράφει η μακαριστή Γερόντισσα, με έπιασε δέος. Παλαιόν, ερειπωμένον ακατοίκητον…χωρίς εξώπορτα, χωρίς νερό, χωρίς δρόμο, χωρίς φώς… χωρίς κουζίνα και όσα χρειάζονται να ζήσουν οι άνθρωποι. Τα ενθυμούμαι και θαυμάζω το θάρρος που οπωσδήποτε το αναπτέρωνε ο πόθος και η βοήθεια του αγίου Ηρακλειδίου… Εχρειάσθη αρκετός καιρός να απαλλαγούμε από διάφορα ερπετά… που σφετερίζοντο μαζί. μας και αυγά και ψωμιά και όσπρια… Εχρειάσθησαν πολλές ημέρες να καθαρίσωμεν την αυλήν από τα αγκάθια και την εκκλησίαν από τις αράχνες και τες λίγδες των λαδιών… Δουλειά καθημερινή και κόποι μεγάλοι…».

Γιατί υπερηφανεύεσαι αφού είσαι άνθρωπος…

 Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος

Να σου πω πόσο μεγάλο καλό είναι η ταπεινοφροσύνη και πόσο κακό η υπερηφάνεια; Ένας αμαρτωλός νίκησε ένα δίκαιο, ο τελώνης τον Φαρισαίο, και τα λόγια νίκησαν τα έργα.Πώς νίκησαν τα λόγια; Ο τελώνης λέγει: «Ο Θεός, λυπήσου με τον αμαρτωλό» (Λουκ. 18,13). Ο Φαρισαίος λέγει: «Δεν είμαι όπως ακριβώς οι άλλοι άνθρωποι…». Αλλά τι: «Νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα, δίνω στο ναό το ένα δέκατο από όλα τα εισοδήματά μου» (Λουκ. 18, 11-12). Ο Φαρισαίος παρουσίασε έργα δικαιοσύνης, ο τελώνης είπε λόγια ταπεινοφροσύνης και τα λόγια νίκησαν τα έργα και ο τόσο μεγάλος θησαυρός εξανεμίσθηκε και η τόσο μεγάλη φτώχεια μεταβλήθηκε σε πλούτο.

Ήρθαν δύο πλοία που είχαν φορτίο, μπήκαν και τα δύο στο λιμάνι, αλλά ο τελώνης άρραξε καλά στο λιμάνι, ενώ ο Φαρισαίος έπαθε ναυάγιο.

Γιατί να σηκώνω σταυρό στη ζωή μου;

Ένα ερώτημα συχνά ανομολόγητο. Και συνάμα τόσο τραγικό και αμείλικτο. Γιατί ό σταυρός στη ζωή μας; Γιατί ό ακόλουθος του Χριστού να μην μπορεί διαφορετικά να Τον ακολουθήσει παρά μόνον αίροντας σταυρό; Γιατί ό Κύριος τόσο αυστηρά να προειδοποιήσει πώς δεν μπορεί να είναι μαθητής του όποιος δεν έρχεται πίσω Του βαστάζοντας τον σταυρό του; «Όστις ού βαστάζει τον σταυρόν εαυτού και έρχεται οπίσω μου, ού δύναται είναι μου μαθητής» (Λουκ. ιδ’ 27). Τί φοβερά λόγια!

Λοιπόν, άλλος τρόπος δεν υπάρχει παρά μόνο ή άρση σταυρού; Και γιατί τότε τά κανόνισε έτσι ό Θεός;

O Γέροντας Παΐσιος Αγιορείτης είπε…

Ο καλός Θεός Αγγέλους έκανε,

Προσγείωση στην ταπείνωση

Κερί ή χρυσάφι;

Γύρω απ’ τον πόνο πολλά τα ερωτήματα. Καθολικός ο πόνος. Δεν υπάρχει άνθρωπος, που θα περάσει ανώδυνα τον παρόντα βίο. Ακύμαντη θάλασσα δεν υπάρχει. Ξάστερος για πάντα ουρανός δεν υπάρχει. Ο άνθρωπος πιο πολύ δοκιμάζει πόνους, παρά απολαμβάνει χαρές. Πονάνε οι μικροί, πονάνε και οι μεγάλοι. Πονάνε οι ασεβείς, πονάνε όμως και οι πιστοί και ενάρετοι. Κάποτε «ασθενείς στη συνείδηση» δεν μπορούν να εξηγήσουν το φαινόμενο του πόνου στη ζωή των δικαίων. Ρωτάνε:

-Γιατί να υποφέρουν και οι «καλοί» άνθρωποι; Γιατί να πονάνε και οι χριστιανοί;

Πρόβλεψη για το μέλλον ή μας τάζουν λαγούς με «πετραχήλια»;

Τί είναι τα όνειρα;

Οι δαίμονες χρησιμοποιούν πολλές φορές τα όνειρα για να ενοχλήσουν και να πληγώσουν τις ψυχές των ανθρώπων. Έτσι oι άπειροι στον πνευματικό αγώνα χριστιανοί που δίνουν σημασία στα όνειρα βλάπτονται, κάνουν μεγάλο κακό στον εαυτό τους. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό πράγμα να μπορούμε να διακρίνουμε την ακριβή σημασία που έχουν τα όνειρα σ’ εκείνους τους ανθρώπους που δεν έχουν ακόμα αναγεννηθεί από το Άγιο Πνεύμα.

Την ώρα του ύπνου η ύπαρξη του ανθρώπου βρίσκεται σε κατάσταση λήθης, χάνει την αυτοσυνειδησία της. Όλες oι εκούσιες δραστηριότητες και εργασίες σταματούν, αδρανούν την ώρα του ύπνου.

Υπερηφάνεια

Η υπερηφάνεια μοιάζει με τη φωτιά. Όπως η φωτιά όταν φουντώσει, κατακαίει τα καταπράσινα λιβάδια και τα ωραία δάση αφήνοντας πίσω της μαυρίλα και στάχτη, έτσι και η υπερηφάνεια, όταν φουντώσει μέσα στην ψυχή του

«Η γλώσσα του Θεού»

Dr. Francis Collins

Μετά τη μεταστροφή μου στην πίστη στο Θεό, διέθεσα σημαντικό χρόνο για να διακρίνω τα χαρακτηριστικά του. Αισθάνθηκα μια αυξανόμενη λαχτάρα να τον πλησιάσω, και άρχισα να καταλαβαίνω ότι αυτό το πράγμα είναι η προσευχή.

Η προσευχή δεν είναι, όπως πολλοί νομίζουν, μια ευκαιρία για να καταφέρουμε το Θεό να κάνει αυτό που θέλουμε. Η προσευχή είναι ο τρόπος να αναζητήσουμε σχέση με το Θεό, να προσπαθήσουμε να συλλάβουμε την άποψή Του, για τα ζητήματα που προβληματίζουν τη ζωή μας.

H προσευχή της μεγάλης τεσσαρακοστής

Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

Ανάμεσα σ’ όλες τις προσευχές και τους ύμνους τις Μεγάλης Τεσσαρακοστής μπορεί να ονομαστεί η προσευχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Παράδοση την αποδίδει σε έναν από τους μεγάλους δασκάλους της πνευματικής ζωής, τον Άγιο Εφραίμ το Σύρο. Να το κείμενο της προσευχής:

«Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί αργολογίας μή μοι δως. Πνεύμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής καί αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω. Ναί, Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και μη κατακρίνειν τον ἀδελφόν μου, οτι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».

Τούτη η προσευχή λέγεται δύο φορές στο τέλος κάθε ακολουθίας της Μεγάλης Σαρακοστής από τη Δευτέρα ως την Παρασκευή. Την πρώτη φορά λέγοντας την προσευχή κάνουμε μία μετάνοια σε κάθε αίτηση. Έπειτα κάνουμε δώδεκα μετάνοιες λέγοντας: «Ο Θεός, ἱλάσθητί μοι τῶ ἁμαρτωλῷ, καί ἐλέησόν με» . Ολόκληρη η προσευχή

Η νέα ανθρωπότητα σκόνταψε στο πρώτο βήμα και κατόπιν…

Μετά τον κατακλυσμό έπρεπε να ξεκινήσει νέα εποχή με νέα και καλύτερη ανθρωπότητα, η οποία θα είχε φόβο Θεού και θα ζούσε κατά το θέλημά Του. Κανένας νέος νόμος δεν ήταν απαραίτητος. Η ανάμνηση του κατακλυσμού έπρεπε να λειτουργήσει ως διαρκής προειδοποίηση και διαρκής αφύπνιση της συνείδησης. Γι’ αυτό ο Θεός δεν δίνει στο Νώε και τα παιδιά του κάποιο νέο νόμο, αλλά επαναλαμβάνει το νόμο που έδωσε στον Αδάμ και την Εύα. «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και απλωθείτε σ’ όλη τη γη και να είστε ο τρόμος και ο φόβος σ’ όλα τα θηρία της γης, σ’ όλα τα πτηνά του ουρανού, σε κάθε τι που ζει και κινείται στη ξηρά και σ’ όλα τα ψάρια της θάλασσας· όλα τα παραδίνω στην εξουσία σας» (Γεν. 9,1-2).

Τα τέσσερα κακά

Υπάρχουν τέσσερα κακά, και εάν ο άνθρωπος έχει ένα απ’ αυτά, ούτε να μετανοήσει μπορεί ούτε η προσευχή του να εισακουσθεί από το Θεό.

Πρώτο κακό είναι η ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ. Ο υπερήφανος νομίζει, ότι ζει καλά, ότι η διαγωγή του αρέσει στο Θεό και στους ανθρώπους, ότι πολλοί ωφελούνται με τη συναναστροφή του. Δεν κατοικεί ο Θεός στον άνθρωπο που σκέπτεται έτσι. Ο χριστιανός πρέπει μάλλον να θεώρει τον εαυτό του κατώτερο από τα άλογα ζώα και να πιστεύει ότι τα έργα του δεν ευχαριστούν το Θεό. Άλλωστε έχει λεχθεί από προφήτη: «Πάσα δικαιοσύνη άνθρωπου ως ράκος αποκαθημένης έστιν ενώπιον αυτού» (πρβλ. Ησ. ξδ’ 6). Και αν δεν πιστέψει πραγματικά η ψυχή ότι είναι πιό ακάθαρτη από τα ζώα, τα πουλιά και τα σκυλιά, ο Θεός δεν εισακούει την προσευχή της. Και τούτο, διότι τα ζώα, τα πουλιά και σκυλιά, ουδέποτε αμάρτησαν ενώπιον του Θεού και δεν θα δικαστούν στην Κρίση. Είναι λοιπόν φανερό ότι ο αμαρτωλός είναι ελεεινότερος από τα ζώα. Τον συμφέρει, σαν τα ζώα, να μην αναστηθεί ούτε να δικαστεί στην Κρίση. Τα ζώα δεν κατακρίνουν και δεν υπερηφανεύονται. Επί πλέον αγαπούν εκείνους που τα τρέφουν. Ο άνθρωπος όμως δεν αγαπά, όπως οφείλει, το Θεό, που τον έπλασε και τον τρέφει.

Ο μακαριστός Γέροντας Κλεόπας Ηλίε της Ρουμανίας σχολιάζει τους οκτώ πειρασμούς, μοναχών και λαϊκών

Πατέρες και αδελφοί,
Ο μοναχός και ο αγωνιστής χριστιανός είναι πνευματικοί μαχητές σε κάθε στιγμή της ζωής τους από την γέννηση μέχρι τον θάνατο τους. Είναι όμως ανάγκη να γνωρίζουμε την τέχνη αυτού του αοράτου πολέμου και από ποία μέρη έρχεται εναντίον μας ο νοητός εχθρός.

Ο άγιος Μελέτιος ο Ομολογητής μας λέγει ότι ο πειρασμός έρχεται από έξι σημεία εναντίον μας, ενώ ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει από οκτώ, δηλ. από επάνω και από κάτω, από δεξιά και αριστερά, από εμπρός και πίσω και από μέσα και έξω.

Στην συνέχεια θα ομιλήσουμε εκτενέστερα για τον πολυμερή αυτόν πόλεμο του διαβόλου με την βοήθεια του Πανάγαθου Θεού.

1. Ο από επάνω πειρασμός:

Είναι δύο ειδών: Το πρώτο συμβαίνει όταν αρχίζουμε να κάνουμε μία αδιάκριτη και απερίσκεπτη άσκηση που υπερβαίνει τις δυνάμεις μας, όπως επί παραδείγματι: υπερβολική νηστεία, συνεχή αγρυπνία, πολλές μετάνοιες, και άλλες υπερβολικές ασκήσεις. Αυτή η άσκηση έχει ως αποτέλεσμα να αδυνατίζει το σώμα μας και να αδυνατούμε να εργασθούμε τις αρετές του Χριστού. Συγχρόνως ταράζεται ο νους μας γιατί δεν αναπαύεται σ’ αυτού του είδους τις ασκήσεις. Το δεύτερο είδος πειρασμού συμβαίνει όταν ερευνούμε την Αγία Γραφή χωρίς να διαθέτουμε την ανάλογη πνευματική ηλικία και κατάσταση με αποτέλεσμα, εάν κάποιος δεν ευρεθεί να μας χαλιναγωγήσει, θα φθάσουμε στην τρέλλα, την αίρεση και την βλασφημία του Θεού.
Η Αγία Γραφή είναι η απύθμενη θάλασσα της σοφίας του Θεού και απ’ αυτό το νερό εμείς πρέπει να βγάλουμε όσο είναι δυνατόν και απαραίτητο για να ανακουφισθούμε από την πνευματική μας δίψα. Απ’ αυτό το νερό ο άνθρωπος βγάζει με τον κουβά και απ’ αυτόν στην κανάτα και από εκεί παίρνει με ένα ποτήρι να δροσισθεί και δεν προσπαθεί με μία φορά να βγάλει το νερό της σοφίας του Θεού έξω, διότι δεν έχει τα κατάλληλα εργαλεία και υπάρχει βεβαίως ο φόβος να πνιγεί. Έτσι πνίγηκαν πολλοί ερευνητές των Γραφών λόγω της υπερηφάνειας των και έγιναν αρχηγοί αιρέσεων και οδήγησαν μαζί με τους εαυτούς των χιλιάδες ψυχές στον Άδη.

Πίστη και λογική

"Αφού δεν το έφτιαξα ΕΓΩ, πως έγινε μόνο του"?

Οι συνέπειες του ορθολογισμού στη ζωή μας.

Αρχιμ. Αθανασίου Αναστασίου, Καθηγουμένου της Ι. Μ. Μεγάλου Μετεώρου

Ο ορθολογισμός θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η υπερβολική εμπιστοσύνη στη λογική μας η αναγωγή της σε υπέρτατη αυθεντία και απόλυτη αξία. Είναι αμαρτητική νοοτροπία και βιοθεωρία, και όχι κάποια απλή αμαρτία. Είναι κατ’ ουσίαν απιστία. Ο ορθολογισμός είναι η πιο χαρακτηριστική και ύπουλη εκδήλωση της υπερηφάνειας, η οποία υποκρύπτεται κάτω από όλες τις αμαρτίες μας, υφέρπει σε κάθε μας πράξη και δηλητηριάζει όλα τα καλά έργα μας. Αυτή οδηγεί στην αυτοδικαίωση και τελικά στην αμετανοησία, κλείνοντας έτσι τη θύρα του θείου ελέους. Η υπερηφάνεια είναι η αρχή και το τέλος όλων των κακών. Κατά τον μακαριστό Γέροντα Σωφρόνιο του Έσσεξ η υπερηφάνεια «αποτελεί την μόνιμη απειλή της ανθρώπινης ζωής», «βρίσκεται στην ρίζα όλων των τραγωδιών του ανθρώπινου γένους» και αποτελεί «την ουσία του άδη».

Απαλλαγή των παιδιών από τον εγωισμό

…Η πρώτη μορφή με την οποία συναντάται ο εγωισμός στην παιδική ψυχή είναι, συνήθως, η ματαιοδοξία στα ρούχα. Η χαρά των παιδιών για κάποιο καινούργιο ρούχο είναι πράγματι φυσιολογική και αθώα, μόνον εάν δεν ξεπερνά ωρισμένα όρια. Όταν όμως αυτές οι εκδηλώσεις χαράς εκ μέρους των παιδιών είναι ατέλειωτες, όταν αυτά υπερηφανεύωνται για τα κοσμήματά τους, ή περιφρονούν τα άλλα παιδιά που είναι ντυμένα πιο άπλά, τότε τα φυσιολογικά όρια έχουν καταπατηθεί.

Η γελοία και κούφια αυτή ματαιοδοξία καλλιεργείται συχνά από τους ίδιους τους ασύνετους γονείς που στολίζουν τα παιδιά τους σαν κούκλες, και ενθουσιασμένοι οι ίδιοι, τα φέρνουν μπροστά στον καθρέπτη να καμαρώσουν κι’ αυτά…

ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ

Ο Άγιος Ιωάννης της κλίμακος. Τοιχογραφία από το παρεκκλήσι της Αγίας Ζώνης στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου

• Την εξωτερική και ορατή υπερηφάνεια την εθεράπευσαν η πτωχεία, η θλίψις και οι παρόμοιες καταστάσεις. Την δε εσωτερική και αόρατη Εκείνος πού είναι προαιωνίως Αόρατος. Όλα τα αισθητά ερπετά τα φονεύει το ελάφι και όλα τα νοητά η ταπείνωσις. Είναι δυνατόν με παραδείγματα από την φύσι να διδασκώμεθα καλώς όλα τα πνευματικά.
• Όπως είναι αδύνατο να αποβάλη ο όφις το παλαιό του δέρμα, εάν δεν εισχωρήση σε στενή τρύπα, έτσι και εμείς δεν θα αποβάλωμε τις παλαιές προλήψεις και την ψυχική παλαιότητα και τον χιτώνα του παλαιού ανθρώπου, εάν δεν περάσωμε από την στενή και τεθλιμμένη οδό της νηστείας και της ατιμίας.

ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ (ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13)

Ο Ιησούς γιος του Σειράχ (συγγραφέας του βιβλίου Σοφία Σειράχ) διδάσκει τον λαό. Σχέδιο του γερμανού ζωγράφου Julius Schnorr von Carolsfeld (1794-1872).

VatopaidiFriend: Το «Σοφία Σειράχ» (ή επί το πληρέστερον «Σοφία Ιησού, υιού Σειράχ») είναι ένα εξαιρετικά ωραίο και διδακτικό βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, που έχει πολλές συμβουλές και για την καθημερινή ζωή και πολλές απαντήσεις. Διαβάστε το και θα αρχίσετε να καταλαβαίνετε πολλά πράγματα…

Συνέχεια από (12)

1 Εκείνος που εγγίζει την πίσσαν, θα πασαλειφθή με την ακαθαρσίαν της, και εκείνος που συναναστρέφεται με άνθρωπον υπερήφανον, θα γίνη όμοιος με αυτόν. 2 Μη σηκώνης στους ώμους σου βάρος ανώτερον από τας δυνάμεις σου. Με άνθρωπον, που είναι ισχυρότερος και πλουσιώτερος από σέ, μη έχης πολλήν επικοινωνίαν. Ποίαν σχέσιν ημπορεί να έχη μία πηλίνη χύτρα με τον χάλκινον λέβητα; Εάν προσκρούση εις εκείνον, αυτή θα συντριβή. 3 Ο πλούσιος αδικεί και έχει το θράσος να μεγαλαυχή και να επιπλήττη. Ο πτωχός αδικείται και όμως ικετεύει και παρακαλεί, ως εάν είναι ένοχος. 4 Εάν συ ο πτωχός είσαι εις κάτι χρήσιμος προς τον πλούσιον, θα σε εκμεταλλευθή. Εάν όμως ευρεθής εις ανάγκην και στέρησιν, αυτός θα σε εγκαταλείψη. 5 Εάν έχης αγαθά, αυτός υποκριτικώτατα θα σε συναναστρέφεται και θα ζη μαζή σου, μέχρις ότου σου αρπάση τα αγαθά και σε αδειάση εντελώς από αυτά. Δεν θα αισθανθή δε καμμίαν λύπην και στενοχωρίαν δια το κακόν, που σου έκαμε.